أوراد الشيخ الأکبر المسمی جواهر الدور الأعلی الشريف

أوراد الشيخ الأکبر المسمی جواهر الدور الأعلی الشريف
پدیدآوران	ابن عربی، محمد بن علی (نویسنده) جلاد، محمد سعید (شارح)
ناشر	دار الإيمان صلاة
مکان نشر	سوريه - دمشق
سال نشر	1427ق. = 2006م.
چاپ	چاپ يکم
موضوع	ابن عربي، محمد بن علي، 560 - 638ق.
زبان	عربي
تعداد جلد	1
کد کنگره	‏

أوراد الشيخ الأکبر المسمی جواهر الدور الأعلی الشريف، اثر محمد شریف جلاد، شرحی است بر «الدور الأعلی الشریف» که از آثار منسوب به ابن‌عربی (560- 638ق)، می‌باشد.

متن الدور الأعلی الشریف

کتاب دربردارنده مجموعاً سی‌وسه دعای منسوب به ابن‌عربی می‌باشد که با تعبیر «جوهره الدعوه ...» مطرح می‌شود. اولین دعا با اسم شریف «اللهم» آغاز و دعاهای بعدی، با واو عطف، به آن مرتبط شده است. در هر دعا، دو اسم از اسماءالحسنی الهی ذکر گردیده که به‌خاطر مناسبت میان آنها، کنار هم قرار گرفته است و در ادامه، شیخ میان آنها، به واسطه ترکیب لفظی و معنوی، با کلماتی که میان آنها موافق دارند، ارتباط برقرار کرده و به دنبال آنها، آیه یا جزیی از یک آیه قرآن، آورده شده و دعا با اسم اعظم «الله» جل‌جلاله، ختم گردیده است. بدین ترتیب، مشاهده می‌شود که شیخ با این شیوه بدیع، از آیه شریفه 180 سوره اعراف: «و لله الأسماء الحسنی فادعوه بها» (و برای خدا، نام‌های نیک است، خدا را با آنها بخوانید) تبعیت نموده و با امتثال از این آیه شریف، ابتدا و انتهای دعای خویش را به اسماءالحسنی الهی، مزین نموده است.

اسامی دیگر کتاب

محمود محمود غراب در کتاب «الطريق إلي الله»، چنین آورده است که کتاب «الدور الأعلی» در برخی از نسخ، «حزب الوقاية» و در برخی دیگر، «حزب الشیخ الأکبر» نامیده شده است. اما در هیچ‌یک از نسخ كتاب، تاریخی برای آن ذکر نگردیده و همچنین، شیخ به این مطلب که این حزب، در کدام یک از کتب وی بوده و یا در کجا به آن اجازه داده شده، اشاره‌ای نفرموده است، اما تقریباً بر این‌که این کتاب، از آثار شیخ اکبر بوده و روحانیت او در آن متجلی گردیده است، در میان اهل طریقت، اجماع وجود دارد و شیخ الشیوخ دمشق، شیخ احمد حارون، در زمان حیات خویش، به آن اجازه داده و آن را از ابن‌عربی دانسته است.

شرح

کتاب با دو مقدمه از شیخ محمد خیر شاهین حسنی حسینی و ناشر آغاز شده است. در مقدمه نخست، به موضوع کتاب و نام آن اشاره شده و در مقدمه ناشر، ابتدا نام کتاب (واژگان «الدور» و «الأعلی»)، از لحاظ لغوی و اصطلاحی مورد بررسی قرار گرفته و در ادامه، به شرح‌حال ابن‌عربی، پرداخته شده است.

پس از مقدمه، متن کتاب «الدور الأعلی الشريف» آورده شده و به دنبال آن، شرح ذکر شده است.

روش شرح

شیوه شرح، بدین‌صورت است که ابتدا، نص دعا به‌صورت کامل ذکر شده و سپس در دو قسمت: ابتدا به واژگان و الفاظ دعا، از لحاظ لغوی و اصطلاحی، تشریح و توضیح شده و به ادله شرعی و مناسبات بین آنها، اشاره گردیده است و سپس در قسمت دوم، فواید ظاهری و باطنی آن دعا، مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. به‌عنوان‌مثال، اولین دعای کتاب: «اللهم يا حي يا قيوم تحصنت فاحمني بحماية وقاية حقيقة برهان حرز أمان بسم الله» می‌باشد که پس از ذکر دعا، در قسمت اول به شرح الفاظ: «اللهم»، «یا حی» پرداخته شده و به آیه «و توکلت علی الحي الذي لايموت» به دلیل مناسبت با «یا حي» اشاره گردیده و سپس، «یا قیوم» شرح شده و ضمن اشاره به آیه «الله لا إله إلا الله هو الحي القيوم...» و سه بار آمدن این کلمه در قرآن، روایتی از پیامبر(ص) ذکر گردیده که این نام در آن وجود دارد. در قسمت دوم، به فواید ظاهری و باطنی این دعا اشاره شده است که عبارتند از: آمرزش گناهان؛ کشف رؤیت صادقه؛ عدم غفلت و دوام شکر؛ زنده شدن قلب در روز مرگ قلوب و....

وضعیت کتاب

فهرست مطالب، به همراه فهرست منابع مورد استفاده محقق، در انتهای کتاب آمده است.

در پاورقی‌ها، علاوه بر ذکر منابع، به ذکر نام سوره و شماره آیاتی که نص آن در متن آمده، پرداخته شده است.

منابع مقاله

مقدمه و متن کتاب.