شرح شطرنج العارفين
| شرح شطرنج العارفين | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | حسني تلمساني، محمد بن احمد (نویسنده) ابن عربی، محمد بن عبدالله (نویسنده) |
| ناشر | [بي نا] |
| مکان نشر | [بي جا] - [بي جا] |
| سال نشر | [--13] |
| چاپ | يکم |
| زبان | عربي |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | /ح5ش4 / 753 BP |
شرح شطرنج العارفين شرحی از محمد بن احمد حسنی تلمسانی از فقهای مالکی و اشعری مذهب الجزایر؛ بر کتاب شطرنج العارفین منسوب به شیخ اکبر محی‌الدین بن عربی (560- 638ق)، است. که در موضوع عرفان نظری و با هدف راهنمایی به‌سوی خداوند و هدایت به راه راست با نیت درست به آنچه خدا را خشنود می‌کند و مجاهده با نفس اماره و شناخت دسیسه‌های آن و فتنه‌ها و گرفتاریهای راه نگاشته شده است تا آدمی را به در آنچه خدا می‌خواهد هدایت نماید.
در این کتاب نویسنده با استفاده از نمادسازی و مضامین متنوع، مفاهیم بلند عرفانی را به زبان ساده برای خوانندگان قابل‌فهم کرده‌اند. راه ارتقا و پیشرفت را پیمود و عوامل آن را شناخت و به درجاتی بالاتر رفت و از سقوط و عوامل دوری گزید. در ردیف اول از یک تا ده را طبقه سفلی می‌گویند که از آن می‌گذرد و بدون تمییز و بلوغ و رشد است و در این سن شرعاً مکلف نیست. اما کسی که به مرتبه‌ای بالاتر صعود می‌کند، بازگشتش مذموم است و به‌خاطر آن سرزنش می‌شود، باید توبه خود را تجدید کند و پیمودن راه را از سر بگیرد و از رحمت خداوند ناامید نشود. [۱]
نویسنده سپس به عواملی اشاره می‌کند که سبب می‌شود انسان به طبقه پایین‌تر سقوط نماید و همچنین عواملی که سبب رشد و صعود او به مراحل عالی‌تر می‌شود را نام می‌برد. [۲]
همچنان که شطرنج عارفین آغازی دارد که مشتمل بر عدم، سیر و سائر، منزل‌هاو مقامات و درجات، درکات و فاعل متصرف و مفعول متصرف فیه است. این شطرنج تمثیلی برای ما است از وضعیت این بنده فانی که حادث است، با خالق و مولایی که قدیم و باقی است و تمثیل کرده برای ما سیر این عبد را از آغازش و میانه راه و تا پایان راه، موجودی که ممکن‌الوجود است و در معرض آفات و خطرات قرار دارد و با میل و اختیار خود راه را انتخاب می‌کند. [۳]