دیوان ادیب طوسی
دیوان ادیب طوسی مجموعه اشعار محمد امین ادیب طوسی (۱۲۸۳-۱۳۶۱ش/ ۱۹۰۴-۱۹۸۲م)، شاعر، نویسنده و محقق معاصر است که به کوشش مهریار طاووسی منتشر شده است.
| دیوان ادیب طوسی | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | ادیب طوسی، محمدامین (نویسنده) طاووسی، محمود (به کوشش) |
| ناشر | کتابفروشی ابن سینا |
| مکان نشر | ایران- تبریز |
| سال نشر | 1341ش |
| چاپ | یکم |
| موضوع | شعر فارسي - قرن 14 |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | /د95 د9 / 7953 PIR |
ویژگی دیوان حاضر، آن است که شاعر آن، به سبک خراسانی شعر می‌سرود. بیشتر اشعار وی در قالب غزل و قصیده است، اما مثنوی، دوبیتی، ترکیب‌بند و رباعی نیز در دیوان او به‌چشم می‌خورد. شعر ادیب بسیار ساده و بی‌پیرایه است، با این حال وی در اشعار خود از استعاره، تشبیه، انواع صنایع بدیعی نظیر جناس و طباق استفاده فراوان کرده است[۱].
ویژگی دیگر این دیوان، آن است که اشعار آن، مانند سایر دواوین شعرا، به ترتیب حروف هجی و غیره مرتب نشده است، بلکه اشعار از لحاظ موضوعات و نوع آنها، با قید تاریخ و محل سرودنشان چینش شده است تا از این رهگذر، سیر تحولی شاعر در طی سالیان زندگی‌اش، برای خواننده مجسم شود و برای هر بخش از دیوان نیز نامی خاص که آن قسمت متناسب با آن موضوع بود، در نظر گرفته شده و برای سهولت کار خوانندگان، سعی شده است تا اسامی دور از ذهن و یا خاص در اشعار، با حروف سیاه چاپ شود[۲].
ادیب علاوه بر شعر کلاسیک، شعر نو نیز می‌سرود، از جمله:
در درون موج و تاریکی و نور در میان سایه‌های ماه و سال میدوم در قلب اعصار و دهور تا ببینم نقش حال
بر فراز تپه و ماهورها در بیابان‌های ناپیدا کران میروم سرگشته تا آندورها تا ز خود یابم نشان
گه چو بر دریا روان خیزاب‌ها سر گران تا قلب طوفان‌ها روم بو که در آغوش لغزان آب‌ها با خبر از خود شوم
بر هوای ابر غلطان سپهر در شرار برق تابان سحاب در دل انوار عالمگیر مهر در فروغ ماهتاب
همچنان جوینده‌ام از هر کجاست نقش پنداری که پیداست و نیست کانچه می‌خواهم ندانم در کجاست هم نمی‌دانم که چیست[۳].
پانویس
منابع مقاله
- مقدمه و متن کتاب.
- ملاابراهیمی، عزت، «دائرة المعارف بزرگ اسلامی»، زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی، تهران، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، چاپ دوم، 1377.