المناظر الناظرة في أحکام العترة الطاهرة: كتاب الصلاة
| المناظر الناضرة في أحکام العترة الطاهرة (الصلاة) | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | علوي گرگاني، محمدعلي (نویسنده) |
| عنوان‌های دیگر | کتاب الصلاة |
| ناشر | فقيه اهل بيت (عليهم‌السلام) |
| مکان نشر | ايران - قم |
| سال نشر | 1395ش , 1437ق |
| چاپ | 1 |
| تعداد جلد | 14 |
| کد کنگره | 1300 /م3 ش4027 182 BP |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
المناظر الناظرة في أحکام العترة الطاهرة، حاشیه سید محمدعلی علوی گرگانی (معاصر) بر کتاب «شرائع الإسلام في المسائل الحلال و الحرام» جعفر بن حسن حلی مشهور به محقق حلی (متوفی 676ق) است. چهارده جلد از این کتاب به موضوع «نماز» اختصاص دارد.
محشی به شیوه رایج با ذکر «قال المحقق» بخشی از عبارت شرایع را نقل و در ذیل صفحه، شرح و توضیح داده است. در بررسی کلام محقق به اقوال مختلف در آن زمینه اشاره و مورد نقد و بررسی قرار گرفته است. محشی دیدگاه خود را نیز با ذکر «اقول» و مانند آن مطرح کرده است.
مباحث نماز با ذکر اهمیت نماز آغاز شده است. محشی در این رابطه می‌گوید: و بدان که نماز از مهم‌ترین واجبات در دین شمرده می‌شود که بسیاری از احکام به حد آن نمی‌رسد و آثار فراوانی بر انجام یا ترک آن مترتب می‌شود. این اضافه بر موارد ذکر شده در اخبار و روایات فراوانی است که امکان شمارش آن‌ها وجود ندارد؛ پس اشکالی ندارد که به بخشی از آن‌ها همان‌گونه که فقها در کتبشان به آن‌ها اشاره کرده‌اند اشاره کنیم: مانند صاحب جواهر، مصباح الفقیه، العروة الوثقی و.... در اخبار، نماز این‌گونه توصیف شده است: «قربان کل تقی»، «معراج کل مؤمن نقی»، «الصلاة تنهی عن الفحشاء و المنکر»، تکرار نماز در پنج وعده نیز حاکی از اهمیت آن است. مسیح(ع) نیز امتش را تا زمان حیات به نماز وصیت کرد تا زمانی که زنده هستند نماز را برپای دارند: «و اوصانی بالصلاة و الزکاة ما دمت حیاً»[۱].
نقد و بررسی ادله احکام حتی در موارد مستحبات لباس نمازگزار قابل‌توجه است. علمای شیعه مقدار از پارچه عمامه را بیرون گذاشته و آن را در خلال پارچه عمامه پیچیده شده قرار می‌دهند و آن را تحت الحنک می‌نامند[۲]. محشی در رابطه با استحباب «تحت الحنک» به روایاتی که آن را از جمله لباس شهرت دانسته‌اند اشاره کرده است. سپس چنین استدلال می‌کند که اگر از جمله لباس شهرت است چگونه می‌توان بین استحباب و حرمت آن جمع کرد. لذا بعضی از فقهای شیعه مانند شهیدین و دیگر فقهای متأخر مانند صاحب جواهر با این دیدگاه مخالفت کرده‌اند. لکن انصاف این است که منافات ندارد که موضوعی فقهی فی‌نفسه مستحب باشد و از جهت خاصی مبغوض و حرام بشود... [۳].
آخرین مبحث کتاب عبارت از نماز احتیاط است. در کیفیت ادای نماز احتیاط به روایاتی در این رابطه اشاره استناد شده است. از جمله حلبی از امام صادق(ع) نقل کرده است: «و اگر نمی‌دانی سه رکعت خوانده‌ای یا چهار رکعت و گمان تو به سمتی هم نمی‌رود، پس سلام بگو و دو رکعت نماز نشسته با قرائت سوره حمد بخوان» [۴].
آیت‌الله علوی گرگانی حاشیه بر مباحث نماز شرائع الاسلام را در تاریخ 1437ق مطابق با نیمه شعبان میلاد حضرت صاحب‌الزمان(عج) به اتمام رسانیده است[۵].
آدرس آیات و روایات در پاورقی‌های کتاب ذکر شده است. فهرست مطالب هر جلد در انتهای آن ذکر شده است.
پانویس
منابع مقاله
متن کتاب.