دیوان قصاید داعی آرانی
| دیوان قصاید داعی آرانی | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | [[]] (نویسنده)
[[]] (محقق) [[]] (مترجم) |
| کد کنگره | |
دیوان قصاید ملا حسن آرانی عنوان کتابی است یک جلدی به زبان فارسی از حسن بن یعقوب آرانی متخلص به داعی(1193 – 1310 ق) که به همت حبیب‌الله سلمانی آرانی جمع و چاپ شده است. این کتاب حاوی مجموعه قصیده‌های ملا حسن داعی است.
شاعران منطقه آران و بیدگل به دلیل مجاورت با قم و کاشان، شاعرانی با زمینه مذهبی بوده‌اند و اکثرا مدایحی از اهلبیت(ع) سروده‌اند. ملا حسن آرانی متخلص به داعی، از جمله ادیبان ممتاز منطقه آران و بیدگل در قرن 13 هجری است که «دیوان القصاید» بر جای مانده‌اش به خاطر مدایح و مراثی نغز و پرمغزش جایگاه ویژه‌ای را به خود اختصاص داده و توصیفهای بدیع، تصویرهای سرشار از لطایف و ظرایف، ترکیبهای استوار و متین استحکام اشعار او را به اوج رسانده است.[۱]
دفتر قصاید آرانی به سال 1266 ه.ق. یعنی دو سال پس از آغاز شاهی ناصرالدین شاه قاجار در زمان صدارت عظمی و اوج قدرت امیرکبیر و شکوفایی نظم میرزا تقی خان تدوین یافته است. بدین روی داعی در آغاز کتابش، چند بیتی در ستایش شاه نوخاسته نوزده ساله گفته است.[۲] چنین می‌نماید که داعی به صورت رسمی درس شاعری نخوانده است و لطف سخنش خداداد است.[۳] به علت روحیه زهد و گوشه‌نشینی داعی، شعر وی کمتر در محافل ادبی نقد شده تا صیقل بخورد از این رو، گاه استحکام لازم را ندارد. به علاوه که شعر و شاعری تمام مشغولیت ذهنی داعی نبوده است. بر خلاف آنکه داعی خود گفته که: نه از نظم فردوسی او را قیاس و نه از پرتو سعدیش اقتباس، اما خواسته یا ناخواسته از مطالعه آثار این دو بزرگ در اشعار خود تأثیر پذیرفته است.[۴]
داعی در دیوان القصائد سعی کرده است در سرودن قصیده‌ها و ترکیب‌بندها به استقبال صباحی بیدگلی برود و البته بدیهی است که ترکیب‌بند محتشم کاشانی بر شاخسار بلند خاطره‌اش جایگاه ویژه خود را دارد.[۵]
انگیزه اصلی مرحوم داعی در تدوین و تنظیم دیوان القصائد، سرودن مدح و منقبت و مرثیه برای خاندان پیامبر(ص) بوده است بدین روی در سرتاسر این دیوان به ندرت چیزی جز آن دیده می‌شود.[۶]
پانویس
منبع مقاله
مقدمه‌های کتاب.