زندگی‌نامه رجال و مشاهیر ایران

زندگی نامه رجال و مشاهیر ایران، اثر حسن مرسل وند، مجموعه ای است برای شناساندن عده ای از مردان سیاست، هنر و... که در مقطع خاصی از تاریخ ایران در صحنه بوده‌اند. این مقطع از تاریخ ایران سرآغازش کوتادی سوم اسفند 1299 و پایانش شهریور 1320 است

زندگی‌نامه رجال و مشاهیر ایران
پدیدآوران	مرسلوند، حسن (نويسنده)
ناشر	الهام
مکان نشر	ايران - تهران
سال نشر	1376ش-1379‌ش
چاپ	2
شابک	‎964-6071-08-2
موضوع	1.ايران - تاريخ - انقلاب مشروطه، 1324 - 1327ق. - سرگذشتنامه 2.ايران - تاريخ - پهلوی، 1304 - 1320 - سرگذشت‌نامه 3.سياستمداران ايراني - سرگذشت‌نامه
زبان	فارسی
تعداد جلد	5
کد کنگره	‏DSR‎‏ ‎‏1485‎‏ ‎‏/‎‏م‎‏4‎‏ز‎‏9
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

ملاک برای برگزیدن زندگی نامه افراد، شغل داشتن، در صحنه بودن یا مرگ افراد در این دوره است؛ بنابراین تعدادی از مردان مشروطه نیز در این مجموعه گنجیده‌اند

ساختار

کتاب با دو مقدمه از ناشر و مؤلف و متن تشکیل شده است.

این کتاب 5 جلدی به ترتیب حروف الفبا و با محوریت نام فامیل تنظیم گشته و با حرف «آ» آغاز و به حرف «ل» ختم گشته است. در پایان جلد سوم، اسامی نخست وزیران و اعضای کابینه در زمان مذکور آمده و در پایان این جلد اصطلاحاتی که طبق تصمیم فرهنگستان تغییر یافته، ذکر شده است.

شیوه کار مؤلف چنین است که بعد از ذکر نام یک شخص، نام پدر، تاریخ و محل تولد، محل تحصیل، اساتید، تخصص‌ها، مسئولیت‌ها، تاریخ وفات، آثار و... را می‌آورد.

مؤلف در پایان هر عنوان، منبع مورد استفاده اش را آورده است.

گزارش محتوا

مؤلف در مقدمه به این چند پرسش پاسخ داده است: چرا در ایران کودتا شد؟ کودتاچیان سوم اسفند چه کسانی بودند؟ کودتا چه اهدافی را دنبال می‌کرد؟ آیا کودتا صرفا یک مسئله داخلی بود و هیچ ارتباطی با سیاست خارجی نداشت؟

ایشان اولین عنوانی را که در کتاب خود جای داده «آبکار، پطروس» است. درباره او چنین می‌گوید: پطروس آبکار، فرزند خاچیک در سال 1263 خورشیدی در جلفا به دنیا آمد. هنگامی که «کامیل مولیتور» بلژیکی به عنوان مستشار و مدیر کل پست به ایران آمد، اولین اقدام او این بود که اداره پست را در اختیار اقلیت‌های مذهبی ایران بگذارد. این رئیس بلژیکی، آبکار 18 ساله را به اداره پست آورد و شغل مهمی را به وی واگذار نمود.

پطروس آبکار در دوره شانزدهم مجلس، نماینده ارامنه جنوب در مجلس شورای ملی بود. وی فارسی را خوب تکلم نمی‌کرد و در اواخر عمر به شغل تجارت مشغول بوده است

آخرین شخصیت معرفی شده در این کتاب، «لنگرودی، سید مرتضی» است که بعد از ذکر زندگی نامه او، 18 اثر از وی برشمرده شده است. منبعی که برای معرفی این شخص استفاده شده، جلد دو گنجینه دانشمندان است.

مؤلف به بیوگرافی شاعرانی چون پروین اعتصامیو ایرج میرزاو نقاشانی چون کمال الملکنیز پرداخته است.

لازم به ذکر است که از آنجایی که در دوره رضا شاه، اداره ثبت احوال دایر گردیده و گزیدن نام خانوادگی اجباری گردیده است، بیوگرافی افراد در این مجموعه، بر اساس نام خانوادگی آنان و با ذکر القاب در علامت ][ آورده شده است؛ مگر افرادی که قبل از تاریخ تشکیل ثبت احوال فوت کرده باشند که از آنان با لقب یا نام مشهور یاد شده است

در این مجموعه تلاش شده که به مناسبت‌هایی در بیوگرافی افراد، وقایع و حوادث مهم این دوره نیز ذکر گردد و تاریخ گونه ای از این مقطع خاص تاریخی تهیه شود.

در پایان مجلدات نیز گاه شمار مفصلی از این دوره آمده است.

اطلاعات فرعی و حاشیه ای درباره افراد، در قسمت پانویس آمده. پانویس‌ها بیشتر خاطرات افراد یا ذکر حوادث جنبی است که اتفاق افتاده و افراد در آن به نوعی نقش داشته ‌اند

وضعیت کتاب

فهارس، پانویس‌ها و عکس‌ها در پایان هر جلد آمده است. پاورقی‌ها به مستندسازی محتویات کتاب اختصاص یافته است.

منابع مقاله

مقدمه و متن کتاب.