مولانا، علی بن مؤمن
| نام | |
|---|---|
| نامهای دیگر | |
| نام پدر | ملا مؤمن دیزانى طالقانى |
| متولد | |
| محل تولد | روستای دیزان طالقان |
| رحلت | 4 شوال سال 1344ق |
| اساتید | عبدالعلی کاشانی |
| برخی آثار | دیوان اشعار ملا علی‌آقا مولانا |
| کد مؤلف | AUTHORCODE18416AUTHORCODE |
علی بن مؤمن (متوفای 1344ق)، ملقب به مولانا، فقیه، صوفی، شاعر، از آثار ایشان دیوان اشعار ملا علی‌آقا مولانا است.
ولادت
آخوند ملا على‌آقا مولانا فرزند آخوند ملا مؤمن دیزانى طالقانى در خانواده‌اى روحانی در قریه دیزان طالقان متولد شد.[۱]
تاریخ تولد وى به‌طور دقیق معلوم نیست.
تحصیلات
تا سنین بیست‌وپنج الى سى سالگى در حوزه‌هاى علمى قزوین و رشت و تهران و سپس نجف به تحصیل اشتغال داشته و بعد به موطن خود مراجعت کرد.
وی پس از مراجعت به طالقان ازدواج می‌کند و براى گذران معیشت در زادگاه خود قریه دیزان به کشاورزى مى‌پردازد.[۲]
معاش وی از طریق کشت گندم و جو و بقولات در قریه دیزان و برنج و پرورش کرم ابریشم در قریه پلنگ‌کلا تأمین می‌شده است و چون مرجعیت شرعی و فقاهت مسلم داشت، طبق معمول علاوه بر رسیدگی به مراجعات مردم، در ماه مبارک رمضان، سال‌هایی که در قشلاق می‌زیسته، در مسجد خرم‌آباد تنکابن موعظه هم می‌کرده است.
در ابتدای مراجعت از حوزه‌های علمیه، فقیهی است که مسائل را منحصرا از جهت فقاهت بررسی می‌نماید و مراتب علمی و زاهد و تقوای وی زبانزد خاص و عام است، ولی به‌فاصله کوتاهی به صوفیه متمایل می‌گردد.
ارادت و سلوک او در طریقت
گرچه در پایان بعضی از غزلیات ابتدایی این دوره خود، نامی از رحمت‌علی‌شاه شیرازی برده است، ولی با توجه به صراحتی که در سروده سلسله انساب صوفیه نسبت به شیخ عبدالعلی کاشانی دارد، مسلم است که اولین پیر وی همین شخص بوده است که حلقه ذکر ریاضت را از جانب او پذیرفته است.[۳]
بعد از فوت رحمت‌علی‌شاه و شیخ عبدالعلی کاشانی به پسر رحمت‌علی‌شاه سر می‌سپرد.
وفات
با توجه به قرائنى چند بیش از هشتاد سال زیسته و در چهارم شوال سال 1344ق به سراى باقى شتافته است.[۴] مدفنش در ایوان مقبره سید کیا ابوالحسن در بلوک لنگا تنکابن واقع است.[۵]
آثار
آنچه از وی باقی است، قسمتی متفرق است که هنوز تدوین نشده و قسمتی مدون بوده و مشتمل است بر:
- تألیفی در معانی و بیان و صنایع شعری؛
- تألیفی در فقه و حدیث؛
- تصنیف جامعی در عرفان و حکمت الهی؛
- تألیف و تصنیف توأمان در علم اعداد و جفر.
یکی از تصنیفات وی کتابی به نام ذخیرة السالکین و عقیدة العارفین در هفت جزء است، که دیوان خود را به‌عنوان فصل اول از جزء اول این کتاب به نظم آورده است.[۶]
پانویس
منابع مقاله
مولانا مرتضی، مقدمه «دیوان اشعار ملا علی‌آقا مولانا مسمی به ذخیرة السالکین» با مقدمه و تصحیح مرتضی مولانا، تهران، پایا، 1382.