رسالة الطلسمات و النيرنجات
رسالةالطلسمات و النيرنجات، از جمله آثار شيخ الرئيس، در تبيين علوم غريبه و به زبان عربى است.
| رسائل أخری لابن سینا (هامش شرح الهدایة الأثیریة) | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | ابن‌سینا، حسین بن عبدالله (نویسنده) |
| عنوان‌های دیگر | هدایه الحکمه. شرح |
| ناشر | [بی نا] |
| مکان نشر | [بی جا] - |
| سال نشر | 13 ش |
| چاپ | 1 |
| موضوع | اثیرالدین ابهری، مفضل بن عمر، - 660؟ق. هدایه الحکمه - نقد و تفسیر فلسفه اسلامی - متون قدیمی تا قرن 14 |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | BBR 1099 1300 |
این رساله یکی از شش رساله‌ای است که با عنوان رسائل أخری لابن سينا (هامش شرح الهداية الأثيرية) چاپ شده است.
ساختار
رساله، بسيار كوتاه و فاقد باب‌بندى و فصل‌بندى است.
گزارش محتوا
ابن سينا، در اين رساله، در پى پاسخ دادن به سؤالاتى است كه از وى، درباره‌ى سحر و طلسمات و نيرنجات، پرسيده شده است؛ او، براى توضيح و بيان حقيقت اين سه مبحث، نخست، به صورى كه مشاهده‌ى آنها اختصاص به انبيا و اوليا و كاهنان دارد، مى‌پردازد و بحث را در ضمن پنج مقدمه بيان مى‌نمايد: در مقدمه‌ى اوّل، راجع به حس مشترك كه حسّى باطنى در انسان و خيلى از حيوانات است سخن مى‌گويد و آن را قوه‌اى مى‌داند كه در جلوى مغز قرار دارد و كارش قبول صورى است كه در حواس ظاهرى منطبع مى‌باشند، بعد مصوّره و خيال و كار آنها راتوضيح داده و به وهميّه مى‌رسد و مركب آن را روح قلمداد مى‌كند و كارش را ادراك معانى جزئيه غير محسوسه مى‌داند. حافظه و ذاكره كه كارشان حفظ ادراكات مى‌باشد، در مرحله بعد بررسى مى‌گردند و...
در مقدمه‌ى دوم، به قوه تمييزى كه در انسان وجود دارد و از توانايى‌هاى نفس ناطقه است، اشاره دارد. در مقدمه‌ى سوم، مى‌گويد: نفوس ما، بالفطره، عاقل نيستند، بلكه با طى مراحلى، نور عقل فعّال در آنها مى‌تابد و تعقل صورت مى‌گيرد.
استعانت قوا از نفس و چگونگى آن در مقدمه‌ى چهارم مورد بررسى واقع گرديده و در آخرين مقدمه، راجع به چگونگى انطباع صور در حس مشترك و...سخن مى‌گويد.
بعد از بيان مقدمات خمسه، شيخ الرئيس، نتيجه مى‌گيرد كه مشاهدات انبيا و اوليا و كهنه، هيچ ارتباطى با عالم محسوسات نداشته و طريق ورودش در حس مشترك، از كانال تخيل صورت مى‌گيرد.
چگونگى رسيدن به اين مشاهدات، چه در خواب و چه در بيدارى كه هر يك مختص گروهى خاص مى‌باشد، در ادامه، با توجه به مقدمات ذكر شده، مورد توجه بوعلى واقع شده و در پايان، چرايى نياز بعضى از رؤياها را به تعبير، توضيح داده است.