شرح مصطلحات فلسفی بداية الحكمة و نهاية الحكمة
| شرح مصطلحات فلسفی بداية الحكمة و نهاية الحكمة | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | شیروانی، علی(شارح) طباطبایی، سید محمدحسین(نویسنده) |
| عنوان‌های دیگر | بدايه الحکمه. برگزيده. شرح نهايه الحکمه. برگزيده. شرح |
| ناشر | دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، مرکز انتشارات |
| مکان نشر | ايران - قم |
| چاپ | 2 |
| شابک | 964-424-615-x |
| موضوع | طباطبایی، سید محمدحسین، 1281 - 1360. بدايه الحکمه - واژه نامهها
طباطبایی، سید محمدحسین، 1281 - 1360. نهايه الحکمه - واژه نامهها فلسفه اسلامی - اصطلاحها و تعبيرها |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | BBR 1392 /ب406 ش9 |
شرح مصطلحات فلسفی بداية الحكمة و نهاية الحكمة، فرهنگنامه اصطلاحات فلسفی دو کتاب ارزشمند «بداية الحكمة» و «نهاية الحكمة» علامه طباطبایی است. علی شیروانی این موسوعه را در یک جلد فراهم آورده است.
نویسنده، در مقدمه اثر، اهمیت آشنایی با اصطلاحات هر علم را این‌گونه تبیین می‌کند: «اصطلاحات هر علمى در واقع کلیدهایى است که اگر در اختیار دانشپژوه باشد، به‌خوبى می‌تواند درب‌هاى ناگشوده مضامین و معانى مورد نظر از نوشتارها و گفتارهاى مربوط به آن دانش خاص را بگشاید و حقایق مورد نظر نویسنده و گوینده را به‌روشنى دریابد. اصطلاحات یک علم به‌منزله فرمولهایى است که در عین کوتاهى و اختصار، مطالب فراوانى را در خود می‌گنجاند؛ مثلاً با گفتن اینکه در اینجا حمل، اولى است و در آنجا حمل، شایع است و یا در اینجا واسطه در عروض است و در آنجا واسطه در ثبوت می‌باشد و یا ترکیب در اینجا اتحادى است و در آنجا انضمامى است و مانند آن، با به‌کار بردن چند کلمه کوتاه، مطالب بسیارى یک‌جا القا می‌شود و تنها کسى آن همه معنا را به‌وضوح درمی‌یابد که با این اصطلاحات به‌خوبى آشنا باشد»[۱].
سپس به نکاتی در رابطه با این فرهنگ اشاره می‌کند:
- مخاطب اصلى در این فرهنگ، آغازگران و نوآموزان فلسفه اسلامى، به‌ویژه حکمت متعالیه هستند.
- در تنظیم این فرهنگ فلسفى عمدتاًً کتاب «بداية الحكمة» و «نهاية الحكمة» مدّ نظر بوده است و تقریباً تمام اصطلاحات فلسفى موجود در این دو کتاب شریف، شرح و توضیح داده شده است و علت این انتخاب آن است که هماکنون، هم در حوزههاى علمیه و هم دانشگاه‌ها عمدتاًً این دو کتاب، متن درسى فلسفه اسلامى است و ازاین‌روى سعى شده است در مواردى که علامه طباطبائى(ره) در معناى یک اصطلاح نظر خاصى دارد، آن نظر خاص منعکس شود.
- این فرهنگ علاوه بر دانشجویان فلسفه، براى کلیه کسانى که در زمینه معارف اسلامى مطالعه مى‌کنند، سودمند است؛ چراکه کتاب‌هایى که در این زمینه نوشته شده، آکنده از اصطلاحات فلسفى است، که بدون آشنایى با آن نمی‌توان مقصود نویسنده را دریافت.
- در شرح اصطلاحات سعى شده است مطالب حتی‌الامکان ساده، روان و گویا عرضه شود و از به‌کار بردن اصطلاحات فنى و طرح مباحث پیچیده اجتناب شده است تا نقض غرض نشود، مگر در مواردى که گریزى از آن نبود.
- علاوه بر اصطلاحات فلسفى، واژههاى منطقى و غیر منطقى نیز که در کتاب‌هاى فلسفى فراوان به‌کار می‌رود و در بدایه و نهایه نیز استعمال شده، تبیین شده است[۲].
اصطلاحات به شیوه رایج به‌ترتیب حروف الفبا تنظیم شده است. در رابطه با حرف الف، با لفظ «آن» شروع و به لفظ «این» ختم شده است. معانی برخی اصطلاحات فلسفی در مقابل عنوان در داخل کروشه ذکر شده است.
فهرست مطالب در انتهای کتاب ذکر شده است. در این اثر، نه در متن و نه در انتهای کتاب، به منابع مورد استفاده جز دو منبع مذکور اشاره نشده است.
پانویس
منابع مقاله
مقدمه و متن کتاب.