المعجم المفصل فی المتضادات فی اللغة العربیة

المعجم المفصل في المتضادات في اللغة العربیة، عنوان اثری است یک جلدی به زبان عربی از مجید طراد با موضوع زبان و لغت‌نامه‌ها. طراد در این اثر به روایت مترادفات الفاظ عربی بسنده نکرده بلکه از آن فراتر رفته و به اثبات عبارات و روش‌هایی که دلالت بر معنی واحد دارند، هم پرداخته است. اعتماد مجید طراد در اثبات عبارات این کتاب، کاملاً بر کتاب «نجعة الرائد فی المترادف و المتوارد» شیخ ابراهیم یازجی بوده است؛ طراد، همه این کتاب را در این لغت‌نامه گنجانده و موضوعاتش را بر مواد این معجم، تقسیم کرده است. از نظر نویسنده: هیچ‌کسی تاکنون از نظر عظمت مطالب و بسط مطالب مترادف از نظر عبارات و روش‌های مختلفی که حول یک معنا می‌چرخند، بر این کتاب پیشی نگرفته است.

المعجم المفصل فی المتضادات فی اللغة العربیة
پدیدآوران	[[]] (نویسنده) [[]] (محقق) [[]] (مترجم)
کد کنگره	‏

چاپ حاضر، مربوط به چاپ سال 2010 میلادی توسط انتشارات دارالکتب العلمیة بیروت از این اثر است که در صفحه 704 به چاپ رسیده است و چاپ دیگری نیز توسط همین انتشارات در سال 2009 در 640 صفحه صورت گرفته است. با مقایسه نسخه 2009 میلادی با این نسخه، شاهد تفاوت‌هایی در مقدمه‌های کتاب هستیم؛ مقدمه نسخه حاضر که مربوط به 2010 میلادی است بسیار مفصل‌تر و پخته‌تر از مقدمه چاپ پیشین کتاب است مثلاً در مقدمه حاضر(2010) از تضاد در لغت صحبت می‌شود و... و در پایان مقدمه، کتاب‌های اضداد و لیستی از کلمات اضداد به ترتیب الفبایی ارائه می‌شود و سپس نویسنده به سراغ ذکر مطالبش می‌رود. ولی در مقدمه نسخه 2009 با اینکه نویسنده درباره الفاظ مترادف توضیح می‌دهد، معنای این موارد را بیان نموده و بحث‌های آن را بیان می‌دارد و اسباب کثرت وقوع ترادف در زبان عربی را در 8 نکته بیان می‌نماید اما مقدمه اثر حاضر بسیار پخته‌تر و کامل‌تر از مقدمه آن کتاب نوشته شده است. علاوه بر آن در نسخه حاضر، پیش از شروع مقدمه، دو بیت شعر به زبان عربی در صفحه 3 کتاب ذکر شده است که در چاپ 2009 وجود ندارد.

علاوه بر تفاوت در غنای مقدمه کتاب در چاپ 2010 با چاپ 2009 و کامل‌تر شدن آن و ارائه لیست کتاب‌ها و کلمات اضداد در آن، محتوای مطالب کتاب نیز، در چاپ 2010(چاپ حاضر) نسبت به چاپ 2009، غنی‌تر شده است و به‌عنوان‌مثال با نگاه به واژه ائتلاف در شروع مطالب هر دو نسخه این امر به‌وضوح قابل‌مشاهده است: نویسنده در نسخه سال 2009، تنها فعل ائتلف را توضیح داده است ولی در نسخه حاضر بیش از 5 معنی برای مصدر «ائتلاف» ذکر کرده است و سپس به توضیح فعل ائتلف پرداخته است.

درهرحال، نسخه 2010، کامل‌تر و بهتر از نسخه 2009 به نظر می‌رسد.

منبع مقاله

# مقدمه و متن کتاب.
#طراد، مجید، المعجم المفصل فی المترادفات فی اللغة العربیة، دارالکتب العلمیة، بیروت، 2009م.