دروس تربوية من السيرة النبوية

‏دروس تربویة من السیرة النبویة
پدیدآوران	خامنه‌ای، علی، رهبر جمهوری اسلامی ایران (نویسنده) عاشور، علی (مراجعه و تعليق)
ناشر	مؤسسة التاريخ العربي
مکان نشر	بیروت - لبنان
سال نشر	1429 ق یا 2008 م
چاپ	1
زبان	عربی
تعداد جلد	1
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

دروس تربوية من السيرة النبوية اثر رهبر معظم انقلاب اسلامى، حضرت آيت‌الله سيد على خامنه‌اى، نگاهى اجمالى به زندگانى، بعثت و هجرت پيامبر اسلام(ص) و تشكيل حكومت اسلامى توسط ايشان مى‌باشد كه به زبان فارسى و در سال 1429ق نوشته شده است.

ساختار

كتاب با مقدمه نویسنده در اشاره به نسب پيامبر اسلام(ص) آغاز و مطالب در هجده بخش، ارائه شده كه هر بخش نيز مشتمل بر عناوين فراوانى است.

نویسنده در ابتدا به نحوه ولادت و گوشه‌هايى از شخصيت و مكارم اخلاقى پيامبر(ص) اشاره كرده، ضمن معرفى اولاد و همسران آن حضرت، به بحث و بررسى پيرامون اهداف بعثت، فرق بين دوران جاهليت و دوران اسلامى، هجرت پيامبر(ص) و آثار آن در مدينه و تشكيل حكومت اسلامى، جنگ‌ها و روش دعوت ايشان، توحيد از منظر نبوى و نحوه تأسيس حكومت اسلامى پرداخته و در پايان، وضعيت جامعه را پس از وفات رسول‌الله(ص) بررسى نموده است. بخش پايانى كتاب نيز، به مواعظ آن حضرت اختصاص يافته است.

گزارش محتوا

در بخش اول و دوم كتاب، ولادت پيامبر(ص) و جلوه‌هايى از حيات شخصيتى ايشان، بيان شده است. اهميت ولادت آن حضرت، مقام و كنيه، بركات ولادت، مبدأ تاريخ بودن ولادت ايشان، تعلق سنت الهى به اراده انسان، رسالت اسلام و اهداف انسان و صفات آن حضرت از جمله اخلاق شخصى، امانت، حلم، نظافت، زهد، عبادت، اخلاق حكومتى از جمله مواردى هستند كه در اين دو بخش، بيان شده است.

در بخش سوم، مكارم اخلاقى پيامبر(ص) مورد بحث قرار گرفته است. نویسنده در ابتدا، اثر مكارم اخلاقى در جامعه و كيفيت تكميل اخلاق را بررسى كرده است. به اعتقاد وى، جامعه‌اى كه افراد آن متخلق به اخلاق حسنه نباشند، امكان رسيدن به اهداف عالى انسانى را ندارد زيرا آنچه موجب وصول و رسيدن انسان‌ها به مقامات عالى انسانيت مى‌شود، عمل و ملتزم بودن به مكارم اخلاقى است.

داستان نوح نبى(ع)، آزمايش الهى، انس پيامبر(ع) و اهل‌بيت(ع) به خداوند، خوف از خداوند و نترسيدن از مردم، دعاى پيامبر(ص) و توسل به خداوند از جمله مباحث اين بخش مى‌باشد.

در بخش چهارم و پنجم، اولاد و همسران پيامبر(ص) معرفى شده‌اند. نویسنده در ابتدا خلاصه‌اى از زندگانى حضرت زهرا(س) را ذكر كرده، پس از توضيح نحوه تعامل پيامبر(ص) با ايشان، مقام همسران پيامبر(ص) را بيان كرده است.

بعثت پيامبر(ص) و زمان و زمينه‌هاى آن، در بخش ششم بررسى شده است. نویسنده معتقد است بعثت پيامبر(ص) در دوران فترت روحى و معنوى و در زمانى واقع شده كه جامعه بشريت، محتاج به چنين امر عظيمى بود و خداوند با حكمت الهى خود، اين بعثت را در مكان و منطقه مناسب خود قرار داد.

توصيف عصر جاهلى، فقدان فضيلت انسانى در آن عصر، ظهور بعثت و نجات مظلومين، دوام و خلود بعثت انبياء، مطابق منطق و عقل بودن اسلام محمدى و معنوى و مادى بودن آن، آثار رفق و مدارا در انتشار اسلام، اهميت و سبب بعثت، تجربيات پيامبر(ص) در صدر اسلام، تعليم تأديب انبياء، ايجاد نظام و مركز قدرت و اتمام مكارم اخلاق از جلمه مباحث مطرح شده در اين بخش است.

در بخش هفتم، به بحث و بررسى اهداف بعثت، در ضمن مؤلفه‌هاى زير، پرداخته شده است:

1- تذكر ايمان به غيب؛ 2- ايجاد بينه براى حيات انسان؛ 3- كمال فردى و اصلاح اجتماعى؛ 4- اخراج مردم از ظلمات و تاريكى‌هاى جهل و گمراهى، به سوى نور و روشنايى‌هاى هدايت؛ 5- تزكيه و تعليم؛ 6- نجات مردم از جهل.

نویسنده در اين بخش، قرن حاضر را قرن تجربه و عمل اسلامى و جمهورى اسلامى را تجربه ناجحه حاكميت دانسته و معتقد است صبر بر مشكلات و گفتارى‌ها، مقدمه تثبت حاكميت اسلام است.

بخش هشتم، در چهار بخش زير، به بيان فرق بين عصر اسلامى و دوران جاهليت اختصاص يافته است:

1-توحيد؛ 2-اهميت عدالت؛ 3- دعوت به مكارم اخلاق؛ 4- معنويات و عمل صالح.

در بخش نهم و دهم، هجرت پيامبر(ص) و تأثيرات حضور ايشان در مدينه بررسى گرديده است. از جمله مباحث مهم اين قسمت، بحث پيرامون معالم نظام نبوى مى‌باشد كه عبارتند از:

1- ايمان و معنويات؛ 2- عدل و قسط؛ 3- علم و معرفت؛ 4- صفا و برادرى؛ 5- اصلاح اخلاقى و سلوكى؛ 6- اقتدار و عزت؛ 7- عمل و نشاط.

از ديگر امور مطرح شده در اين بخش، مى‌توان به نحوه تعامل پيامبر(ص) با دشمنان و مخالفين نظام نبوى اشاره كرد. اين دشمنان عبارتند از: برخى قبائل، طاغيان قريش، يهوديان بنى قريظه، منافقين و پيروان هواهاى نفسانى.

امت اسلامى بين بعثت و طمع استكبار، جنگ‌هاى پيامبر(ص)، اسلوب و روش دعوت ايشان، وحدت اسلامى، توحيد از منظر نبوى، نحوه تأسيس حكومت اسلامى توسط پيامبر(ص)، جامعه اسلامى پس از وفات رسول‌الله(ص) و مواعظ ايشان، عنوان ساير بخش‌هاى كتاب مى‌باشد.

وضعيت كتاب

فهرست مطالب در انتهاى كتاب آمده و پاورقى‌ها بيشتر به ذكر منابع اختصاص يافته است.

منابع مقاله

مقدمه و متن كتاب.