مهمات الأصول في شرح المنظومة لبحرالعلوم

مهمات الأصول في شرح المنظومة لبحرالعلوم
پدیدآوران	بحرالعلوم، سید محمدمهدی بن مرتضی (نویسنده) صدوقی اردبیلی، عبدالعظیم (نویسنده)
ناشر	مقصودي (چاپخانه)
مکان نشر	ايران - قم
سال نشر	1324ق.
چاپ	چاپ اول
موضوع	اصول فقه شيعه
زبان	عربي
تعداد جلد	1
کد کنگره	‏

مهمات الأصول في شرح المنظومة لبحرالعلوم شرح عبدالعظیم صدوقی اردبیلی، معروف به شیخ‌العلماء اردبیلی (متوفی 1381ق) بر منظومه «الدرة البهيي في نظم بعض المسائل الأصولية» علامه بحرالعلوم (متوفی 1212ق) است.

یکی از منظومه‌هایی که از سید بحرالعلوم به‌جای مانده، «الدرة النجفية» پیرامون فقه در باب‌های «طهارت» و «صلات» تا پایان نماز طواف است که شامل بیش از 2000 بیت می‌باشد. این کتاب گران‌سنگ به نام‌های دیگری چون «الدرة البهية»، «الدرة المنظومة»، «الدرة الغالية في المسائل العالية» و «منظومة بحرالعلوم» نیز شهرت دارد‏. «الدرة البهية في نظم بعض المسائل الأصولية» نباید با کتاب مذکور که منظومه‌ای فقهی است اشتباه شود. این کتاب اگرچه با تعریف علم فقه، «علم فقه علم به فروع دین است»، آغاز شده، اما پس از آن مباحث اصولی چون علائم وضع، علائم حقیقت، حقیقت شرعیه، مجاز، مشتق، اجتماع امر و نهی، عموم و خصوص و مانند آن مطرح و به بحث اجتهاد و تقلید ختم شده است.

مهمات الأصول برای مبتدئین علم اصول نوشته شده است. در صفحه عنوان کتاب آمده است: «تألیف این کتاب برای درس مبتدئین طلاب اصول می‌باشد».

شیوه شرح بدین ترتیب است که بخشی از عبارت ماتن در بالای صفحه ذکر شده و سپس در ذیل صفحه شرح و توضیح آن آمده است. صدوقی این شرح را در زنجان درحالی‌که گرفتار بیماری‌های پیاپی و موانع فراوان بوده، نوشته است؛ لذا نتوانسته شرح مباحث را تفصیل دهد و به مختصر بسنده کرده است. وی شرح کتاب را در سال 1324ق، به اتمام رسانده است‏.

منابع مقاله

1. متن کتاب.
2. فاطمی، سید حسن، «الدرة النجفية، منظومه‌ای فراموش‌شده»، پایگاه مجلات تخصصی نور، فصلنامه فقه اهل‌بیت، تابستان 1376، شماره 10، صفحات 252 تا 262، به آدرس اینترنتی:

https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/310406