محيط الدائرة في علمي العروض و القافية

محيط الدائرة في علمي العروض و القافية
پدیدآوران	فندیک، ادوارد کرنیلیوس (نويسنده)
ناشر	[بی نا]
مکان نشر	لبنان - بیروت
سال نشر	1857م
چاپ	1
زبان	عربی
تعداد جلد	1
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

محیط الدائرة فی علمی العروض و القافیة نوشته كرنيليوس فنديك (1233- 1313 ه) پزشک، ادیب و لغت شناس آمریکایی هولندي الاصل و مسیحی است.‏

نویسنده در طرح مطالب متنوع کتاب نامی از مصادر اصلی اثر خود نبرده و در ذکر مباحث هیچگونه ارجاعی نداده است. او مطالب را به شکل مختصر و بدون زیاده گویی عرضه کرده است.

ساختار این کتاب در دو بخش عروض و قافیه تنظیم شده است. بخش عروض کتاب مشمل بر مطالب متنوعی پیرامون علم عروض است. نویسنده نخست به تعریف عروض و شعر پرداخته و اجزای اصلی و فرعی شعر را ذکر نموده است. وی در ادامه از ابیات شعر و احکام آن سخن گفته و انواع ابیات را توضیح داده است. از جمله مطالب دیگری که نویسنده متعرض آن شده بحرها و دوائر عروض است. او در ضمن تقسیمی که از بحرهای شعر به اعتبار اجزاء اصلی آن ذکر کرده به دوائر عروضی مرتبط با آن پرداخته است و به نام هریک از این دوائر و وزنهای متعلق به آن اشاره کرده است. مسائل مرتبط با اجزاء از جمله زحاف، علل و اوتاد و اقسام هریک از این موارد ذکر شده از جمله مطالبی است که نویسنده از سخن به میان آورده و در پایان این بخش به مسائلی پیرامون بحرهای عروضی و انواع و اوزان آن پرداخته است. در بخش دوم اثر که به صورت مختصر است نویسنده تعریفی از قافیه ارائه نموده و به دنبال آن حروف قافیه و حرکت‌ها و انواع آن را ذکر کرده و در پایان به انواع عیب‌های قافیه تحت عنوان سناد پرداخته و انواع قافیه‌ها را برشمرده است.

منابع مقاله

1. مقدمه و متن.

1. بغدادى، اسماعيل‏. هدية العارفين‏. بیروت. دار إحياء التراث العربي‏. بی‌تا. چاپ اول.
2. ون دايك، ادوارد. اكتفاء القنوع بما هو مطبوع‏. بیروت. دارصادر. بی‌تا. چاپ اول.