التبیان لرفع غموض النسخ في القرآن

التبیان لرفع غموض النسخ في القرآن
پدیدآوران	[[]] (نویسنده) [[]] (محقق) [[]] (مترجم)
کد کنگره	‏

التبیان لرفع غموض النسخ فی القرآن اثر مصطفی زلمی (1924-2016م)، کتابی است در بررسی وقوع نسخ در قرآن کریم.

نویسنده در این کتاب، صرفا به تعریف مفهوم نسخ و شرایط، محدوده و انواع آن، اکتفا ننموده بلکه همه این مسائل و تحقیقات خود را به صورت روشن، واضح و تحسین‌برانگیز، ارائه کرده است، به گونه‌ای که به سختی می‌توان مانند آن را در منابع و مراجع دیگر، یافت .

وی در این کتاب، به بررسی آیاتی پرداخته است که به گمان خود، نسخ شده است و در این رابطه، بیش از پنجاه آیه از سوره بقره تا سوره کافرون را مورد بحث و بررسی، قرار داده است.

در این کتاب، وقوع نسخ در قرآن نفی نشده است، زیرا نویسنده نسخ را یکی امری ممکن دانسته و خداوند بر جمیع ممکنات، قادر و تواناست، اما معتقد است که به دلیل عدم وجود آیات متناقض و عبث بودن جمع میان ابقاء و الغاء، آیه منسوخ در مصحف شریف، باقی نمانده است و اعتقاد به نسخ در قرآن، به همراه بقاء منسوخ در آن، مستلزم امور زیر است:

1. خلط میان نسخ به معنای عام (تخصیص عام و تقیید مطلق، بیان مجمل و تدرج و رخصت و الغاء و...) و نسخ به معنای خاص نزد علمای اصول فقه (الغاء حکم شرعی سابق به دلیل حکم شرعی لاحق).
2. خلط بین آنچه که قرآن است و آنچه که در واقع، قرآن نیست.
3. خلط بین تعارض حقیقی و تعارض وهمی.
4. خلط میان تعارض و تناقض.
5. خلط میان شروط نسخ در قرآن و شروط آن به صورت عام.
6. خلط بین یقین مطلوب در نسخ قرآن و اکتفاء به ظن.
7. خلط مسان معاییر موضوعیه و معاییر شخصیه.
8. خلط میان آیه کونیه (یا اعجازیه) و آیه قرآنیه.
9. خلط میان جواز و وقوع.

منابع مقاله

مقدمه و متن کتاب.