اولین دانشگاه و آخرین پیامبر
| نام کتاب | اولین دانشگاه و آخرین پیامبر |
|---|---|
| نام های دیگر کتاب | |
| پدیدآورندگان | پاک نژاد، رضا (نويسنده) |
| زبان | فارسی |
| کد کنگره | BP 232 /پ2الف8 |
| موضوع | اسلام و اجتماع
اسلام و بهداشت اسلام و علوم |
| ناشر | بنياد فرهنگی شهيد پاک نژاد ج: 3, 5, 6, 10, 16, 18, 20
ياسر ج: 11, 14, 22, 23, 24 |
| مکان نشر | یزد - ایران ج: 3, 5, 6, 10, 16, 18, 20
تهران - ایران ج: 11, 14, 22, 23, 24 |
| سال نشر | 1365 هـ.ش |
| کد اتوماسیون | AUTOMATIONCODE12447AUTOMATIONCODE |
معرفى اجمالى
«اولين دانشگاه و آخرين پيامبر»، مجموعه‌اى است به زبان فارسى، از تأليفات شهيد دكتر سيد رضا پاك‌نژاد كه در حقيقت، رساله دوره دكتراى ايشان بوده است. اين مجموعه، حاوى مباحثى است از تمام برنامه‌هاى پزشكى معمول روز كه اسلام هم در آن باره نظر داشته است.
اين رساله در ابتدا، «گفتارهاى طبى و بهداشتى پيشوايان اسلام» نام داشته [۱] كه پس از تنظيم آن به شكل كتاب، با عنوان «اولين دانشگاه و آخرين پيامبر» چاپ و منتشر شده است.
ساختار
كتاب، داراى 24 جلد است. مؤلف، شيوه نگارش اين اثر را چنين شرح مى‌دهد: «هر جلد كه شروع مى‌شد با آيه‌اى از قرآن كريم، تبركش مى‌كردم و همه جا سعى داشتم حتى المقدور مطالب اسلامى از آيات قرآن باشد و تحقيقات علمى از آخرين اطلاعات روز» [۲].
گزارش محتوا
در ميان مجلدات 24گانه كتاب، مجلدات پنجم، ششم، دهم، چهاردهم، شانزدهم و هيجدهم، حاوى مطالب بيشترى در مورد طب و بهداشت اسلامى است.
مؤلف، در جلد پنجم، به عسل، در جلد ششم، به شير و در جلد دهم، به ميوه‌ها و سبزى‌هايى كه در قرآن به آنها اشاره شده مى‌پردازد. همچنين در جلد دهم، رساله طبى امام رضا(ع) با عنوان «رساله ذهبيه»، تغذيه تطبيقى مورد بحث و شرح قرار گرفته است.
در جلد چهاردهم، از مبحث ورزش و در جلد شانزدهم، از فيزيولژى دستگاه بينايى، بهداشت دست و پا، فيزيولژى اعضاى تناسلى، فيزيولژى زبان و لب‌ها و ناهنجارى‌هاى جنسى، سخن به ميان مى‌آيد.
در جلد هيجدهم، مباحثى پيرامون بهداشت لباس مطرح مى‌شود.
رابطه اسلام و پزشكى، رابطه‌اى بسيار گسترده و پررنگ است؛ ازاين‌رو، بعضى از متفكران مسلمان، براى بسيارى از گزاره‌هاى پزشكى اسلام، توجيهات علمى يافته‌اند و بر اساس همين ديدگاه، به بحث رابطه اسلام و پزشكى پرداخته‌اند. كتاب «اولين دانشگاه و آخرين پيامبر»، يكى از جامع‌ترين آثار علمى در اين زمينه است. مؤلف، در اين كتاب، مطالب جالبى در مورد نكات بهداشتى و تربيتى اسلام متذكر شده است. وى همچنين سعى مى‌كند بين دستورات اسلام و مسائل پزشكى ارتباط برقرار كند.
اين شهيد بزرگوار، با بهره‌اى كه از دانش پزشكى داشته‌اند، حكمت بسيارى از سنن و فرائض اسلامى را توضيح داده‌اند.
از سويى او در صدد نيست تا مبانى علمى را به مفاهيم دينى تحميل كند. وى در اين باره مى‌گويد: «ما نمى‌خواهيم آيات قرآن را با نظريه‌ها و تئورى‌ها و حدسيات علماى غرب تطبيق كرده و مسرت خود را به اين عنوان كه خداى ناكرده آيه‌اى از قرآن، به يادداشت و پيش‌نويس فلان دانشمندى تأييد مى‌گردد، ابراز داريم، بلكه مى‌خواهيم بگوييم كه بسيارى از دانشمندان با كوشش خستگى‌ناپذير توانسته‌اند نقاب از چهره بعضى رازهاى نهان در آفرينش، آن‌چنان بردارند كه مورد تأييد قرآن؛ يعنى خدا قرار گيرند» [۳].
در اين اثر، به مناسبت بحث‌هاى علمى، گاه به شبهات اعتقادى نيز پاسخ داده مى‌شود؛ مثل بحث پيرامون وحى و پاسخ به منكران آن [۴]، جهانى بودن تعليمات قرآن [۵]، اعجاز علمى قرآن [۶].
وضعيت كتاب
كتاب، در 24 جلد (مجلد پنجم: 271 صفحه، ششم: 223 صفحه، دهم: 320 صفحه، چهاردهم: 284 صفحه، شانزدهم: 307 صفحه و هيجدهم: 294 صفحه)، توسط بنياد فرهنگى شهيد پاك‌نژاد (يزد)، چاپ و منتشر شده است.
پاورقى‌هاى اين اثر، تعليقاتى از مؤلف و بيشتر، مشتمل بر توضيحاتى پيرامون مباحث متن كتاب است.
در آخر هر مجلد، فهرست موضوعات آن آمده است. در پايان جلد دهم، فهرست منابع و مآخذ مورد استفاده مؤلف تدوين شده است.
پانويس
منابع مقاله
مقدمه و متن كتاب.