تفسير قرآن مجيد: نسخه محفوظ در دانشگاه کمبريج
| تفسير قرآن مجيد: نسخه محفوظ در دانشگاه کمبريج | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | متینی، جلال (نویسنده) |
| ناشر | بنياد فرهنگ ايران |
| مکان نشر | ايران - تهران |
| سال نشر | 1349ش. |
| چاپ | چاپ يکم |
| زبان | فارسي |
| تعداد جلد | 2 |
| کد کنگره | /ک? / 59/26 BP |
تفسير قرآن مجيد: نسخه محفوظ در دانشگاه کمبريج عنوان اثری است 2 جلدی به زبان فارسی از نویسنده نامعلوم با موضوع علوم قرآنی و ادبیات فارسی. این نسخه به تصحیح دکتر جلال متینی رسیده است.
جلد اول این اثر از سوره مریم تا صافات را در خود دارد و جلد دومش از سوره ص تا ناس. کتاب حاضر، تفسیری است منحصربفرد به زبان فارسی بر قرآن مجید که در کتابخانه دانشگاه کمبریج انگلستان نگهداری می‌شود و در شصت هفتاد سال اخیر نزد اهل فضل به «تفسیر کمبریج» شهرت یافته است. این کتاب در اصل در چهار مجلد بوده است که در طی روزگاران مجلدات اول و دوم آن مفقود شده و فقط مجلدات سوم و چهارم آن به دست ما رسیده است. در باب مؤلف کتاب و عصر زندگانی و معاصران و محل تولد وی اطلاعی نداریم. شاید اگر دو جلد مفقود کتاب امروز در دسترس ما بود در این باره مشکلی نداشتیم ولی اکنون تنها مأخذ ما درباره تفسیر مورد بحث و مؤلف آن خود این کتاب است.[۱]
اسلوب کلی نگارش کتاب با شیوه نگارش آثار منثوری که در قرن چهارم و نجم و ششم هجری در خراسان تألیف گردیده یکسان است و نیز وجود لغات و ترکیبات مشترک در این کتاب و آثاری چون ترجمه تفسیر طبری، تاریخ بلعمی، هدایة المتعلمین فی الطب و امثال آن می‌تواند قرینه بر خراسانی بودن مؤلف آن باشد. نویسنده از اهل تسنن معتدل است و در کتاب علاوه بر آنکه خلفای راشدین را در موارد متعدد ستایش کرده و آراء و پیشوایان فرق سنت و جماعت را نیز ذکر نموده است از علی و حسنین و فاطمه علیهم السلام و چند تن دیگر از افراد نامدار این خاندان بزرگ بااحترام مخصوص یاد کرده است. موضوع دیگری که از خلال سطور کتاب می‌توان دریافت آن است که مؤلف به تجسیم و تشبیه خداوند قائل نبوده است.[۲] و همچنین از قدریه نیست.[۳]
با توجه به ضوابط موجود برای شناختن نثر فارسی در ادوار مختلف، کتاب حاضر در ردیف آثار کهن منثور به زبان فارسی است که حدود تألیف آن حداکثر از نیمه اول قرن پنجم تجاوز نمی‌کند.[۴]
خوشبختانه در تاریخ تحریر نسخه موجود از این کتاب جای بحث نیست زیرا در هفتم ربیع الاخر سال 628 هجری به دست محمد بن ابوالفتح فقیه غریب نوشته شده و این امر در آخر کتاب ذکر شده است.[۵]
پانویس
منبع مقاله
مقدمه مصحح بر جلد اول کتاب.