التحديد في الإتقان و التجويد
| التحدید فی الاتقان و التجوید | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | دانی، عثمان بن سعید (نويسنده) حمد، غانم قدوری (دراسة و تحقیق) |
| ناشر | دار عمار |
| مکان نشر | عمان - |
| سال نشر | 1421 ق |
| چاپ | 1 |
| موضوع | قرآن - تجوید |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | BP 78/5 /د2ت3 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
التحديد في الاتقان و التجويد تألیف ابوعمرو عثمان بن سعيد الدانى و با تحقيق دكتر غانم قَدُّورى الحَمَد.
كتاب پيرامون علم تجويد نوشته شده است مؤلف كه از اولين كسانى است كه در اين باره سخن گفته، مطالب را در يك مقدمه و ده باب بيان نموده است كه خلاصۀ آنها به قرار زير است:
مقدمه كتاب:در اين مقدمه مؤلف عواملى كه باعث شده است كه چنين كتابى را تألیف نمايد توضيح داده است.
باب اول:در اين باب پيرامون معناى كلمات: تجويد، ترتيل و تحقيق سخن گفته است كه در اين زمينه ابتدا واژۀ‌هاى سه‌گانه را معنا كرده و با ذكر تعدادى از آيات و روايات توضيحاتى پيرامون هر كدام از آنها ارائه كرده است.
باب دوم:در اين باب كسانى از قرّاء را كه به روش تحقيق و تجويد قرائت نموده و سلسله قرائت آنها به يكى از صحابه مى‌رسد،ذكر كرده است.
باب سوم:اين باب مربوط است به رواياتى كه قرّاء هفتگانه‌دربارۀ چگونگى روش تحقيق و تجويد هنگام قرائت قرآن ذكر كرده‌اند
باب چهارم:در اين باب ديدگاههاى علماء علم تجويد پيرامون معناى دو واژۀ «تحقيق» و «تجويد» و شرائط هر كدام مورد بررسى قرار گرفته است
باب پنجم:اين باب مربوط است به حقائق الفاظ و چگونگى نُطق و سخن گفتن بواسطۀ حروف.
وى در ابتدا توضيح مى‌دهد كه تجويد ممكن نيست مگر به شناخت حركات سه‌گانه و ساكن و ديگر حركات.كه با شناخت اين موارد است كه مى‌توان حروف را به صورت صحيح ادا كرد. آنگاه هر كدام از اصطلاحات: مُسكِّن، مُرام، مهموز، ممدود، مقصور و...را توضيح مى‌دهد.
باب ششم:در اين باب مخارج حروف بيان شده است
باب هفتم:اين باب مربوط است به تقسيم‌بندى حروف و بيان صفات هر كدام از آنها، كه در ابتدا آنها را به شانزده صنف تقسيم‌بندى كرده، آنگاه صفات هر كدام را ذكر كرده است‌باب هشتم:در اين باب احوال نون ساكن و تنوين بيان شده است كه در اين رابطه توضيح مى‌دهد كه نون ساكن و تنوين داراى چهار حالت مى‌باشند كه يا هر دو ظاهر مى‌شوند و يا هر دو ادغام مى‌شوند يا قلب به ميم مى‌شوند يا هر دو مخفى هستند كه هر كدام از اين چهار حالت را با مثالهايى از قرآن توضيح مى‌دهد
باب نهم:اين باب از مهمترين مباحث اين كتاب مى‌باشد كه در آن پيرامون حروف بحث نموده است وى هر كدام از حروف بيست و هشتگانه را يكى پس از ديگرى ذكر و دربارۀ ويژگى‌هاى هر كدام از آنها، نحوۀ تلفظ آنها، با توجه به مجهور يا مهموس بودن، توضيح داده است
باب دهم:اين باب اختصاص دارد به احوال حركات در هنگام وقف
ويژگى‌ها
- از آنجا كه اين كتاب تقريباً از اولين تأليفات در بحث تجويد مى‌باشد، ارائه مطالب به صورت دسته‌بندى و بيان آنها در ابواب مختلف، نوعى ابتكار و روشى جديد به شمار مى‌رود.
- مباحث كتاب به صورت ساده بيان شده به گونه‌ایى كه برای عموم افراد قابل فهم مى‌باشد.
- در هر بحث از آيات قرآن به عنوان مثال استفاده كرده است.
- تقسيم‌بندى مطالب و ذكر فروع مختلف برای آنها، مانند آنچه كه دربارۀ «احوال حركات» و يا «احوال نون ساكنه»آورده است
- در ابتداى كتاب، روايات متعددى پيرامون اهميت علم تجويدو قرائت قرآن آورده است.
ويژگى‌هاى نسخه تحقيق
- ارائه شرح مختصرى از زندگى‌نامۀ مؤلف همراه با تأليفات وى
- بيان مقدمه‌اى كه در آن، كتاب مؤلف معرفى شده است
- شرح مختصرى از واژه‌هاى مذكور در متن، در پاورقى مانند آنچه كه در صفحۀ 71 دربارۀ كلمۀ «لَكْز»آورده است
- در بعضى از موارد برای مطالب ارائه شده در متن، برخى از روايات مربوطه را از کتاب‌هاى روايى اهل سنت نقل كرده است
#آدرس دهى به منابع ديگر جهت مطالعۀ بيشتر.
- آدرس آيات و روايات موجود در متن، در پاورقى
- اضافه نمودن فهرست اعلام و فهرست کتاب‌هايى كه در تحقيق كتاب از آنها استفاده شده است.
نسخه شناسى
كتاب يك جلد، متن آن عربى و داراى 201 صفحه مى‌باشد كه مشخصات آن به قرار زير مى‌باشد:
- نوع كاغذ:اعلاء
- جلد:شوميز
- نوبت چاپ:اول
- تاريخ انتشار:سال 1421 هجرى قمرى
- ناشر:انتشارات دار عمار للنشر و التوزيع-عمان
- داراى فهرست:
- الف:اعلام
- ب: مصادر تحقيق
- ج: موضوعات كتاب
- مؤلف:ابوعمرو عثمان بن سعيد دانى
- كتاب:التحديد في الاتقان و التجويد
تذكر:اين كتاب توسط دكتر غانم قَدُّورى الحَمَد تحقيق و به چاپ رسيده است.