شریف رضی، محمد بن حسین
| نام | شریف الرضی، محمد بن حسین |
|---|---|
| نامهای دیگر | رضی، ابوالحسن محمد بن حسین
سید رضی، محمد بن حسین شریف الرضی، ابوالحسن محمد بن حسین شریف رضی، محمد بن حسین |
| نام پدر | ابواحمد حسين |
| متولد | 359 ق |
| محل تولد | بغداد |
| رحلت | 394 ش یا 406 ق یا 1015 م |
| اساتید | شيخ مفيد |
| برخی آثار | تلخیص البیان في مجازات القرآن مصنف |
| کد مؤلف | AUTHORCODE02336AUTHORCODE |
ابوالحسن، محمد بن حسين بن موسى موسوى بغدادى (۳۵۹-۴۰۶ق)، معروف به سيد رضى، فقیه، ادیب، شاعر، مفسر، نقابت علویان، گردآورنده نهجالبلاغة، برادر سید مرتضی
ولادت
در سال 359 هجرى در محله شیعه نشین کرخ بغداد به دنيا آمد. او از خانواده‌اى شريف و اصيل و از نسل ائمه معصومين است و نسبش از طرف پدر به امام كاظم عليه‌السلام و از طرف مادر به امام زين‌العابدين عليه‌السلام مى‌رسد.
پدرش ابواحمد حسين، ملقب به طاهر و ذوالمنقبتين از شخصيت‌هاى برجسته و مورد توجه حكومت و نقيب سادات و مسئول رسيدگى به شكايات مردم و امير حج بود. مادرش فاطمه دختر ابومحمد، حسين بن احمد بن حسن ناصر كبير (ابی محمد اطروش شهید در آمل طبرستان سال 304ق)[۱] ، زنى دانشمند و با تقوا بود و شيخ مفيد كتاب «أحكام النساء» را به درخواست ايشان به نگارش درآوردند.
شبى شيخ مفيد فاطمه زهرا سلام‌الله‌عليها را در خواب ديد كه دست امام حسن و امام حسين عليهماالسلام را در حالى كه دو كودك خردسال هستند گرفته و نزد او آورد و فرمود: «اى شيخ به اين دو كودك من علم فقه بياموز». صبح همان روز مادر سيد رضى و سيد مرتضى دست دو كودك خود را گرفته و نزد او آورده و گفت: «اى شيخ به اين دو كودك من علم فقه بياموز». شيخ مفيد از اين حادثه منقلب و گريان گشت و خواب خود را براى آنان تعريف كرده و مسئوليت تربيت و تعليم اين دو سيد بزرگوار را عهده‌دار گرديد.
سيد رضى شخصيتى انديشمند و داراى قدرت هوش و دركى بالا بود. او مدرسه‌اى در شهر بغداد تأسيس كرد و به تربيت شاگردانى در علوم اسلامى پرداخت. كتابخانه بزرگى نيز براى استفاده شاگردان خود در آن مدرسه برپا نمود.
در سال 388 هجرى بهاءالدوله او را به جانشينى خود برگزيده و لباس‌هاى فاخرى به او هديه داده و او را به مقام رياست سادات و مسئول رسيدگى به شكايات مردم و امارت حج منصوب و او را به «شريف جليل» ملقب نمود. در سال 397 هجرى نيز از طرف بهاء الملك همين مقام به او داده شد.
اساتيد
سيد رضى نزد شخصيت‌هاى زير شاگردى كرد: شيخ مفيد، محمد بن موسى خوارزمى، على بن عيسى ربعى، ابوالفتح جنى موصلى، حسن بن عبدالله سيرافى.
وفات
وى در سن 47 سالگى و در روز یکشنبه، ششم محرم سال 406 ق در شهر بغداد رحلت كرد و و او را در خانه خود، نزدیک مسجد انباریین در محله کرخ بغداد، به خاک سپردند. گویند سیدمرتضی که طاقت دیدن جنازه برادر و به خاک سپردنش را نداشت، به حرم کاظمین رفت و فخرالملک، وزیر بهاءالدوله دیلمی، بر وی نماز گزارد.
امروزه زیارتگاهی منسوب به سیدرضی، نزدیک آستان کاظمین وجود دارد که با محلی که مورخان، به عنوان خانه و محل دفن سیدرضی در محله کرخ بغداد، مشخص کردهاند، قابل انطباق نیست؛ زیرا محله کرخ، در جنوب بغداد قرار داشته و مقابر قریش (آستان کاظمین امروزی)، در شمال بغداد واقع بوده است. اما دلیل مهمتر بر این مسئله، قول ابنخلکان در وفیات الاعیان است که پس از بیان دفن سیدرضی در خانهاش در کرخ بغداد، نوشته است که این خانه ویران شد و قبر سیدرضی در آن، از بین رفت.[۲]
آثار
مهم‌ترين اثر سيد كتاب شريف نهجالبلاغة است كه با توجه به تبحر ادبى وى به جمع‌آورى سخنان فصيح و بليغ آن حضرت پرداخته است، آثار ديگرش خصائص الأئمه، تلخيص البيان عن مجاز القرآن، المجازات النبويه و حقايق التأويل في متشابه التنزيل است.
پانویس
وابسته‌ها
فروغ فقه و ادب: زندگینامه فشرده علامه شریف رضی
أكذوبتان ... حول الشريف الرضي التقي الزاهد
شرح نهجالبلاغة (ابن ابی‌الحديد)
نهجالبلاغة (با تحقیق قیس بهجت عطار)
ترجمه نهجالبلاغة؛ سروش خدا در سرود علی علیه‌السلام
ترجمه نهجالبلاغة (محمدمهدی جعفری)
منهاج البراعة في شرح نهجالبلاغة (خویی)
شرح نهجالبلاغة (ابن میثم، ترجمه فارسی)
آفرینش‌های هنری در گفتار نبوی (تلخیص و بازنویسی کتاب مجازات آثار نبوی)
منهاج البراعة في شرح نهجالبلاغة (راوندی)
شرح و ترجمه نهجالبلاغة (انصاری)
منهاج الولاية في شرح نهجالبلاغة
ترجمه و شرح نهجالبلاغة (فیض‌الاسلام)
نهجالبلاغة با ترجمه منظوم (امید مجد)
ترجمه نهجالبلاغة (بر اساس نسخه سپهر)
ترجمه نهجالبلاغة (افتخارزاده)
ترجمه گویا و شرح فشرده‌ای بر نهجالبلاغة
شرح نهجالبلاغة المقتطف من بحارالأنوار للعلامة المجلسي
نهجالبلاغة (تحقیق عطاردی قوچانی)
ترجمه نهجالبلاغة (آقامیرزایی)
تنبيه الغافلين و تذكرة العارفين
حقائق التأويل في متشابه التنزيل
حدائق الحقائق في شرح نهجالبلاغة
بحثی کوتاه پیرامون نهجالبلاغة و مدارک آن
منجی موعود از منظر نهجالبلاغة
نهج‌السعادة في مستدرك نهجالبلاغة
نهجالبلاغة نبراس السیاسة و منهل التربیة (مقالات کنگره سوم)
ترجمه روان نهجالبلاغة (سید کاظم ارفع)
ترجمه نهجالبلاغة (انصاریان، ط. قدیم)
نهجالبلاغة: به ضمیمه فهرستهای موضوعی، اماکن و اشخاص (ترجمه زمانی)
کتاب نهجالبلاغة با ترجمه فارسی قرن پنجم و ششم
ترجمه نهجالبلاغة (محسن فارسی)
ترجمه و شرح نهجالبلاغة (آملی)
تنبیه الغافلین و تذکرة العارفین
معارج نهجالبلاغة لعلي بن زید البیهقي الأنصاري
خورشید بی غروب، نهجالبلاغة با فهرستهای دهگانه
سخنان علی علیه‌السلام از نهجالبلاغة (کمپانی)
شرح نهجالبلاغة (سید عباس موسوی)
شرح نهجالبلاغة (شارح قرن هشتم)
شرح نهجالبلاغة (قزوینی حائری)
منهاج الولاية في شرح نهجالبلاغة
نهجالبلاغة (تحقیق عطاردی قوچانی)
ترجمه نهجالبلاغة (بر اساس نسخه اردبیلی)
ترجمه نهجالبلاغة (بر اساس نسخه انصاری)
ترجمه نهجالبلاغة (بر اساس نسخه شرقی)
نهجالبلاغة با ترجمه فارسی قرن پنجم و ششم
ترجمه کامل نهجالبلاغة (داریوش شاهین)
نهجالبلاغة (ترجمه کاظم عابدینی مطلق)
ترجمه و شرح نهجالبلاغة (مصطفی زمانی)
كتاب شریف نهجالبلاغة همراه با شرح محمد عبده (فقیهی)
نهجالبلاغة: مجموعه‌ای از خطبه‌ها، نامه‌ها و پندهای امیرالمؤمنین علی علیه‌السلام (امیر اسماعیلی)
نهجالبلاغة (ترجمه مهدی شریعتی)
ترجمه نهجالبلاغة (علامه جعفری)
نهجالبلاغة به زبان فارسی ساده (ترجمه سید مهدی حجتی)
نهجالبلاغة منظوم (ترجمه علی توکلی)
حقائق التأویل في متشابه التنزیل
نهجالبلاغة (سخنان، نامه‌ها و حکمتهای امیرالمؤمنین امام علی بن ابی‌طالب علیه‌السلام
نهجالبلاغة (ترجمه کلمات قصار، صدرالدین بلاغی)
ترجمه و شرح نهجالبلاغة (مصطفی زمانی)
مفتاح السعادة في شرح نهجالبلاغة
نسخه ترجمه نهجالبلاغة (بر اساس ترجمه مکارم)
Imam Ali Nahjul Balagha Sermons,letters and Sayings
نهجالبلاغة: خطبه‌ها، نامه‌ها و حکمتهای حضرت امیرالمؤمنین علی علیه‌السلام
نهجالبلاغة با ترجمه استاد ولي
نهجالبلاغة و هو المختار من کلام امیرالمؤمنین عليه‌السلام
[[نهجالبلاغة: و هو مجموع ما أختاره الشريف ابوالحسن محمد الرضي بن الحسن الموسوي من کلام اميرالمؤمنين أبي‌الحسن علي بن أبي‌طالب عليه‌السلام (بیروت)]]
نهجالبلاغة مع ترجمه و حواشی مکمل
[[نهجالبلاغة:و بهامشه شرح الفارسی المنقول من منهاج البراعه و شرح النواب اللاهیجی مع دیوان المنسوب الی امیرالمؤمنین علیه السلم و ترجمه الدیوان منقول من شرح الدیوان للمیبدی]]
نهجالبلاغة: و هو مجموعة خطب مولانا أمیر المؤمنین(ع) و أوامره و کتبه و رسائله و حکمه و مواعظه