رساله توضيح المناسك (دستور و آداب حج و عمره)
رساله توضيح المناسك (دستور و آداب حج و عمره) تألیف حضرت آیت‌الله سيد محمدحسن مرتضوى لنگرودى رحمه‌الله، در بردارنده استفتائات مكررى است که توسط حجاج مطرح شده و محل ابتلاء حجاج گرامى است.
| رساله توضیح المناسک (دستور و آداب حج و عمره) | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | مرتضوی لنگرودی، سید محمدحسن (نویسنده) |
| ناشر | دفتر حضرت آیت‌الله سيد محمدحسن مرتضوی لنگرودی |
| مکان نشر | قم - ایران |
| سال نشر | 1423 ق |
| چاپ | 1 |
| موضوع | حج - رساله عملیه
فقه جعفری - رساله عملیه فقه جعفری - قرن 14 |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | BP 188/8 /م4ر5 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
درباره كتاب
حج و زيارت بيت اللّٰه الحرام و انجام مناسك آن از شعائر اسلام و يكى از اركان پنج گانه است كه اسلام بر آنها نهاده شده؛ و از ضروريات دين به شمار رفته، هرگاه مستطيع عمداً حج را ترك كند با اعتراف به واجب بودن آن گناه بزرگ مرتكب شده؛ و هرگاه آن را انكار كند در صورتى‌كه انكار حج برگردد به انكار رسالت رسول اكرم صلى‌الله‌عليه‌وآله كافر و نجس است؛ در قرآن مجيد و روايات رسول اكرم‌صلى‌الله‌عليه وآله و ائمه معصومين‌عليهم‌السلام تأكيدات زيادى به رفتن حج شده كه از حوصله اين متن خارج است فقط به يك آيه شريفه و يك روايت بسنده مى‌شود؛ خداوند متعال در قرآن مجيد فرموده:
لله عَلَى النّاسِ حَج الْبَيتِ مَنِ اسْتَطاعَ اِلَيهِ سَبيلاً و مَنْ كَفَرَ فَإن الله غَني عَنِ الْعٰالَمين
شيخ كليني رحمه‌الله در كافى به سند معتبر از حضرت امام صادق عليه‌السلام روايت كرده:
«هركس از دنيا برود و حجةالاسلام را بجا نياورده باشد بدون اين كه او را حاجتى ضرورى بوده؛ يا اين كه به جهت بيمار شدن از آن بازمانده؛ يا اين كه پادشاهى از رفتن آن جلوگيرى كرده؛ چنين شخصى در حال مردن به آئين يهوديان يا نصرانيان از دنيا خواهد رفت».
بنابر اين لازم است مسلمانان نسبت به اين واجب بزرگ عنايت مخصوص داشته باشند و كسانى‌كه داراى شرايط آن هستند در اولين فرصت اقدام كنند و در كنگره عظيم اسلامى شركت كنند و از بركات و فيوضات دنيايى و آخرتى آن بهرمند گردند.
از اين روست كه مؤلف محترم اين كتاب را تنظيم نمودند.
ايشان در مورد اين كتاب می‌نويسد:
چون مناسكى كه حوزه نمايندگى ولى فقيه در امور حج و زيارت به چاپ رسانده و در اختيار حجاج بيت‌اللّٰه‌الحرام زاده اللّٰه شرفاً و عزاً قرار داده از بهترين مناسك موجود است از نظر جامعيت مسائل و كثرت فروع و در بردارنده استفتائات مكررى كه در آن مطرح شده و محل ابتلاء حجاج گرامى است و از آن گذشته رساله مطرح انظار و توجه مراجع تقليد گذشته و حال قرار گرفته؛ شايسته بود مورد نظر و توجه قرار گيرد.
له الحمد توفيق ربانى نصيب گرديد مسائل و فروعى كه در آن رساله شريفه آمده مورد بررسى قرار گرفت و با تغيير بعضى عبارات و اسقاط متن استفتائات و سؤالات و بعض مسائل تكرارى، در اين رساله آمده بنابر اين رساله توضيح المناسك نمودى از آن رساله و مواد اكثر مسائل آن، از آن رساله مبارکه اقتباس شده.
ناگفته نماند سعى شده در اين رساله جنبه احتياطى مسائل بيشتر ملاحظه شود چنانچه روش شيخ اعظم انصارى قدس‌سره در تنظيم مناسك بوده براى اين كه ممكن است بعضى در طول عمر فقط يك بار توفيق تشرف نصيبشان شود و مراعات نكردن احتياط با اختلاف نظر فقهاء چه بسا براى حاج مشكلاتى پيش آورد. به هرحال در مواردى‌كه در اين رساله احتياطات واجبى شده به لحاظ اهميتى كه دارند تا مى‌شود به آنها عمل شود ولى مى‌توان به مجتهد ديگرى مراجعه شود؛ با مراعات الأعلم فالأعلم على الأحوط.