ابوالعالیه، رفیع بن مهران ریاحی بصری
| ابوالعالیه، رفیع بن مهران ریاحی بصری | |
|---|---|
 | |
| نام کامل | ابوالعالیه رفیع بن مهران ریاحی بصری |
| نام‌های دیگر | ابوالعالیه |
| نسب | ریاحی بصری |
| نام پدر | مهران |
| رحلت | 93ق |
| دین | اسلام |
| اطلاعات علمی | |
| اساتید | امام علی(ع)، عبدالله بن مسعود، ابی بن کعب |
| شاگردان | قتاده، خالد حذاء، ربیع بن انس، ابوعمرو بن علاء |
| برخی آثار | التفسیر |
ابوالعالیه
ابوالعالیه، رُفیع بن مهران ریاحى بصرى، از تابعین به شمار می‌رود. او زمان جاهلیت را درک کرد و پس از گذشت دو سال از ارتحال پیامبر(ص) اسلام آورد.
ابوالعالیه در کلام بزرگان
عجلى مى‌گوید: «او از جمله تابعان بزرگى بود که به تفسیر شهره بودند. وى تابعى و ثقه بود». از امیرمؤمنان علیه‌السّلام، عبداللّه بن مسعود، أبىّ بن کعب، عبداللّه بن عباس، حذیفه، ابوذر، ابوایوب و دیگر بزرگان اصحاب روایت کرده است. همگى بر ثقه بودن او اتفاق نظر دارند.
ابن ابى‌داود مى‌گوید: «بعد از صحابه، هیچ کس داناتر از ابوعالیه در علم قرائت نیست و پس از او به ترتیب سعید بن جبیر، سدّى و ثورى قرار دارند». ابوعالیه در سال 93 درگذشت؛ او اولین کسى بود که در ماوراءالنهر اذان گفت.
حافظ شمس‌الدین داوودى مى‌گوید: «ابوالعالیه قرآن را از ابن مسعود و على و گروه دیگرى فراگرفت و بر أبىّ بن کعب و غیره خوانده و قتاده و خالد حذّاء و ربیع بن انس و ابوعمرو بن علاء و جمعى دیگر (نیز) از او فراگرفته‌اند. از ابوخلده نقل شده که از قول او گفته است: ابن عباس مرا در کنار خود بر روى تخت مى‌نشاند در حالى که قریش پایین‌تر از او مى‌نشستند و مى‌گفت: علم، این گونه که شرافت انسان شریف را مى‌افزاید، بردگان را بر تخت مى‌نشاند. همچنین گفته است: ثقه بود و مرسلات بسیارى داشت. کتابى در تفسیر نوشته که ربیع بن انس بکرى از آن نقل کرده است و جماعت محدثان حدیث او را اخذ کرده‌اند».
آثار
سیوطى مى‌گوید: «از طریق ابوجعفر رازى، از ربیع بن انس، از ابوعالیه، حجم بزرگى از تفسیر، از ابّى بن کعب روایت شده است.- سپس مى‌گوید:- این اسناد درستى است. ابن جریر و ابن ابى‌حاتم و حاکم در «المستدرک» و احمد در «مسند» از آن بسیار نقل کرده‌اند».
دکتر شواخ- هنگام سخن گفتن درباره تفسیر ربیع بن انس بکرى بصرى خراسانى متوفاى 139- مى‌گوید: «ثعلبى در کتاب «الکشف و البیان» از او استفاده کرده و گفته است: این از تفسیر ابوعالیه است».
وفات
ابوعالیه در سال 93 درگذشت[۱].
پانویس
- ↑ معرفت، محمدهادی، ج1، ص383-384
منابع مقاله
معرفت، محمدهادی، تفسیر و مفسران، قم، موسسه فرهنگی انتشاراتی التمهید، چاپ یکم، 1379-1380ش.