دراسات تاريخية من القرآن الكريم
دراسات تاریخیة من القرآن الكريم نوشته دكتر محمّد بيومى مهران، استاد دانشگاه اسكندرية، و به زبان عربى است.
| دراسات تاریخیة من القرآن الکریم | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | مهران، محمد بیومی (نویسنده) |
| ناشر | دار النهضة العربية |
| مکان نشر | بیروت - لبنان |
| سال نشر | 1408 ق یا 1988 م |
| چاپ | 2 |
| موضوع | پیامبران در قرآن
قرآن - قصه‌ها - نقد و تفسیر قرآن - وقایع تاریخی |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 4 |
| کد کنگره | BP 88/9 /م9د4 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
اين كتاب به موقعيت تاريخى بلاد عرب، عراق، مصر، سوريه و فلسطين و نيز مكه و مدينه پرداخته و براساس آيات قرآنى حوادث تاريخى مهم قرآن را مورد بررسى قرار مى‌دهد.بررسى حوادث مهم پيامبران مانند ابراهيم(ع)، هود(ع)، صالح(ع)، شعيب(ع) و اقوامى مانند اصحاب اخدود و اصحاب فيل، نبوت و انبياء، فرق نبى و رسول، پيامبرى زن، سيره يوسف(ع) و داستان وى و مقايسۀ بين آيات قرآن و روايات تورات در اين‌باره، سيره موسی عليه‌السلام، داستان خروج بنى اسرائيل از مصر، معجزۀ شكافته شدن دريا، فرعون زمان موسى و مقايسه بين آيات قرآن و روايات تورات دربارۀ داستان موسی عليه‌السلام، سيره داوود عليه‌السلام و مقايسه بين آيات قرآن كريم و روايات تورات در اين‌باره، سيره سليمان عليه‌السلام، بناء مسجد الاقصى، سليمان و ملكۀ سبأ، داستان پيامبرانى چون ايوب، الياس، اليسع و...در قرآن، عيسى مسيح عليه‌السلام، نبوت و معجزات مسيح و...سيره نوح عليه‌السلام و داستان طوفان از ديدگاه قرآن و روايات تورات، سيره ابراهيم خليل عليه‌السلام، و در پايان سيره يونس‌عليه‌السلام و داستان وى موضوعاتى است كه در اين كتاب مورد بحث و بررسى قرار مى‌گيرد.اين كتاب در ذيل کتاب‌های «قصص قرآنى» جاى مى‌گيرد، با اينكه حاوى پاره‌اى از قصص قرآنى نمى‌باشد اما به خوبى به بيان موقعيت تاريخى اين حوادث پرداخته است.
ساختار
اين كتاب در 4 جلد تنظيم شده است:
جلد اول داراى يك مقدمه و يازده فصل ذيل مى‌باشد:
الفصل الاول:القرآن الكريم.ذيل اين فصل عناوينى چون:التدوين في عهد النبى، جمع القرآن في عهد ابى‌بكر، مصحف عثمان و...جاى دارد.
الفصل الثاني:الحديث. الفصل الثالث:التفسير.الفصل الرابع:ابراهيم الخليل جدّ العرب.الفصل الخامس:الكعبةالشريفة.الفصل السادس:العاديون قوم هود.الفصل السابع: الثموديون (قوم صالح).الفصل الثامن:المديانيون (قوم شعيب).الفصل التاسع:سيل العرم.الفصل العاشر:قصة أصحاب الأخدود.الفصل الحادى عشر: قصه أصحاب الفيل.در پايان هم فهرست منابع و مآخذ كتاب درج شده است.
جلد دوم:داراى يك مقدمه و سه كتاب كه هريك داراى ابواب فصولى است مى‌باشد: الكتاب الاول: «دراسات تمهيدية» داراى يك فصل با عنوان:النبوة و الانبياء است.الكتاب الثاني: «سيرة يوسفعليه‌السلام» الكتاب الثالث: «سيرة موسى(ع)» مشتمل بر 5 باب مى‌باشد.
جلد سوم:مشتمل بر يك مقدمه و كتاب چهارم تا ششم اين مجموعه مى‌باشد: الكتاب الرابع: «داوود و سليمان(ع)»، مشتمل بر 2 باب و هر باب داراى فصولى است.الكتاب الخامس: «الانبياء من ايوب الى يحيى(ع) شامل سه فصل است. الكتاب السادس: «المسيح عيسى بن مريم رسول‌اللّه»چهار فصل را دربردارد.
جلد چهارم:شامل يك مقدمه و سه باب ذيل مى‌باشد: الباب الاول: «سيره نوح(ع) که داراى سه فصل است.الباب الثاني: «سيرة ابراهيم الخليل(ع) في العراق» که چهار فصل را دربرمى‌گيرد.الباب الثالث: «سيرة يونس‌عليه‌السلام».در پايان اين جلد منابع و مآخذ مورد استفاده در نگارش اين مجموعه و ساير تأليفات نویسنده معرفى گرديده است.
فهرست مطالب هرجلد نيز در پايان همان جلد درج شده است.
نسخه‌شناسى
نویسنده كتاب آقاى دكتر محمد بيّومى مهران، از اساتيد دانشگاه اسكندريه مى‌باشد.اين مجموعه در 4 جلد در قطع وزيرى با جلد گالينگور براى دومين‌بار در سال 1408 ه-1988م از سوى انتشارات «دار النهضة العربية للطباعة و النشر» بيروت به چاپ رسيده است.
جلد اول:در 440 صفحه
جلد دوم:در 452 صفحه
جلد سوم:در 360 صفحه
جلد چهارم:در 212 صفحه
منابع مقاله
خرمشاهى بهاءالدين، دانشنامه قرآن، ج اول، ص 1046