مسند الإمام الكاظم أبي‌الحسن موسی بن جعفر عليهماالسلام
مسند الإمام الكاظم أبي‌الحسن موسی بن جعفر عليهماالسلام، تأليف شيخ عزيزالله عطاردى، هشتمين كتاب از مجموعه بزرگ «مسانيد الأئمة(ع)» است كه به زبان عربى در 3 جلد منتشر شده است. در اين كتاب، از زندگى امام كاظم(ع) و ويژگى‌هاى شخصيتى ايشان و نيز اخبار و احاديث آن حضرت در موضوعات مختلف سخن رفته است.
| مسند الإمام الکاظم أبي‌الحسن موسی بن جعفر عليهماالسلام | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | عطاردی قوچانی، عزیزالله (گردآورنده) |
| ناشر | المؤتمر العالمي للإمام الرضا(ع) |
| مکان نشر | مشهد مقدس - ایران |
| سال نشر | 1409 ق |
| چاپ | 1 |
| موضوع | احادیث احکام - قرن 14
احادیث شیعه - قرن 14 موسی بن جعفر(ع)، امام هفتم، 128 - 183ق. - اصحاب موسی بن جعفر(ع)، امام هفتم، 128 - 183ق. - سرگذشت‌نامه |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 3 |
| کد کنگره | BP 136/9 /ع6م5 1367 |
ساختار
ساختار مسند حاضر بدين ترتيب است:
- احاديثى كه مربوط به زندگى و شخصيت و روابط آن معصوم است؛
- احاديثى كه آن معصوم در موضوعات مختلف بيان كرده‌اند كه همچون ساير مجموعه‌هاى حديثى در ضمن كتاب‌هايى مشتمل بر ابواب متعدد ذكر شده است؛
- راويانى كه از آن معصوم نقل حديث كرده‌اند، به‌همراه يادكرد آنها در كتب رجال.
نویسنده، مباحث كتاب را از منابع معتبر شيعه گردآورى نموده است.
گزارش محتوا
نویسنده در مقدمه كتاب توضيحات مختصرى درباره كتاب و مباحث مطرح‌شده در آن، نوشته است.
مطالب مجلدات كتاب بدين شرح است:
- در جلد نخست اين مسند، ابتدا در ضمن هجده باب مطالبى درباره ولادت، سيره و فضايل امام كاظم(ع) و نيز شيوه رفتارى آن جناب با منصور، مهدى و هارون‌الرشيد ذكر شده است. در آخر نيز مطالبى درباره خانواده و اولاد و مدايح و مراثى سروده‌شده درباره ايشان آمده است.[۱]
- در جلد دوم با عنوان كتاب قرآن، ابتدا احاديثى درباره حامل قرآن، ختم قرآن در ماه رمضان و فضيلت سوره‌هاى قرآن ذكر شده است. پس از آن روايات امام كاظم(ع) در تفسير آيات قرآن كريم به ترتيب سوره‌هاى قرآن ارائه شده است. ادامه اين جلد به دعاهاى امام كاظم(ع) در اوقات و موضوعات مختلف تعلق دارد.[۲]
- بخشى از جلد سوم كتاب نيز به احاديث فقهى با موضوعاتى چون خوردنى‌ها و آشاميدنى‌ها، قضاوت و شهادت، ارث و وصيت اختصاص يافته است.[۵]
در بخش ديگرى از اين جلد تحت عنوان «باب حشر و معاد»، رواياتى اعتقادى در موضوع بهشت و جهنم و عفو از مجرمين ذكر شده است. پس از آن نيز در باب «حكم و نوادر و سنن» 110 خبر و حكمت با موضوعات مختلف جمع شده است.[۶]
آخرين بخش كتاب به راويان احاديث امام كاظم(ع) اختصاص دارد كه 638 راوى به ترتيب حروف الفبا معرفى شده‌اند. نویسنده اگر در كتب رجال درباره راوى مطلبى يافته، ذكر كرده است و اگر به نام او اشاره نشده، تذكر داده است كه از آن جمله‌اند: عبدالله بن خالد (361)، عبدالله بن قدامه ترمذى (370) و عبدالله بن محمد زبيرى (373). درباره هر شخصيت به ابوابى كه روايات راوى آمده اشاره شده است.[۷]
وضعيت كتاب
فهرست مطالب هر جلد در انتهاى آن آمده است. در اين مجموعه برخلاف برخى مسانيد ائمه(ع) كه آدرس احاديث هر باب به‌صورت يكجا در انتهاى باب آمده بود، آدرس احاديث در پاورقى ذكر شده است.
در انتهاى هريك از مجلدات كتاب، فهرست مطالب و مصادر تحقيق ذكر شده است.
پانويس
منابع مقاله
مقدمه و متن كتاب.