القول المبين عن وجوب مسح الرجلين
| نام کتاب | القول المبین عن وجوب مسح الرجلین |
|---|---|
| نام های دیگر کتاب | |
| پدیدآورندگان | کراجکی، محمد بن علی (نويسنده) |
| زبان | عربی |
| کد کنگره | BP 185/8 /ک4ق9 |
| موضوع | مسح
وضو |
| ناشر | موسسة آل البیت (علیهم السلام) لإحیاء التراث |
| مکان نشر | بیروت - لبنان |
| سال نشر | 1410 هـ.ق |
| کد اتوماسیون | 315 |
مؤلف
شيخ ابو الفتح محمد بن على كراجكى متوفى 449 هجرى قمرى.
اين كتاب بخشى از كتاب كنز الفوائد نوشته مؤلف و از بهترين آثار قلمى ايشان است.
نويسنده از بزرگان علماى شيعه و از شاگردان سيد مرتضى مى‌باشد.
انگيزه نگارش
مؤلف در آغاز كتاب مى‌گويد:
«سألت ايدك الله تعالى فى ان اورد لك من القول فى مسح الرجلين، ما يتبين لك به وجوبه، و صحة مذهبنا فيه و صوابه، و انا اجيبك الى ما سألت، و اورد مختصرا نطلب به ما طلبت بعون الله و توفيقه».
«خداوند ترا موفق بدارد، از من درخواست نمودى تا رساله‌اى در باب مسح رجلين براى تو به نگارش درآورم. و در آن به علت وجوب آن و دليل صحت مذهب شيعه اشاره نمايم.
و من نيز پذيرفتم و رساله مختصرى در اين باب به نگارش درآوردم تا خواسته شما را برآورده سازم به يارى خداوند متعالى و توفيق او».
مسئله وضوء و مسح پا، يكى از مسائل مهمى بوده كه معركه آراء علماء شيعه و سنى در صدر اسلام بوده است.
شيعه طبق روايات معتبر و صحيح، كه از ائمه عليهم السلام وارد شده قائل به وجوب مسح پا بوده و علماى اهل تسنن نيز با پيروى از علماى اوليه خود قائل به شستن پا به جاى مسح آن شده‌اند. با توجه به اينكه، مسلمانان پنج وعده در روز نماز مى‌خوانند و براى آن بايد وضوء بگيرند، اين مسئله از مسائل بسيار مبتلابه و روزانه مسلمانان بوده است.
شيوه نگارش
نويسنده در اين كتاب با استدلال به آيه وضوء:
«يا ايها الذين آمنوا اذا قمتم الى الصلوة فاغسلوا وجوهكم و ايديكم الى المرافق و امسحوا برؤسكم و ارجلكم الى الكعبين» .
سوره مائده آيه 6
«اى كسانى كه ايمان آورده‌ايد، هنگامى كه براى نماز برمى‌خيزيد، صورت و دستهاى خود را تا آرنج بشوييد و سر و پاى خود را تا دو برآمدگى مسح نمائيد».
و همچنين با استفاده از روايات اهل بيت پيامبر (ص) و با استناد به علم تفسير بنا بر مبناى علماى اهل تسنن در آن دوران و شواهد ادبى و لغوى و استناد به برخى از روايات اهل تسنن و سخنان دانشمندان آنان به اثبات عقيده شيعه در وجوب مسح رجلين در وضو پرداخته است.
عصر نگارش
شيخ ابو الفتوح كراجكى از شاگردان سيد مرتضى و از علماى بزرگ شيعه در دوران خود بوده است.
آن دوران مصادف با حكومت خاندان آل بويه بر بخش زيادى از ممالك اسلامى بوده. خاندان آل بويه، شيعه و ارادتمند به اهل بيت پيامبر (ص) بودند. دوران حكومت آنان حدودا يكصد سال به طول انجاميد و اين دوران همزمان با آغاز غيبت كبرى و درخشش علماى بزرگى همچون شيخ صدوق، شيخ مفيد، سيد مرتضى و شيخ طوسى بوده است. در اين دوران علماى شيعه فرصت مناسبى براى نشر فرهنگ و معارف اهل بيت پيامبر (ص) پيدا نمودند. و ديگر مانند دورانهاى قبل مجبور به تقيه و يا سكوت نبودند. لذا در اين دوران علماى شيعه به راحتى كتابهاى فراوانى در نشر و اثبات عقايد خود نگاشته‌اند. اين زمان، از زمانهاى درخشش شيعه در تاريخ اسلام به شمار مى‌آيد.
تحقيق كتاب
اين كتاب توسط دانشمند فاضل عبد الله نعمه تحقيق شده است.
همچنين على موسى كعبى نيز تحقيق بر اين كتاب نگاشته‌اند.
مجله تراثنا شماره 19-صفحات 186 تا 220 سال 1410 هجرى قمرى.
نسخ خطى
1-نسخه خطى آستان قدس رضوى، شماره 226، در 19 سطر، نوشته سال 677 هجرى قمرى، كه نسخه اصل اين چاپ نيز مى‌باشد.
2-نسخه خطى كه به چاپ سنگى در سال 1322 هجرى قمرى به چاپ رسيده است.
نسخه چاپى
1-اين كتاب توسط انتشارات دارالذخائر در قم به چاپ رسيده است.
تاريخ نشر 1410 هجرى قمرى-در جزء اول كتاب كنز الفوائد كراجكى از ص 151 تا ص 163 به همراه تحقيق شيخ عبد الله نعمه
2-همچنين توسط انتشارات دار الاضواء بيروت در سال 1405 هجرى قمرى به چاپ رسيده است.
پیوندها