شرح كشف المراد
| شرح کشف المراد | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد (نویسنده)
علامه حلی، حسن بن یوسف (نویسنده) محمدی، علی (شارح) |
| عنوان‌های دیگر | تجرید الکلام فی تحریر العقاید الاسلام. شرح کشف المراد فی شرح تجرید الاعتقاد. شرح |
| ناشر | دار الفکر |
| مکان نشر | قم - ایران |
| سال نشر | 1378 ش |
| چاپ | 4 |
| موضوع | علامه حلی، حسن بن یوسف، 648 - 726ق. کشف المراد فی تجرید الاعتقاد - نقد و تفسیر
نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد، 597 - 672ق. تجرید الکلام فی تحریر العقاید الاسلام - نقد و تفسیر کلام شیعه امامیه - متون قدیمی تا قرن 14 |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | BP 210 /ن6 ت3028 |
شرح كشف المراد اثر علي محمدي، انديشمندي فاضل، محققی پركار و توانمند، مدرس و استادي سخت‌كوش از حوزه علميه مقدس قم كه شرحي بر شرح كتاب تجريدالاعتقاد و با موضوع عقيده و كلام به زبان فارسى می‌باشد.
"تجريد الاعتقاد" كه به زبان عربی است، متعلق به حكيم و رياضيدان و متكلم بزرگ شيعي جناب خواجه نصيرالدين طوسي(ره) می‌باشد كه در آن اساس مباحث كلامي با عباراتي كوتاه و در عين حال محكم و فني مطرح گرديده و در طول تاريخ پس از تدوين خود، از سوي علمای بزرگ شيعه و سني به زبان عربی و فارسی مورد شرح و تعليق قرار گرفته است.
علامه قوشجي درباره شرح كشف المراد میگويد: اگر كشف المراد نبود فهم تجريد الاعتقاد ميسّر نمیگشت.
از جمله شروح كتاب تجريد الاعتقاد كتاب كشف المراد في شرح تجريد الاعتقاد توسط جناب علامه حلّي (648ق تا 726 ق) به زبان عربی شرح گرديده و در برهه‌ای از زمان به عنوان متن درسیطلاب علوم ديني بوده است كه امروز دو كتاب بدايه و نهاية الحكمه جايگزين آن شده است.
انگيزه تألیف
نویسنده كتاب حاضر - طبق ادعای خويش در مقدمه كتاب - پس از چند دوره تدريس كشف المراد و وجود قالب‌های علمي و شيوه منطق ارسطوئي و تشخيص صعوبت آن برای مبتديان، اقدام به تدوين اين كتاب نموده تا طبق ادعای خود با عباراتي كه نه خيلي اصطلاحي و علمي و نه خيلي عاميانه به حلّ معضلات و مشكلات متن بپردازد.
گزارش محتوا
كتاب با مقدمه‌ای كوتاه از نویسنده، با عنوان «پيشگفتار» كه در آن به شكل بسيار مختصر به معرفي كتاب و انگيزه نگارش آن پرداخته و در ادامه با بحث‌های مقدماتي در شش «مطلب» ادامه يافته كه توضیحاتی عمومی اما ارزشمند پيرامون مباحث كلامي و معارف الهي به ترتيب زير ارائه می‌نماید:
مطلب اول: مطالبی در بايسته‌های ضروري جهت آشنائي با معارف الهي.
مطلب دوم: تقسيماتي در تعاليم اسلام همچون اعتقاديات، اخلاقيات و احكام.
مطلب سوم: هدف از خلقت.
مطلب چهارم: ضرورت شناخت اصول دين.
مطلب پنجم: شناخت تقليدي؟ يا استدلالي؟
مطلب ششم: فوائد شناخت اصول دين.
كتاب پس از عبور از بحث‌های مقدماتي وارد مباحث اصلی شده و مسائل اعتقادی را در چند مبحث: خداشناسی، پيامبر شناسی، امام شناسی، معاد شناسی كه هر يك از اين عناوين كلي، با چند عنوان ريزتر مورد شرح قرار گرفته است.
با مروري سريع در اين كتاب می‌توان به چند شاخصه و ويژگي مهم در اين كتاب پي برد:
1 - اين شرح با مورد نظر قرار دادن متن اصلی كتاب كشف المراد، كمتر خود را در قيد و بند واژگان كتاب متن قرار داده و با برداشتي آزاد به بيان محتوايي مطالب پرداخته و كمتر به چشم میخورد كه از تعابير و جملات متن، ردّپايي موجود باشد.
2 - از ویژگیهای اين كتاب نثر ساده و روان و قابل فهم آن برای دانش‌پژوهان خصوصاً مبتديان كه مخاطبان اصلی اين كتاب هستند كه اين میتواند بهترين عامل در فهم مطلب محسوب گردد.
3 - از ویژگیهای ديگر اين كتاب اختصار فوق العاده آن است كه دانش پژوه را در فرصتي كوتاه با دوره‌ای جامع از معارف كلامي آشنا میسازد.
4 - در اين كتاب سعي شده تا برخلاف برخی كتاب‌هاى كلامى كه غالباً ً از عباراتي مشكل و پيچيده به شرح مطالب میپردازند از عباراتي همه فهم استفاده گردد.
5 - ويژگي ديگری كه بايد درباره اين اثر مد نظر داشت اين نكته است كه شارح به سبب رعايت سطح مخاطب - كه دانش‌پژوهان مبتدي علم كلام هستند - فقط به شرح و توضيح متن كشف المراد بسنده نموده و از بيان نظرات متعددي كه خارج از متن اصلی كتاب است اجتناب كرده و مطلب را به همان نظري كه صاحب كشف المراد در بيان مطلب داشته تنها گذارده تا از سردرگمي و حيرت خواننده جلوگيري نمايد.
به سبب همين ويژگى‌ها، اين كتاب، از همان ابتدای تأليف با اقبال عمومی طلاب و دانشجويان حوزه و دانشگاه مواجه گشته و با وجود شروح و حواشى متعددى كه به زبان فارسى و عربى برای شرح كشف المراد وجود دارد اين كتاب از توجه بيشتري برخوردار بوده است.
قضاوت‌هاى برخی از طلاب و دانشجويان درباره اين كتاب نشان مى‌دهد كه نویسنده در اقدام خود تا حد زيادي موفق بوده و در مجموع، اين كتاب برای اطلاع و آگاهي دانش‌پژوهان مبتدي موفق و برای آنها میتواند سودمند و كارگشا باشد.
نویسنده، پايان نوشتار خود را مصادف با پايان رمضان المبارک سال 1410ق دانسته و در آخر، اشعاري را در وصف مقام شامخ شاه ولايت، اميرمؤمنان علي ابن ابي‌طالب عليه‌السّلام كه از طبع شعري نویسنده نشأت گرفته، حسن ختام قرار داده و با چهار تشبيه زيبا كه میتواند در ايجاد جدّيت و كوشش هرچه بيشتر برای طالبان علم مفيد باشد كتاب خود را خاتمه بخشيده است.
نسخه شناسی
اين كتاب به كوشش انتشارات دارالفكر، قم، در 627 صفحه در قطع وزيري در يك جلد و نسخه حاضر نيز چاپ چهارم در سال 1378ش منتشر شده است.
منابع مقاله
برگرفته از متن و مقدمه‌ى كتاب می‌باشد.