رسائل أمين الدولة ابن الموصلايا
| رسائل أمین الدولة ابن الموصلایا | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | عقله، عصام مصطفی (محقق) کاتب بغدادی، ابوسعد بن ابی‌علی (نویسنده) |
| ناشر | مرکز زايد للتراث و التاريخ |
| مکان نشر | العین - امارات |
| سال نشر | 1424 ق یا 2003 م |
| چاپ | 1 |
| موضوع | ابن موصلایا، علاء بن حسن، ۴۱۲ - 497ق. - سرگذشت‌نامه
عباسیان - اسناد و مدارک عباسیان - نامه‌ها نامه نگاری سیاسی |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | DS 38/6 /الف2ر5 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
رسائل امين الدولة ابن الموصلايا، اثر امين‌الدوله، ابوسعد بن ابى على كاتب بغدادى، مشهور به ابن موصلايا (412ق)، است كه درباره نامه‌ها و اشعارى است كه وى براى ممالك مختلف نوشته است.
رسائل ابن الموصلايا، از مهم‌ترين رسائلى است كه به‌عنوان سند تاريخى بر خلافت عباسى در قرن پنجم قمرى مى‌باشد و ابن الموصلايا آنها را براى خلفاء عباسى انشاء كرده است و به سلاطين سلاجقه و وزراى آنها و پادشاهان ولايت‌هاى اسلامى كه تابع خلافت عباسى بوده‌اند، نوشته است.
معمول رسائل، متعلق به قضاياى سياسى، نظامى، اجتماعى، اقتصادى و ادارى مى‌باشد.
ساختار
در بخش اول كتاب، نوشته‌هاى محقق عصام مصطفى عبدالهادى عقله و سخنى از ناشر(مركز زايد للتراث و التاريخ) درج شده و در بخش دوم، 66 نامه ديوانى و شخصى از ابن الموصلايا ذكر گرديده و در قسمت پايانى، فهرست رسائل، خاتمه و مصادر و مراجع گنجانده شده است.
گزارش محتوا
محقق، در ضمن نوشته‌هاى خود، زير عنوان «الدراسة» مطالب ارزنده‌اى را در ضمن چهار فصل، پيرامون مؤلف رسائل و اهميت نامه‌ها و روش تحقيق، احوال سياسى خلافت عباسى در سايه سيطره حكومت سلجوقى، وابستگى‌ها و ارتباطات عباسيه به قواى محيط بر دار الخلافه و اداره خلافت در فاصله بين سال‌هاى 447 - 487ق، بيان كرده است.
محتواى رسائل ابن الموصلايا، غالباً بدين قرار است كه در ابتدا، حمد الهى مى‌كند و در مقام دوم، ذكرى از رسول‌الله و اعمال وى در نشر دين را خاطرنشان مى‌نمايد و شرك و نفاق را نفى مى‌كند و در مرتبه سوم، نعمت‌هاى خدا را بر خليفه ياد مى‌كند و مقام وى را مانند وارثان رسول خدا مى‌شمرد، سپس مناسب با موضوع رساله، مطالب خويش را ايراد مى‌نمايد.
مخاطب پاره‌اى از نامه‌ها، افرادى از قبيل نظام‌الملک، جلال‌الدوله، عضد‌الدوله، ركن‌الدين، خاتون تركان همسر ملك‌شاه سلجوقى و... مى‌باشند.
وضعيت كتاب
محقق كتاب، براى هر رساله، شماره‌اى گذاشته و لغات مشكل آن را از كتب لغت درآورده و ترجمه نموده، مصادر و مراجع را خاطرنشان كرده، آيات قرآن و احاديث نبوى را كه در متن رسائل آمده، به سند آنها ارجاع داده است، الفاظ لغوى غريب را شرح نموده و مصطلحات آنها را با رجوع به معاجم لغوى و كتب مصطلحات بيان كرده است.
در پايان كتاب، فهرست رسائل ذكر شده است.
منابع مقاله
متن و مقدمه كتاب.