ينابيع النصيحة في العقائد الصحيحة
ينابيع النصيحة في العقائد الصحيحة، اثرى است از السيد العلامة الأمير الحسين بن بدر‌الدين از اميران و عالمان فرقۀ زيديه كه در آن به بيان اصول عقايد و پاره‌اى مسائل شرعى براساس مذهب زيديه مى‌پردازد.
| ینابیع النصیحة في العقائد الصحیحة | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | ابن بدر الدین، حسین (نویسنده) محطوری، مرتضی بن زید (محقق) |
| ناشر | مکتبة بدر |
| مکان نشر | صنعا - یمن |
| سال نشر | 1422 ق یا 2001 م |
| چاپ | 2 |
| موضوع | کلام زیدیه |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | BP 214 /ح5 ی9* |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
ساختار و گزارش محتوا
مؤلف در خطبه كتاب، پس از شهادت به يگانگى خدا و رسالت پيامبر اكرم(ص) از إمامت به عنوان جايگزين نبوت ياد مى‌كند و از حصر خلافت و امامت در حضرت على(ع) و نسل وى كه فرزندان امام حسن و امام حسين عليهما‌السلام هستند، سخن مى‌گويد. پس از آن انگيزۀ خود را از نگارش اثر حاضر يادآور مى‌شود. سپس به مباحث خداشناسى پرداخته و از وجوب معرفت ربّ الأرباب سخن مى‌گويد و بر مدعاى خويش براهين عقلى و نقلى اقامه مى‌نمايد. پس از آن به معرفى صفات خداوند پرداخته و در اثبات آنها از براهين عقلى و نقلى مدد مى‌گيرد. در بخشى ديگر از كتاب نویسنده به ردّ عقايد مشبّهه و نيز فرقۀ قدريه مى‌پردازد.
نویسنده همچنين از تكليف و حسن آن، شرائط حسن تكليف كه برخى از آنها مربوط به اصل تكليف است؛ همچون مفسده نداشتن تكليف و نيز تقدم تكليف بر زمان انجام فعل به نحوى كه مكلّف نسبت به انجام تكليف تمكّن داشته باشد، و برخى ديگر مربوط به آنچه بدان تكليف مى‌شود؛ مانند اين كه مكلّف به محال نباشد و برخى شرائط هم مربوط به شخص مكلف است، سخن مى‌گويد. برخى شرائط حسن تكليف هم به مكلّف؛ يعنى خداوند حكيم باز مى‌گردد كه در كتاب بدان‌ها اشاره شده است. در اين كتاب همچنين از حقيقت لطف، اعتبار، آجال، ارزاق و... سخن به ميان آمده است. سپس به موضوع جواز نسخ شرايع پرداخته شده و در مبحث نبوّت به بيان معناى رسول و نبى، حسن إرسال رسل، صفات و ويژگى‌هاى رسولان الهى، معجزات دال بر نبوت انبياء، نبوت نبى مكرم اسلام(ص) و ساير انبياء و نيز فضيلت و برترى پيامبر اسلام(ص) بر ساير انبياء پرداخته شده است.
بيان كرامات اهل‌بيت و امامان مورد اعتقاد زيديه، وحيانى دانستن قرآن و حادث بودن، از جمله موضوعاتى است كه ذيل مبحث نبوت بدان‌ها پرداخته شده است. پس از آن به موضوع مهم إمامت از ديدگاه زيديه پرداخته شده و فضائل على و حسنين عليهم‌السلام و مثالب معاويه و فرزندش برشمرده شده و به شبهات حشويه در دفاع از معاويه پاسخ گفته شده است.
در ادامه به اثبات امامت در فرزندان امام حسن و امام حسين عليهما‌السلام پرداخته شده و از فضايل ايشان سخن گفته شده است. موضوع مهدویت نيز در اين كتاب جالب توجه مى‌نمايد.
موالات و معادات، وعد و وعيد، موت و فناء، عذاب قبر، نفخ صور، رستاخيز، حساب، ميزان، شفاعت، توبه و... از جمله موضوعاتى است كه در بخش عقايد بدان‌ها پرداخته شده است.
پس از آن مؤلف به بيان پاره‌اى موضوعات شرعى؛ همچون اذان و اقامه، واجبات و مستحبات نماز، نماز زن، سجدۀ سهو، نماز مسافر، نهى از زنا و لواط و شرب خمر و آلات و ابزار غنا و لهو و لعب و... مى‌پردازد.
نسخه‌شناسى
نسخ خطى:
- نسخۀ كتابخانۀ السيد محمد بن محمد بن اسماعيل المنصور كه به فرمان الامام المؤيد باللّه محمد بن القاسم بن محمد متوفاى 1068ق نگارش يافته و بر وى قرائت شده است. كاتب اين نسخه قاضى احمد بن سعدالدين بن يحيى المسورى است.
- نسخۀ كتابخانۀ السيد مجدالدين بن محمد بن منصور المؤيدى كه از روى نسخۀ اصلى كه در موزۀ بريتانيا در لندن موجود است، أفست شده است. تاريخ فراغت از كتابت اين نسخه شوال 1313ق به خط محمد بن احمد بن على شمس‌الدين قيد گرديده است.
- نسخۀ كتابخانه مسجد«الروضة» و....
نسخه حاضر در برنامه با تحقيق و پژوهش دكتر مرتضى بن زيد المحطورى الحسنى در قطع وزيرى با جلد گالينگور در 599 صفحه براى بار دوّم در سال 1422 ه2001/م توسط انتشارات «مكتبة بدر للطباعة و النشر و التوزيع» صنعاء، در كشور يمن منتشر شده است.
منابع مقاله
- مقدمه محقق.
- متن كتاب