منتخب كتاب جامع المفردات غافقی با ترجمه انگلیسی
منتخب كتاب جامع مفردات غافقى تلخيص و گزينش كتاب جامع‌المفردات، به قلم ابوالفرج گريگوريوس مفريان معروف به ابن‌عبدى است. كتاب جامع المفردات غافقى از مهم‌ترين نگاشته‌هاى اطباى اسلامى در زمينه شناخت مفردات دارويى است. كتاب جامع المفردات يكى از مهم‌ترين آثار در زمينه مفردات در طب سنتى است. ابن ابى‌اصيبعه اين اثر را بى‌نظير دانسته است.[۱] نظر صفدى نيز چيزى شبيه به گفته ابن ابى‌اصيبعه است.[۲]
| منتخب کتاب جامع المفردات مع ترجمة إنکلیزیة | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | صبحی، جورجی (مترجم)
مایرهوف، ماکس (مترجم) غافقی، احمد بن محمد (نویسنده) ابن عبری، غریغوریوس بن هارون (مصحح) اصفهانی، محمدمهدی (مقدمه نويس) |
| عنوان‌های دیگر | جامع المفردات. عربی - انگلیسی. برگزیده |
| ناشر | دانشگاه علوم پزشکی ايران، موسسه مطالعات تاريخ پزشکی، طب اسلامی و مکمل |
| مکان نشر | تهران - ایران |
| سال نشر | 1386 ش |
| چاپ | 1 |
| موضوع | دارو شناسی - متون قدیمی تا قرن 14 گیاهان دارویی - متون قدیمی تا قرن 14 |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 4 |
| کد کنگره | R 128/3 /الف9غ2 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
ساختار
اين اثر همانند بسيارى ديگر از آثار كه پيرامون مفردات دارويى نگاشته شده به ترتيب حروف الفبا تدوين و تأليف شده است. وى در ابتدا عنوان هر مفرد و نام‌هاى گوناگون آن را متذكر مى‌شود. سپس خصوصيت‌هاى ظاهرى مفرد را توصيف و در پايان به خواص دارويى آن مى‌پردازد.
از آنجا كه اين اثر منتخبى از منابع گوناگون شناسايى مفردات است مؤلف عبارت‌هاى كتاب را مستند به منبعى مى‌نمايد تا هم امانت را رعايت كرده باشد و هم پژوهشگر بتواند مطالب اين كتاب را با منابع ديگر مقايسه نمايد.
گزارش محتوا
اين كتاب شرحى عربى بر كتاب حشائيش ديسيقوريدوس است كه البته وى تنها به گفته‌هاى ديسيقوريدوس اكتفاء نكرده است، بلكه بسيارى از مفرداتى را كه در طب هندى و ايرانى مورد استفاده بوده و در كتاب ديسيقوريدوس وجود نداشته به آن اضافه نموده است.
اهميت اين اثر به چند جهت است:
اول: مؤلف خود گياه‌شناسى بزرگ بوده است، بنابراين تجربيات او به عنوان يك داروشناس، ارزشمند و قابل توجه است.
دوم: اين اثر منتخبى از آثار متعددى است كه قبل از مؤلف به تحرير درآمده است و چه بسا بعضى از آنها اكنون به دست ما نرسيده است. بنابراين گزارش مؤلف دراين‌باره ممتاز است.
سوم: قبل از غافقى، مفرداتى كه در كتب طبى معرفى مى‌شوند به پانصدگونه نمى‌رسد در حالى كه وقتى به كار غافقى نگاه مى‌كنيم با اضافات بسيارى از جانب او مواجه مى‌شويم.
وضعيت كتاب
اين اثر را دانشكده پزشکى دانشگاه مصر منتشر نموده است. افست اين كتاب را مؤسسه مطالعات تاريخ پزشکى، طب اسلامى و مكمل دانشگاه علوم پزشکى ايران با مقدمه‌اى كوتاه به قلم آقاى دكتر محمد مهدى اصفهانى در سال 1386 منتشر كرده است.
كتاب به اهتمام دكتر ماكس مايرهوف و دكتر جورجى صبحى بر اساس دو نسخه خطى تصحيح و تحقيق شده است. محققین در ابتدا مقدمه‌اى كوتاه پيرامون شيوه تصحيح اين اثر نگاشته‌اند. همچنين افزون بر تصحيح متن عربى، اين اثر را به انگليسى نيز ترجمه نموده‌اند.
پاورقى كتاب به اختلاف نسخ اختصاص دارد.
پانویس
منابع مقاله
مقدمه و متن كتاب