رياض العلماء و حياض الفضلاء (ترجمه ساعدی)
| رياض العلماء و حياض الفضلاء | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | افندی، عبدالله بن عیسی‌بیگ (نویسنده) ساعدی خراسانی، محمدباقر (مترجم) |
| عنوان‌های دیگر | رياض العلماء و حياض الفضلاء. فارسی |
| ناشر | آستان قدس رضوی، بنياد پژوهشهای اسلامى |
| مکان نشر | مشهد مقدس - ایران |
| سال نشر | 1389 ش |
| چاپ | 2 |
| شابک | 978-964-971-349-6 |
| موضوع | افندی، عبدالله بن عیسی بیگ، 1066؟ - 1130ق. - سرگذشت‌نامه شیعه - سرگذشت‌نامه و کتاب‌شناسی |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 6 |
| کد کنگره | BP 55/2 /الف7 ر9041 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
رياض العلماء و حياض الفضلا، كتابى است نوشته ميرزا عبدالله افندى (متوفاى بين سال‌هاى 1120-1130ق) در موضوع شرح حال علما، از عصر غيبت تا زمان مؤلف كه به قلم محمدباقر ساعدى، به فارسى روان ترجمه شده است.
از جمله فوائدى كه از مراجعه به اين كتاب ارزشمند به دست مى‌آيد، آشنايى با نسخه‌ها و مخطوطات موجود از مؤلفات عربى و فارسى است كه در عصر نویسنده در كتابخانه‌هاى عمومى و خصوصى نگهدارى مى‌شده و مؤلف آنها را رؤيت نموده و از مشخصات كتاب‌شناسى و نسخه‌شناسى آنها در كتابش ياد كرده است. ازاين‌رو اين كتاب را مى‌توان به‌عنوان مأخذ و مصدرى ارزشمند و متقن در خصوص مباحث مربوط به كتاب‌شناسى و نسخه‌شناسى تلقّى كرد؛ زيرا در واقع نگاشته مورد بحث مى‌تواند از جهتى فهرستى از نسخه‌هاى خطى كتابخانه‌هاى عمومى و خصوصى عصر مؤلف باشد. مجموع اين نسخه‌ها كه افندى معرفى كرده است بيش از هزار و اندى است كه در پايان دوره ترجمه رياض، تحت عنوان «فهرست نسخه‌هاى خطى» كه وصف آنها در اين كتاب آمده، معرفى خواهد شد. بر اين اساس و به دليل اهميت و فوائد بى‌شمارى كه در اين كتاب مشهود است، بنياد پژوهش‌هاى اسلامى به ترجمه و تحشيه و تعليق آن به زبان فارسى دست يازيد و از مترجم محترم كه تجربه ترجمه «روضات الجنات» را نيز دارند تقاضاى انجام دادن اين كار فرهنگى را كرده است.[۱]
قرار است كه ترجمه مجلدات متن عربى رياض بر اساس چاپ تصحيح‌شده سيد احمد حسينى (اشكورى) با شماره مسلسل منتشر شود و در مجلدى جداگانه تعليقاتى پيرامون لغزش‌هاى تاريخى، رجالى و كتاب‌شناسى مؤلف فراهم آيد و همراه با فهرست‌هاى هشت‌گانه عرضه شود[۲]
گفتنى است مترجم در سال 1383ش، رخت به علم باقى كشيد و با كمال تأسف امكان تحقق وعده يادشده در چاپ اوّل فراهم نيامد[۳]
مترجم پس از ترجمه جلد اول، به جاى مقدمه، اقدام به ترجمه احوال مؤلف نموده و توضيحات لازم را ذيل معرفى كتاب «رياض» در بخش آثار مؤلف ايراد كرده است. گفتنى است قبلا شرح حال كاملى از سوى آيت‌الله مرعشى به نام «زهر الرياض» نوشته شده و منضم به جلد اول كتاب عربى به چاپ رسيده بود و مترجم نيز اين رساله را كه به عربى بوده، اصل كار خويش قرار داده و مطالبى را كه خود تهيه كرده، بدان افزوده است.[۴]
وى همچنين از مقدمه سيد احمد حسينى اشكورى بر اصل كتاب نيز استفاده كرده و مطالبى را علاوه بر آنچه كه خود به‌مناسبت‌هايى در ذيل پاره‌اى از ترجمه‌ها آورده، از ايشان هم در پاورقى اين ترجمه به‌عنوان «پاورقى» يادآور شده است.[۵]
مطالب كتاب، در شش جلد تنظيم شده و در ابتداى آن، مقدمه‌اى از ناشر و مترجم، افزوده شده است. در مقدمه ناشر، به موضوع و اهميت كتاب و نویسنده آن اشاره گرديده[۶]و در مقدمه مترجم، شرح حال مفصلى از نویسنده، ارائه گرديده است.[۷]
فهرست مطالب هر جلد، در انتهاى همان جلد آمده و نمايه آيات، احاديث، قوافى ابيات، كتاب‌ها، مكان‌ها و اشخاص مذكور در مجموعه، به‌همراه فهرست مآخذ و منابع، در انتهاى جلد ششم قرار گرفته است.
پاورقى‌ها توسط مترجم نوشته شده و در آنها علاوه بر ذكر منابع[۸]به توضيح و تشريح برخى از مطالب متن پرداخته شده است.[۹]
پانویس
منابع مقاله
مقدمه و متن كتاب.