المبسوط في فقه المسائل المعاصرة، الحج و العمرة
المبسوط في فقه المسائل المعاصرة: الحج و العمرة، تألیف محمد بن محمدحسین قائنی (معاصر)، کتابی است عربی، در موضوع یکی از مسائل فقهی به نام حج.
| المبسوط في فقه المسائل المعاصرة، الحج و العمرة | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | قائنی، محمد (نويسنده) مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) (محقق) |
| ناشر | مرکز فقه الأئمة الأطهار (عليهم‌السلام) |
| مکان نشر | ايران - قم |
| سال نشر | مجلد1: 1429ق، مجلد2: 1430ق |
| موضوع | فقه جعفری - قرن 14 |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 2 |
| کد کنگره | BP 188/8 /ق2م2-* |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
محمدرضا فاضل کاشانی، خالد غفوری، سید جواد حسینی‌خواه، ابوالنور کاظمی و... در اصلاح متن، ویراستاری و تنظیم و چاپ این اثر، مؤلف را یاری کرده‌اند و وی از آنان تشکر نموده است[۱].
ساختار
مطالب این اثر دوجلدی بر اساس شرح مسائل مربوط به حج است؛ بدین‌صورت که احکام حج در قالب مسئله در بالای برخی از صفحات ذکر شده و در ذیل آن، شرح مرتبط با آن مسئله بیان شده است. نویسنده، متن و شرح را به‌وسیله خطی ممتد از هم جدا نموده است.
در انتهای هر دو جلد بحثی اصولی تحت عنوان ملحق آمده و در جلد اول پیش از بیان ملحق، خاتمه‌ای ذکر شده است.
گزارش محتوا
کتاب با مسئله‌ای پیرامون عمره مفرده نسبت به حاجیانی که شهر آنان از مکه دور و فریضه آنان حج تمتع است، آغاز شده است.
نویسنده در شرح، ابتدا مباحثی لغوی و اصطلاحی را درباره مفهوم «حج» و شمول آن نسبت به عمره مطرح می‌کند و در ادامه این بحث، ثمرات مهمی را که بر عمومیت و عدم عمومیت «حج» نسبت به عمره مترتب است، بیان می‌کند[۲].
ایشان پس از بیان مفهوم حج، طی عناوین متعدد، مباحث مرتبط با حج را بیان می‌کند.
نویسنده در این اثر، در موارد بسیاری از آیات، روایات و نظرات فقها بهره برده و منابع آنها را در پاورقی ذکر کرده است. در این میان، گاه در یک مسئله، نظرات متفاوتی از فقها را با ادله آنان بیان می‌کند و خود با دلیلی دیگر یکی از آراء و نظرات را برمی‌گزیند.
وی در پایان جلد اول، پس از یک بحث طولانی درباره رؤیت هلال، دو عنوان خاتمه و ملحق را می‌آورد. در خاتمه، بعد از بیان حکم استداره در نماز جماعت (به‌صورت دایره‌ای برگزار کردن آن) در مسجدالحرام و حول کعبه، بحث از تقیه را پیش می‌کشد و در «ملحق»، بحث اصولی اطلاق مقامی و فرق آن با اطلاق لفظی را مطرح می‌کند.
مؤلف، جلد دوم کتابش را با بحث اختلافی موضع مقام ابراهیم(ع) و تغییر آن آغاز می‌کند و پس از آن، حکم طواف و نماز طواف پیش یا پس از آن مقام را ذکر کرده است. ادامه مباحث کتاب، به بیان ادامه اعمال حج اختصاص یافته که شامل سعی، ذبح و رمی می‌شود.
در ادامه، یادداشت‌هایی فقهی مشتمل بر مسائلی متفرقه که مؤلف در اثنای سفر حج به آنها دچار شده و با وجود عدم دسترسی به مصادر و منابع، آنها را ضبط نموده، ذکر شده است و پس از آن همچون جلد اول، تحت عنوان ملحق، مسئله‌ای اصولی (اصالت و عدم اصالت عنوان و ثمرات مترتبه) مطرح شده است.
وضعیت کتاب
فهرست موضوعات در انتهای هر جلد ذکر شده است. پاورقی‌ها به ذکر مستندات مطالب کتاب و توضیحاتی مفید از نویسنده[۳] اختصاص یافته است.
پانویس
منابع مقاله
مقدمه و متن کتاب.