فیه ما فیه (مولوی)

فیه ما فیه(مولوی، جلال‎‌الدین محمد بن محمد)
پدیدآوران	مولوی، جلال‎‌الدین محمد بن محمد (نويسنده) فرج، یوسف عبدالفتاح (مترجم) علاوی، محمود ( مترجم) منصور، محمد ( مترجم)
ناشر	المجلس الأعلی للثقافة
مکان نشر	مصر - قاهره
سال نشر	2005م
چاپ	1
شابک	‎-
موضوع	عرفان - متون قدیمی تا قرن 14 - نثر فارسی - قرن 7ق.
زبان	عربی
تعداد جلد	1
کد کنگره	‎‏/‎‏م‎‏8‎‏ف‎‏9‎‏ ‎‏1383 285 BP
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

فیيه ما فیيه، مجموعه‌اى از سخنان جلال‌الدین محمد بلخی ( ا۶۰۴ق – ۶۷۲ق) است كکه طى ساليیان دراز در مناسبت‌هاى مختلف به زبان آورده است و مريیدان وی آن‌ها را يیادداشت كکرده‌اند. تدوین این کتاب بعد از وفات مولوی (۶۷۲ق) انجام گرفته و طبعاً نامی هم که بر آن نهاده شده ‌است از مولوی نیست. از همین ‌رو، در نسخه‌های قدیم گاه آن را «الاأسرار الجلالیهية» و گاه «فیيه ما فیيه» خوانده‌‌اند.. در ظهریه برخی از نسخه‌های خطی ابیاتی نوشته‌اند که در آن‌ها «فیيه ما فیيه» به ‌کار رفته ‌است. به گمان بدیع‌الزمان فروزانفر نام این کتاب را از قطعه‌ای مصرع زیر که در فتوحات مکیه اثر محیی‌الدین بن عربی آمده‌ است، و مصرع اول آن گرفته‌اند:، «کكتابٌ فیيه ما فیيه بدیعٌ فی معانیه» است، گرفته‌اند .

اغلب فصول آنکتاب، پاسخ پرسشی است که از مولانا شده است و از همین ‌روی نظم و ترتیب خاصی ندارد؛، اما به سبک مخصوص مولانا، از حکایات و تمثیلات گوناگون برای تفهیم معانی فراهم آمده است.؛ از این ‌رو، «فیيه ما فیيه» را می‌توان نموداری از حالات و مقالات مولانا در سرتاسر ملاقات با شمس دانست. .

این کتاب که به دست محمد علاء الدین منصور، یوسف عبدالفتاح فرج و محمود علاوی به زبان عربی ترچمه ترجمه شده است. از آنجا که «فيه ما فيه»، کتابی براى آشنايیى با روش تعليیم بزرگان صوفيیه، مخصوصاً شمس و مولانا است كکه سخن به اندازه فهم مستمع مى‌گفته‌اند و معانى را در قالب تمثيیل‌ها بيیان مى‌كکرده‌اند، برای ترجمه و دسترسی عرب‌زبانان به متن عرفانی ساده و روان برگزیده شده است. این اثر از ترجمه عربی روانی برخوردار است. مترجمان کار درخور توجهی به ‌جز پرداختن به متن بر روی آن انجام نداده و صرفا پاورقی‌های اندکی را ذیل برخی فصل‌ها درج کرده‌اند. فقط در جایی از کتاب نیز علاوه بر ترجمه، به تصحیح مختصری از متن دست زده‌اند..

در اين مجموعه بخش‌هايى وجود دارد كه از دوران حيات شمس و حضور او در قونيه حكايت دارد. همچنين بخش‌هايى است كه از شمس به عنوان شخص متوفى و درگذشته ياد مى‌كند و نيز تكه‌هايى در تفسير برخى از ابيات مثنوى يادگار سال‌هاى واپسين عمر مولانا ديده مى‌شود.

بهر حال فيه ما فيه وسيله خوبى براى آشنايى با روش تعليم بزرگان صوفيه مخصوصاً شمس و مولاناست كه سخن به اندازه فهم مستمع مى‌گويند و دقيق‌ترين و بلندترين معانى را در قالب تمثيلات بيان مى‌كنند.

اين كتاب تقريباً در هفتاد فصل تنظيم شده است

منابع مقاله

1. متن کتاب.
2. ذبیح‌الله صفا، «تاریخ ادبیات در ایران و در قلمرو زبان پارسی»، جلد ۳، بخش ۲، ص ۱۲۰۶تهران، فردوس، 1366.
3. فروزانفر، بدیع‌الزمان، مقدمه «کتاب فیه ما فیه»، با تصحیحات و حواشی بدیع‌الزمان فروزانفر، مقدمهمؤسسه انتشارات نگاه، تهران، 1386.