رباب‌نامه
| رباب‌نامه | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | سلطان ولد، محمد بن محمد (نویسنده)
س‍ل‍طان‍ي گ‍ردف‍رام‍رزي، ع‍ل‍ي (مصحح) محقق، مهدي (ويراستار) |
| ناشر | موسسه مطالعات اسلامي دانشگاه تهران - دانشگاه مک گيل |
| مکان نشر | ايران - تهران |
| سال نشر | 1377ش. |
| چاپ | چاپ يکم |
| زبان | فارسي |
| کد کنگره | |
رباب نامه نوشته بهاء الدین محمد(یا احمد) مشهوربه سلطان ولد ( 623-712ق) فرزند بزرگ جلال الدین محمد بلخی عارف و سراینده مثنوی است. اثر یاد شده در موضوع ادبیات ( ادبیات عرفانی) است و به اهتمام علی سلطانی گردفرامرزی و زیر نظر مهدی محقق منتشر شده است.
اثر یاد شده در حقیقت یک مثنوی بر وزن مثنوی مولانا و به تقلید از آن است. [۱]نویسند آن را به خواهش یکی از بزرگان اهل دین که از وی اثری بر وزن مثنوی طلب نموده ه به نگارش درآورده[۲] و مشتمل بر 7959ببت است. عمده اشعار به زبان فارسی و برخی عربی و اندکی نیز ترکی و یونانی است. [۳] نویسنده در وجه تسمیه اثر گفته است:« از آنجایی که رباب به حضرت مولانا مخصوص و منتسب است این مثنوی از رباب آغاز کرده شد و بنیاد نهاده آمد. [۴]
نویسنده هدف خود را از نگارش اثر پیروی از مولانا دانسته است ضمن اینکه بازگو کردن مشکلات سخن مولانا به زبانی ساده‌تر و شرحی بیشتر در راستای بهره مندی بیشتر از سخنان وی هدفی دیگر قلمداد شده است./ /[۵]
نویسنده در آغاز کتاب، مقدمه‌ی کوتاهی به نثر در باره انگیزه خویش از سرودن کتاب و انتخاب نام آن بیان کرده و آنگاه به متن کتاب پرداخته است. وی در آغاز هر گفتار، نخست خلاصه‌ی سخنان و نظریات خود را به نثر می‌نویسد. در هربخش معمولا یک و گاهی چند نکته عرفانی مورد توجه شاعر بوده که آن را به کمک آیات و احادیث قدسی ، تفسیر و تاویل کرده است. گاهی نیز علاوه بر آیات قرآن به احادیث استناده کرده و به این وسیله نکته مورد نظر را از دیگاه صوفیان شرح داده است. [۶]
وی همچنین از استناد به اشعار، امثال فارسی و عربی، مضامین دیگر شاعران و صوفیان به ویژه مولانا، بیان داستان و تمثیل و به کار بردن اصطلاحات صوفیان غفلت نورزیده است./// [۷]
نثر نویسنده عموما ساده و روان است و نظریات او را که بسیاری از نکات عرفانی را در بر دارد به خوبی بیان کرده است. مطالب آغازین هر بحث یکسان نبوده چنانکه گاهی نویسنده در دو سطر بحثی را مطرح کرده و سپس به شرح منظوم آن پرداخته است اما گاهی نیز مطلب نثر یک صفحه را شامل شده است. [۸]
محقق در سرتاسر کتاب به بیان معنای برخی از واژگان دشوار متن پرداخته و در مواردی نیز با تطبیق متن نسخه حاضر با نسخه‌های مختلف آن، موارد اختلافی را نشان داده است.
پانویس
منابع مقاله
- مقدمه و متن.