رشحات البحار
| رشحات البحار(شاه‌آبادی، محمدعلی) | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | شاه‌آبادی، محمدعلی (نويسنده) |
| ناشر | نهضت زنان مسلمان |
| مکان نشر | ایران - تهران |
| سال نشر | 1360ش |
| چاپ | 1 |
| موضوع | انسان (اسلام) - انسان (عرفان) - عرفان - عرفان - جنبههای قرآنی |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | /ش2ر5 284/5 BP |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
رشحات البحار، عنوان مهم‌ترین اثر به‌جامانده از آیت‌اللّه میرزا محمدعلی شاه‌آبادی (معاصر)، است.
فرزند نویسنده، آیت‌اللّه نوراللّه شاه‌آبادی، این کتاب را شرح کرده است. رشحات البحار، در سه بخش نگاشته شده است. بخش اول، به کلام وحی، قرآن و عترت پرداخته و با مقدمه‌ای درباره علم الهی، بحث آغاز شده است و مسائلی مانند تجرد علم، مراتب تجرد، نحوه اتحاد ذات با علم و صفات دیگر الهی، اسما و صفات وجودی حق و نحوه علم به ماسوا، بحث می‌شود که شرح آن درباره قرآن و عترت مورد توجه است.
در بخش دوم، به بحث ایمان و رجعت پرداخته شده است. همچنین، به چگونگی رسیدن به سعادت یا شقاوت و شرح مراتب سه‌گانه اعتقادی پرداخته می‌شود که ایشان اولین مقام را شناخت خدای متعال می‌داند و در کمال این شناختن است که می‌توان او را به داشتن صفات، متصف دید و قرآن بدان‌ها فراوان یاد کرده است. در مرتبه دوم، مرحوم شاه‌آبادی، دستیابی به حقایق را از راه استدلال و اقامه برهان نمی‌داند، بلکه از راه شهود میسر می‌داند. مرتبه سوم، معرفت به مقام ولایت مطلقه الهیه و وصول به این مقام و تحقق آن برای اوست؛ به این معنا که شخص عارف سالک، در طی مدارج عبودیت حق، به مقامی می‌رسد که در خدا فانی می‌شود؛ به‌گونه‌ای که فعلی و حرکتی را جز فعل خدا نداند، صفتی را جز صفت خدا نشناسد و حقیقتی را جز ذات احدیت نداند و خود را در جنب آن فانی ببیند و همواره شاهد و مجذوب جلوات معبود باشد.
بخش سوم را می‌توان غرر آثار مرحوم آقای شاه‌آبادی دانست. این بخش از ابداعات علمی ایشان بشمار می‌رود که نظریه فطرت که مغز مکتب حکمی اوست و از منزلت و جایگاه ممتازی برخوردار است، در این بخش آمده است.
حی و حیات را به‌وضوح می‌توان از تک‌تک ظهور کلمات این کتاب دید و رایحه خوش ماندگاری‌اش را استشمام کرد و حضور این استاد فرزانه را در پیچ‌وخم هریک از این کلمات که طریقند الی اللّه، بعینه دید که دست در دستت می‌گذارد و تو را از پیچ و تاب توهمات و آفات زندگی می‌رهاند و خبرت می‌دهد که آنچه از مبدأ فیاض الهی دریافت کرده‌ای، معدوم نخواهد شد و آفات زندگی، جایگاهی در بهشت است.
در لحظات آغازین کتاب، درخواهی یافت که این رشحات را با چشم سر خواندن، کفایت نمی‌کند و چشم دل باید گشود تا شیرینی‌اش بر جانت بنشیند[۱].
پانویس
- ↑ ر.ک: دانشور، مهدی، ص80
منابع مقاله
دانشور، مهدی، «فیلسوف فطرت، یادداشتی بر دو کتاب شذرات المعارف و رشحات البحار»، نشریه رهنامه پژوهش، تابستان 1390، شماره 8، صفحات 79-80، به آدرس: https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/901309