الرسالة العلية في الأحاديث النبوية (شرح چهل حدیث نبوی)
| الرسالة العلیّة فی الاحادیث النبویة (شرح چهل حدیث نبوی) | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | کاشفی، حسین بن علی (نویسنده) محدث، جلال‌الدین (تصحيح و تعليق) |
| ناشر | شرکت انتشارات علمی و فرهنگی |
| مکان نشر | تهران - ایران |
| سال نشر | 1362 ش |
| چاپ | 2 |
| موضوع | احادیث اخلاقی - قرن 10ق.
احادیث شیعه - قرن 10ق. اربعینات - قرن 10ق. محمد(ص)، پیامبر اسلام، 53 قبل از هجرت - 11ق. - احادیث |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | BP 143 /ک2ر5 |
الرسالة العلية في الأحاديث النبوية (شرح چهل حديث نبوى)، كتابى است به زبان فارسی، تأليف حسین بن على كاشفى بيهقى با تصحيح و تعليقه‌نگارى سيد جلال‌الدين حسینى ارموى (محدث).
كاشفى اين رساله را به نام شيخ عبيدالله نقش‌بندى به رشته تحرير درآورده است[۱].
پرواضح است كه اربعينى؛ يعنى چهل حديثى كه مثل كاشفى كه يكى از نويسندگان نامى و معروف قرن نهم است و آثار معروفى، مانند «مواهب عليّه» و «جواهر التفسير» و «روضة الشهداء» و «انوار سهيلى» و غيرها دارد، انتخاب كرده و به قلم تواناى خود به رشته تأليف و تحرير و شرح و بيان آورد، بسيار پرارزش و ذى‌قيمت و نفيس و سودمند خواهد بود و از هر جهت مفيد به حال مسلمانان بشمار خواهد رفت. در اين جهت، هيچ‌گونه سخنى نيست؛ سخن در يك امر مهم كلى است كه اثر آن در همه تأليفات كاشفى پيداست و آن تمايل شديد وى به مشرب تصوّف و عرفاست و بدين جهت است كه در كتب وى اين معنى گاهى به‌شدت و گاهى به‌ضعف جلوه‌گر شده است[۲].
ساختار
كتاب، مشتمل بر حديث گرد آورده كه اكثر اصول عبادات را جامع است، و آن را برهشت اصل مرتب ساخته و هر اصلى را مشتمل بر پنج وصل گردانيده؛ و از آيات و روايات و امثال و حكايات آنچه مناسب دانسته در مطاوى كتاب گنجانده است.
گزارش محتوا
اين كتاب مجموعه منتخباتى است كه از كتب ادبا و علما گردآورده و در واقع بعنوان خوشه چينى و گل چيينى از خرمن فضل و دانش و گلستان ادب و بينش سخنوران نامى و دانشمندان بزرگ جمع كرده و در اين كتاب وديعه گذاشته است. پس نظر به اجتماع اين امور مى‌توان گفت كه اين كتاب گلچين كاشفى است، با اين معنى كه قبلاًچهل حديث شريف نبوى را اختيار شرح كرده ليكن در شرح بعد از ذكر آيات مبارکه در موارد لازم و تفسير آنها بعبارت نزدیک بفهم بقلم خود سعى كرده است كه از كلمات بزرگان اعم از نظم و نشر به عربى يا فارسی آنچه مناسب مقام باشد و خارج از ظرفيت و گنجايش كتاب نباشد بحسب انتخاب در ذيل آن احاديث بياورد.[۳]
اصل اول كتاب در توحيد و ايمان و اسلام و نعت حضرت رسالت و صفت اولیاء است، كه خود شامل پنج وصل مى‌باشد. اصل ثانى در عبادات و آنچه متعلق بدانست، اين اصل نيز بر مناظر پنج وصل مى‌باشد كه وصل اول در بيان نماز، وصل دوم در بيان روزه و شمه از حقايق آن، وصل سوم در زكات و شمه از اسرار آن، وصل چهارم در ذكر حج و صورت و معنى آن، وصل پنجم در بيان جهاد و بعضى از اسرار آن مى‌باشد. اصل ثالث در فضايل قرآن و بعضى از دعوات و اذكار و معارف و اين اصل نيز در مطاوى پنج وصل گزارش مى‌يابد، وصل اول در فضيلت قرآن، وصل دوم در تسابيح، وصل سوم در ذكر، وصل چهارم در بيان دعا و وصل پنجم در دعوات مأثوره مى‌باشد. اصل چهارم در مكارم اخلاق و محاسن اوصاف است كه اين اصل نيز پنج وصل است و در هر وصلى حديثى آورده مى‌شود كه مشتمل است بر چندى از صفات پسنديده و سمات گزيده. اصل خامس در اوصاف رديّه و رذايل اخلاق و اين اصل نيز پنج وصل است و هر وصلى مشتمل به حديثى كه از او مذمت چندى از صفات ذميمه و اخلاق لئيمه معلوم مى‌گردد. اصل سادس در آداب اهل سلطنت و امارت و ارباب علم و اصحاب غنا و ثروت، و پيشه‌وران و ما يتعلق‌بها؛ كه مشتمل بر پنج وصل مى‌باشد. اصل سابع در آنچه تعلق به ازمنه و امكنه و البسه و اطعمه و اشربه دارد و شمّه از هر يك از اين مذكورات خمس در وصلى مبيّن شده است. و در نهایت اصل ثامن در احاديث متفرقه از هر نوعى و اين اصل نيز منطوى بر پنج وصل است. [۴]
وضعيت كتاب
تصحيح و تعليق كتاب از سيدجلال‌الدين حسینى اُرمَوى (محدّث) مى‌باشد. فهرست مطالب در ابتدايكتاب آمده است. و همچنين كتاب داراى پاورقى، حواشى و تعليقات و نيز داراى فهرست احاديث، اعلام، كتب، اماكن و موضوعات مى‌باشد.
پانویس
منابع مقاله
مقدمه و متن كتاب