محاسن الوسائل في معرفة الأوائل مع تعليقات «السوبيني» عليه
| محاسن الوسائل فی معرفه الاوائل(مع تعلیقات "السوبینی" علیه) | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | شبلی، محمد بن عبدالله (نویسنده) تونجی، محمد (محقق) |
| ناشر | دار النفائس |
| مکان نشر | بیروت - لبنان |
| سال نشر | 1412 ق |
| چاپ | 1 |
| موضوع | احادیث اهل سنت - قرن 8ق. |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | BP 124 /ش2م3 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
محاسن الوسائل فى معرفة الاوائل تأليف محمد بن عبدالله شبلى دمشقى (712-769ق) به زبان عربى است. موضوع كتاب بيان «اولين‌ها» در موضوعات مختلف است.
ساختار
كتاب مشتمل بر دو مقدمه از محقق و مؤلف كتاب و متن است كه در بيست و دو بخش تنظيم شده است. شيوه نگارش مطالب بدين‌گونه است كه ناقل و منبع مطلب در ابتدا و يا اينكه در آخر با «قاله فلان» ذكر شده است.
گزارش محتوا
نویسنده كتاب علم الاوايل (علمى كه اولين‌ها را در امور و موضوعات گوناگون بيان مى‌كند) را يكى از علوم مهم اسلامى مى‌داند. كتاب از حوادث و وقايعى كه در زمينه‌هاى مذهبى، اجتماعى، سياسى، تاريخى، تكوينى و عقيدتى براى اولين بار رخ داده است سخن مى‌گويد.
كتاب با مقدمه محقق محمد تونجى آغاز مى‌شود. محقق در اين مقدمه، شرح مختصرى از زندگى مؤلف و مقام علمى او، اساتيد مؤلف، تأليفات و تصنيفات وى، مضمون و محتواى مطالب كتاب، توصيف نسخه خطى كتاب، سلسله کتاب‌هايى كه در موضوع اوايل تأليف شده است و رموز و علائم اختصارى موجود در كتاب را بيان كرده است.
در مقدمه مؤلف نيز مطالبى پيرامون كتاب، موارد مشابه از کتاب‌هايى با اين موضوع و اقوال علما در اين موضوع مورد بررسى قرار گرفته است.
متن كتاب در بيست و دو بخش ذكر شده است كه مؤلف در اين بخش‌ها به توضيح امورى مى‌پردازد كه براى اولين مرتبه واقع شده است. اولين‌ها درباره غزوات، احكام فقهى، قرآن كريم، بنى عباس، لباس و زينت بدن از جمله عناوين فصول كتاب است. به عنوان مثال در بخشى با عنوان خلفاى راشدين در قسمت چهارم على(ع) به عنوان اولين كودك و اولين مردى كه با پيامبر(ص) اسلام آورد معرفى شده است. در بخش ديگرى نيز معاويه اولين كسى دانسته شده كه خلافت را به پادشاهى تغيير داد.
وضعيت كتاب
فهرست موضوعات و مطالب و همچنين فهرست اولين‌ها، به تريب حروف الفبا در آخر كتاب ذكر شده است. محقق كتاب، آدرس آيات و روايات، معرفى برخى اعلام و توضيحات لازم را در پاورقى بيان كرده است.
منابع مقاله
مقدمه و متن كتاب.