نسب معد و اليمن الكبير (تحقیق محمود فردوس عظم)
| نسب معد و اليمن الكبير | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | ابن کلبی، هشام بن محمد (نويسنده)
ریاض عبدالحمید مراد (مصحح) محمود فردوس عظم (محقق) |
| ناشر | دار اليقظة العربية |
| مکان نشر | سوريه - دمشق |
| سال نشر | 1408ق |
| موضوع | اعراب - يمن - نسب نامه، عربستان جنوبي - نسب نامه ، يمن - نسب نامه |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 3 |
| کد کنگره | /الف2ن5 1138 CS |
نسب معد و اليمن الكبير، اثر هشام ابومنذر بن محمد بن سائل کلبی (متوفی 204ق)، کتابی است در سه جلد به زبان عربی با موضوع تاریخ و انساب. این اثر در نسب‌شناسى اقوام يمن قديم، به زبان عربى و در اواخر قرن دوم قمرى نوشته شده است. اين كتاب از لحاظ دربرداشتن نسب‌شناسى دو قبيله يمنى معدّ و قحطان و تفصيل برخى اوضاع و احوال رجال و صحابه، نسبت به ساير كتب نسب‌شناسى، مثل جمهرة النسب، خاص‌تر به موضوع نگريسته است. اين اثر به جهت جامعيت در ترجمه قبايل عرب حجاز، از كتب رجالى مهم به‌شمار مى‌رود.[۱]
نسخه حاضر با قرائت ریاض عبدالحمید مراد و به خط محمود فرودس عظم نوشته شده و توسط دارالیقظة العربیه در دمشق به چاپ رسیده است. تحقیق و مشجرات اثر نیز از محمود فردوس عظم است. در اهدائیه این نسخه، عبارت «الإهدء الی کل عربي یفتخر بعروبته و یعتز باتمائه الی هذه الأمة» را مشاهده می‌کنیم. در صفحه بعدی، از حافظ اسد، رئیس‌جمهور وقت سوریه تشکر شده است. در نسخه حاضر، تاریخ چاپ کتاب را مشاهده نمی‌کنیم.[۲] روکس بن زائد عزیزی، بر این نسخه از کتاب، مقدمه نوشته است. از ویژگی‌های این اثر این است که به‌صورت خطی نوشته و چاپ شده است.
چاپ دیگری در دو جلد مجلد در یک جلد توسط انتشارات عالم الکتب در 1425 قمری مطابق با 2004 میلادی در بیروت انجام شده است. این نسخه در اهدائیه، مقدمه و... با نسخه پیشین تفاوت دارد. مثلاً در اهدائیه این نسخه عبارت «الی صناديد اليمن و رجاله الذين قامت علی سواعدهم دعائم الإسلام في عصر الرسالة الزاهر» را مشاهده می‌کنیم.[۳] محقق نسخه بیروت دکتر ناجی حسن است. سال نشر و مکان نشر و ... نیز از تفاوت‌هایی است که به آن اشاره شد. اما اولین تفاوتی که به چشم می‌زند، تفاوت در تعداد مجلدات است و اینکه نسخه دمشق، به‌صورت خطی نوشته و چاپ شده به خلاف نسخه بیروت که چاپی است. در صفحات 14 تا 16 نسخه بیروت شاهد رونوشت تصاویر نسخ خطی کتاب هستیم.
پانویس
منابع مقاله
- مقدمه و متن کتاب.
- ناجی حسن، نسب معد و الیمن الکبیر تألیف هشام بن محمد کلبی، عالم الکتب، بیروت 1425ق / 2004م.
- نسب معد و اليمن الكبير (تحقیق ناجی حسن)