عقائد الإمامية الاثنى عشرية
| عقائد الإمامیة الاثنی عشریة | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | موسوی زنجانی، ابراهیم (نویسنده) |
| ناشر | مؤسسة الأعلمي للمطبوعات |
| مکان نشر | بیروت - لبنان |
| سال نشر | 1413 ق یا 1992 م |
| چاپ | 3 |
| موضوع | شیعه امامیه - اصول دین شیعه امامیه - عقاید |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 3 |
| کد کنگره | BP 211/5 /م9ع7 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
عقائد الإمامية الاثنى عشرية به زبان عربى كه تقريبا 40 سال قبل توسط سيد ابراهيم موسوى زنجانى تأليف شده و موضوع آن بررسى عقائد شيعه به روش استدلالى از كتاب و سنة و استعانت از بعضى علوم ديگر مثل فلسفه، تاريخ فیزیک رياضى ستاره‌شناسى و...است.
انگيزه
بيان عقايد مختص شيعه دوازده امامى كه شامل تحقيقات كامل مهم و دقيقى است دربردارندۀ معارف، آفرينش، معاد، اصول دين و ساير معارف شيعه كه با ادله قطعيه از آيات قرآن و اخبار معصومين عليهم‌السلام و شواهد علمى به اثبات رسيده‌اند.
ساختار و گزارش محتوا
تقريبا ساختار و چينش مطالب و موضوعات و استدلالات، شبيه اصول عقائد مرحوم مظفر است.ايشان نظم خاصى در بيان مطالب ندارند بلكه در خلال بيان اصول عقائد (توحيد عدل نبوت امامت و معاد) اشاره به عقائد مختصه شيعه مى‌كنند، ساختار كتاب به‌طور اختصار اين‌گونه مرتب شده است
- بحث توحيد شامل(مبدأ الحياة من الماء) معجزة القرآن، زيارة اهل القبور، صفات اللّه تعالى بداء، قضاء و قدر، اعتراف علماء رياضى به وجود خالق، اقرار فلاسفه به وجود خداوند نظام الاجنه فى الارحام، ابطال اقوال ماديين، عظمة الكون، علم النجوم و الفيزياء يحيل ازلية المادة
- بحث نبوت كه شامل:معناى عصمت، عدد الانبياء، وجوه اعجاز قرآن، عقيده شيعه در معراج اسناد السهو الى النبى، تاريخ ولادت رسول اكرم صلى‌اللّه‌عليه‌وآله‌و‌سلم، هل كان الرسول الاعظم اميّا اعجاز قرآن، شهادة الغربیين فى قرآن
- امامت شامل:عصمت الامام، الطرق لمعرفة الامام، حديث الغدير، زندگى‌نامه ائمه معصومين عليهم‌السلام طول عمر المهدى، معنى الشيعه، حديث سلسله الذهب، كفر يزيد و فضائعه، صحيفه سجاديه
- معاد كه شامل:اثبات معاد جسمانى بالادله العقليه، شبهة الآكل و المأكول، فلسفه المعاد اعتراف بزرگان علم فیزیک به معاد، بعث و روز قيامت، اجماع المسلمين و اليهود و النصارى على المعاد، فى الموت، برزخ، فى عذاب القبر، فى الصراط، فى الشفاعة
در آخر كتاب ايشان خاتمه‌اى راجع به بعض علائم ظهور دارد موضوعات آن به اختصار به شرح زير مى‌باشد 1.اختراع راديو و تلويزيون، هجوم اسرائيل على المسلمين، انتقال العلم من النجف الى قم، اختلاط الرجال بالنساء، ظهور عرب العالميه، تخريب قباب الائمه موت الفجأة
چينش مطالب، كتاب در راستاى بيان عقائد شيعه تأليف شده است امّا در عين حال جنبه تربيتى هم دارد، جهت تنبّه خوانندگان و رجوع به فطرت خداجوى مطالبى ذكر شده است.
مثلاًاشاره به آيات الهى، عظمت خلقت انسان و جهان آفرينش ايشان نهايت سعى خود را كرده‌اند كه جمع بين منقولات و معقولات با روش جديدى داشته باشند، لذا علاوه بر آيات و روايات، علم كلام، فلسفه، تاريخ و...از اقوال و نظريات ساير متخصصين در علوم تجربى مثل فیزیک، ستاره‌شناسى، زيست‌شناسى و...بهرۀ وافر جسته‌اند.
ايشان بحث خود را از اين مطلب آغاز مى‌كنند كه دين امر فطرى است و سپس مباحث -توحيدى، نبوت، امامت و معاد را مطرح ميكنند.
ايشان در بيان مطالب خود ابتدا پيرامون مطلب توضيحاتى مى‌دهند مثلاًتعريف آن.يا بيان اهميت آن بيان شرائط آن، البته گاهى هم به خاطر روشنى مسأله مستقيما سراغ اصل مطلب و ادله آن مى‌روند.
در چينش مطالب و سير استدلال نظم خاصى وجود ندارد گاهى ابتدا دليل عقلى آورده مى‌شود.سپس آيات و روايات و...و در بعضى موارد ابتدا مسئله را معرفى مى‌كنند سپس نقل اقوال كرده و بعد آنها را نقد كرده و عقيده شيعه را بيان مى‌كنند و هرجا بالمناسبة مطلبى هم نياز شده بيان فرموده‌اند
به‌طور مثال در بحث توحيد بعد از آوردن ادله توحيد بحث زيارت قبور ائمه عليهم‌السلام و... را دارد.
از ویژگی‌هاى و كاستى‌هاى كتاب مى‌توان به موارد زير اشاره كرد
- رد اجمالى سائر عقائد مخصوصاً ماديون، اهل سنت و...در حقيقت اين كتاب همراه بيان عقائد شيعه روى هم بر سائر عقائد است
- استعانت از اقوال علماى تجربى، علمى و...مخصوصاً در بحث توحيد و معاد و آوردن اعترافات آنها كه مبتنى بر صحت عقائد شيعه است، ايشان در مبحث امامت از روايات بيشترى استفاده كرده است، در توحيد مطالبى كه حاكى از عظمت آفرينش است را بيشتر آورده است.
- اعظم مطالب كتاب در سطح فراگيرى طلاب علوم دينى و دانشگاهى است.
- آوردن مسائلى جهت تقريب ذهن و تأييد عقائد شيعه كه قابل درك همگان باشد مثل نظام الجسم الانسانى، تشريح الاذن، جاذبة العامة، عظمة الكون
- ذكر عناوين جزئى در كتاب و نداشتن فصل‌بندى و تبويب مطالب به نظر مى‌رسد كار مراجعه را براى خواننده را سخت كرده است، جايگاه مؤلف و كتاب حاضر در بين علماء، آيت‌الله خويى در مقدمه كتاب فرموده‌اند، جناب ركن الاسلام عماد العلماء الاعلام و الفضلاء الكرام سيد ابراهيم موسوى از كسانى هستند كه در راه نشر معارف دينى و اعلاى كلمه اسلام تلاش فراوانى داشته‌اند، من كتاب ايشان را ملاحظه كردم كتاب نافع مفيدى است
"بر هر شيعه‌اى سزاوار است كه آنرا مطالعه كند"
آیت‌الله ميرزا حسن بروجردى.عالم عامل و فاضل كامل صفوةالعلماء العلاّم حضرت حاج سيد ابراهيم- موسوى كثّر الله فى العلماءالعاملين امثاله،أتعب نفسه و بذل جهده فى تأليف هذا الكتاب المسمّى بعقائد الاماميه،...«كسی كه اين كتاب را مطالعه كند به هيچ‌وجه نمى‌تواند ادعا كند كه من عقائد شيعه دوازده امامى را نمى‌دانم»
نسخه‌شناسى
نسخه حاضر در دو مجلّد براى سومين بار در سال 1413 ه-1992م توسط مؤسسه الاعلمى للمطبوعات واقع در بيروت به چاپ رسيده است
در ابتداى كتاب تمثال مصنف سپس تقريظاتى از مرحوم آيات عظام سيد ابوالقاسم خوئى و ميرزا حسن بروجردى راجع به كتاب و مؤلف آمده است سپس مقدمه و متن كتاب، مصادر و فهرست آمده است.
منابع مقاله
منابعى كه محقق محترم از آنها استفاده كرده‌اند از حيث تنوع بسيار گسترده‌اند از مهم‌ترين آنها مى‌توان به كتب زير اشاره كرد: اصول كافى، مناقب، تفسير روح البيان، شرح نهج‌البلاغه ابن ابى‌الحديد
دروس، لمعه، اعيان الشيعه، صحيح مسلم، سنن ابی‌داود، تفسير الصافى فيض كاشانى، تفسير فخر رازى