دراز، محمد عبدالله

نام	دراز، محمد عبدالله
نام‎های دیگر	ع‍ب‍دال‍ل‍ه‌ دراز، م‍ح‍م‍د م‍ح‍م‍د ع‍ب‍دال‍ل‍ه‌ دراز
نام پدر	شيخ عبدالله دراز
متولد	1849م
محل تولد	محله دیای واقع در شمال مصر
رحلت	/ 1377ق / 1958م
اساتید
برخی آثار	آيين اخلاق در قرآن دستور الأخلاق في القرآن مدخل إلی القرآن الكريم
کد مؤلف	AUTHORCODE06041AUTHORCODE

محمد عبدالله دراز (1273-1337ش)، عالم و مفسر معاصر مصری و صاحب آثار متعدد، از جمله: «مجموعة أحاديث إذاعية في الدين والأخلاق».

ولادت

ایشان در 1312ق/1273ش، در روستای «محله دیای» واقع در شمال مصر، در مرکز جلگه نیل، به دنیا آمد.

تحصیلات

در کودکی وارد مدرسه قرآن روستا شد و هنوز ده سال از عمرش نگذشته بود که قرآن را حفظ کرد و قرائات مختلف قرآنی را فراگرفت. پدرش، عبدالله دراز، از بزرگان علمای الازهر و مؤلف و مدرّس فقه اللغه عربی، مایل بود فرزندش در علوم دینی ادامه تحصیل دهد. دراز با حمایت محمد عبده، مفتی معروف مصر، در 1323 در انجمن علمی - ‌دینی جدید الازهر در شهر اسکندریه شرکت کرد و پس از آنکه در این انجمن دوره‌هایی را با موفقیت گذراند، در 1334/1916، به تدریس در آنجا مشغول شد. او هم‌گام با تدریس، در کلاس‌های شبانه زبان فرانسه نیز اسم‌نویسی کرد.

در 1307ش/1928، او را برای تدریس در مراحل عالی دانشگاه الازهر برگزیدند و از سال بعد در بخش دروس تخصصی به تدریس پرداخت. در 1315ش/1936، پس از بازگشت از حج، به سفارش دانشگاه الازهر از سوی ملک فؤاد، پادشاه مصر، در رأس هیئتی مطالعاتی به فرانسه اعزام شد. در آنجا به دانشکده ادبیات دانشگاه سوربون رفت و در 1319ش/1940، مدرک لیسانس گرفت. در مدت اقامتش در فرانسه (1315-1327ش/1936-1948) برای اصلاح تصویر نادرست یا مغرضانه‌ای که برخی مستشرقان از اسلام ارائه می‌دادند، به مطالعه عمیق قرآن و معارف اسلامی پرداخت. دراز در 1326ش/1947، در رشته فلسفه ادیان از دانشگاه سوربون دکتری گرفت. در 1327ش/1948، به مصر بازگشت.

مشاغل و مناصب

او در 1328ش/1949، عضو هیئت کبارالعلماء در الازهر شد. او در دانشکده‌های مختلف از جمله دانشکده اصول الدین، دروسی همچون تاریخ ادیان، فلسفه، اخلاق و تفسیر تدریس می‌کرد. او در فعالیت‌های سیاسی مهم نیز شرکت می‌کرد و مناصبی دولتی هم یافت. افزون بر این، او در رأس گروهی از دانشجویان و به طرق مختلف، چه در قالب نوشتن مقالاتی و چه ایراد خطبه‌هایی به زبان فرانسوی، در جنبش‌های ضد اشغال انگلیس برای استقلال مصر، فعالیت می‌کرد. دراز در جنگ جهانی دوم (1939-1945)، همراه با خانواده‌اش در پاریس ساکن بود. اما پس از بازگشت به مصر، بی‌درنگ، فعالیت‌های سیاسی را از سر گرفت. پس از کودتای نظامی تیر 1331/ ژوئیه 1952، نیروهای آزادی‌بخش که محمد عبدالله دراز را از نوشته‌ها و نطق‌هایش می‌شناختند، به وی منصب ریاست الازهر را پیشنهاد کردند، اما وی علی‌رغم اصرار آنان نپذیرفت.