هیدجی، محمد

نام	هیدجی، محمد
نام‌های دیگر	حاج ملا محمد بن معصومعلى هيدجى زنجانى معروف بحاج آخوند ح‍ک‍ي‍م‌ ه‍ي‍دج‍ي م‍ف‍ت‍ي ه‍ي‍دج‍ي‌، م‍لا م‍ح‍م‍د ب‍ن‌ م‍ع‍ص‍وم‍ع‍ل‍ي‌ ه‍ي‍دج‍ي‌ زن‍ج‍ان‍ي‌، م‍ح‍م‍د حاج آخوند
نام پدر	حاجی معصوم‌علی
متولد	1232ش / 1270ق
محل تولد	هیدج از توابع زنجان
رحلت	1306ش / 1346ق
اساتید	میرزا ابوالحسن اصفهانی
برخی آثار	تعليقة الهيدجي علی المنظومة و شرحها
کد مؤلف	AUTHORCODE03723AUTHORCODE

محمد هیدجی (1270-1348ق)، از عارف، فیلسوف مشروطه‌خواه، شاعر بیشترین آثار منظوم خود را به زبان ترکی آذربایجانی سروده است.

ولادت

فرزند حاجی معصوم‌علی در سال 1270ق، در هیدج از توابع زنجان دیده به جهان گشود. او از حکمای نامدار قرن اخیر و از بزرگان مدرسین بود که به زبان ترکی و فارسی به‌خوبی شعر می‌سرود. خاندان ایشان امروزه در هیدج به عسکرى معروف و مشهورند.

تحصیلات و اساتید

ایشان در ابتدا در مدرسه‌ای واقع در هیدج مشغول به تحصیل شد، سپس راهی قزوین گردید و در آنجا مشغول به فراگیری نحو، صرف، منطق، معانی و بیان نزد سید علی خوئینی قزوینی شد. در ادامه به تهران عزیمت نمود و در محضر میرزا حسین سبزواری که از شاگران مطرح حاجی سبزرواری بود، علم کلام و ریاضیات را آموخت.

حکیم هیدجی در ضمن فراگیری فقه و اصول، از میرزا ابوالحسن اصفهانی معروف به جلوه، حکمت را فراگرفت، سپس به مدت بیست‌وپنج سال در مدرسه منیریه به‌عنوان مدرس علوم معقول مشغول شد.

شاگردان

برخى از تلامیذ آن بزرگوار عبارتند از حضرات آیات:

میرزا احمد آشتیانى؛
شیخ محمدتقى آملى؛
میرزا ابوالحسن شعرانى؛
آقاجمال نورى؛
شریعت سنگلجى؛
میرزا احمد همدانى؛
آخوند ملاعلى همدانى؛
شیخ نورالدین شریعتمدار (رفیع گیلانى)؛
شیخ جعفر لنکرانى؛
سید جعفر مرتضوى؛
ملا نظرعلى هیدجى؛
شیخ محمّد ثابتى همدانى.

وفات

وی در سال 1348ق، در تهران درگذشت و جسدش در قم تشییع و پس از اداى نماز توسط آیت‌اللّه حاج شیخ عبدالکریم حائرى یزدى، در جوار مقبره ابن بابویه و در کنار قبر قاضى سعید مدفون گردید.