أخبار الأعيان في جبل لبنان
أخبار الأعيان في جبل لبنان، اثر طنوس شدياق، با تحقيق فؤاد افرام بستانى، کتابى است پيرامون وضعيت جغرافيايى لبنان و نسب اعيان و واليان (از سنه 600ق تا 1855ق) كه به زبان عربى نوشته شده است.
| أخبار الأعيان في جبل لبنان | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | شدیاق، طنوس (نویسنده) بستانی، فواد افرام (مقدمه‌نویس) |
| عنوان‌های دیگر | کتاب أخبار الأعيان في جبل لبنان |
| ناشر | منشورات جامعة لبنانیة، قسم الدراسات التاریخیة |
| مکان نشر | بیروت - لبنان |
| سال نشر | 1970 م |
| چاپ | 1 |
| موضوع | جبل عامل - تاریخ لبنان - تاریخ |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 2 |
| کد کنگره | DS 89 /ج2ش4 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
ساختار
کتاب با مقدمه محقق آغاز و مطالب در سه قسم، در قالب دو جلد، تنظيم شده است.
نویسنده در تدوین اثر حاضر، از آثار مورخين بسيارى استفاده كرده است كه عبارتند از: جبرائيل قلاعى حفدى؛ احمد بن شباط فقيه غربى عاليهى؛ بطرك اسطفان دویهى؛ قمس حنانيا منير زوقى؛ امير فخرالدين صفدى و.[۱]
گزارش محتوا
در مقدمه، به شرح حال كوتاهى از نویسنده پرداخته شده و توضيح مختصرى پيرامون بخش‌هاى کتاب، داده شده است.[۲]
اثر حاضر، یکى از مصادر اصيل در تاريخ جديد لبنان مى‌باشد. در قسم اول کتاب، به جغرافياى لبنان پرداخته شده است. در این قسمت، نویسنده ابتدا حدود لبنان و وضعيت سكنه آن را تشريح نموده و سپس، به بيان موقعيت و ویژگى شهرهاى آن از جمله طرابلوس، بترون، جبيل، جونيه، بيروت، صيدا، صور، عكاء و نهرهاى نه‌گانه لبنان (نهر ابوعلى، نهر جوز، نهر ابراهيم، نهر كلب، نهر انطلياس، نهر بيروت، نهر دامور، نهر اولى و نهر قاسميه) پرداخته و در نهايت، مقاطعات و حدود شمالى و جنوبى آن را تبيين نموده است.[۳]
در قسم دوم، در بيست و پنج فصل، در سه بخش زير، به ذكر انساب اعيان لبنان پرداخته شده است:
بخش اول: اعيان (امرا و مشايخ) نصارى كه از جمله آن‌ها مى‌توان از مشايخ بنى ظاهر، بنى صالح، دحادحه، صعبيه و بنى شدياق نام برد.[۴]
بخش دوم: اعيان دروز كه از جمله آن‌ها عبارتند از: امراى ارسلانى و مشايخ جانبولاديه، عماديين، نكديين، تلحوقيين، ملكيين و آل حصن‌الدين.[۵]
بخش سوم: اعيان اسلام كه شامل امراى معنيين، بنى عساف تركمان، بنى سيفاى كرد، سكان راس نحاش كرد و مشايخ حماديه مى‌شود.[۶]
در قسم سوم، در هشت فصل، به بيان شرح حال و تاريخ گروهى از واليان لبنان، در فاصله سنه 600 تا سنه 1855 پرداخته شده است؛ مثل امراى تنوخى قيسى؛ امراى معنى؛ امراى بنى عساف؛ امراى بنى سيفا و.[۷]
وضعيت کتاب
فهرست مطالب، به‌همراه فهرست اشخاص، اماكن و سنوات مذكور در متن، در انتهاى جلد دوم آمده است.
کتاب، فاقد پاورقى است.
پانویس
منابع مقاله
مقدمه و متن کتاب.