درعی، محمد مکی بن موسی

درعی، محمد مکی
نام کامل	ابوعبداللّه محمد مکی ‌بن موسی ‌بن محمد درعی
لقب	درعی
نام پدر	موسی
محل تولد	درعه
محل زندگی	درعه
رحلت	1180ق

ابوعبداللّه محمد مکی ‌بن موسی ‌بن محمد درعی (د 1180ق/1766م)، مورخ و مؤلف. .

==خاندان==

وی از خاندان ابن ‌ناصر است. ابن ‌ناصر، عنوان افراد خاندانی از عالمان و صوفیان شاذلی و فقیهان مالکی سده‌های 10-13ق/16-19م در مغرب است. ناصر نام یکی از نیاکان این خاندان است. اینان که اصلاً عرب‌نژاد بودند، از حجاز به مصر رفته، سپس در سده 5ق/11م وارد مغرب شدند. به گفته‌ی سلاوی که خود از این خاندان است، نسب آنان به عبداللّه‌ بن ‌‌جعفر بن ‌‌ابی‌طالب می‌رسد و به همین سبب به جعفری زینبی نیز شهرت دارند، چنانکه به دَرعی نیز مشهورند، زیرا غالب آنان در درعه، شهری در نزدیکی سجلماسه می‌زیستند. شخصیتهای متأخر این خاندان بیشتر به سلاوی شهرت دارند. .

زندگانی

از زندگی او اطلاع چندانی در دست نیست. همین اندازه گفته‌اند که اهل درعه بود و مدتی در مراکش اقامت داشت. در 1158ق/1745م در فاس بود و سپس به مکناس رفت.

آثار

آثار وی بدین قرار است:

1. الدرر المرصعة باخبار اعیان درعة، یا کشف‌ الروعة فی‌التعریف بصلحاء درعة، که در 1152ق از نوشتن آن فارغ شد. نسخه‌ای از آن در رباط و نسخ دیگری نزد کسانی از مغربیان وجود دارد.
2. الروض الزاهر فی التعریف بالشیخ الحسین و اتباعه السادات الاکابر. نسخه‌ای از آن در کتابخانه احمدیه در مراکش موجود است.
3. الریاحین الوردیة فی الرحلة المراکشیة. نسخه‌ای از آن در همان کتابخانه و نسخه‌ای دیگر در کتابخانه جلاوی پاشا در مراکش موجود است.
4. طلعة الدعة فی تاریخ وادی درعة. احتمالاً نسخه‌ای از آن در یک کتابخانه شخصی در رباط موجود است.
5. فتح الملک الناصر فی اجازة مرویات بنی‌ناصر، که نسخه‌ای از آن در کتابخانه احمدیه نگهداری می‌شود، زرکلی نیز نسخه‌ای از آن را در رباط معرفی کرده است.
6. البرق الماطر فی شرح النسیم العاطر. چنانکه خود گوید آن را در شرح قصیده موسوم به النسیم العاطر فی مدح القطب ابی‌العباس‌ بن ناصر اثر احمد بن موسی (د 1156ق/1743م) نوشته است.
7. یک قصیده بائیه نیز به او نسبت داده‌اند. از دو اثر اخیر نشانی در دست نیست..

منابع مقاله

یوسفی اشکوری، دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی، تهران، مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، چاپ دوم، 1374.