دانشگاه و دانشگاهیان از دیدگاه امام خمینی(س)

دانشگاه و دانشگاهيان از ديدگاه امام خمينى(س)، مجموعه‌اى از نظرات و ديدگاه‌هاى امام خمينى درباره دانشگاه و دانشگاهيان است كه توسط حسنعلى احمدى فشاركى تدوين و در گروه اجتماعى حوزه معاونت پژوهشى مؤسسه تنظيم و نشر آثار امام، استخراج و تنظيم شده است.

دانشگاه و دانشگاهیان از دیدگاه امام خمینی(س)
دانشگاه و دانشگاهیان از دیدگاه امام خمینی(س)
پدیدآورانموسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره) (محقق)

احمدی فشارکی، حسنعلی (تدوین)

خ‍م‍ی‍ن‍ی‌، روح‌الله، رهبر انقلاب و بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران (نويسنده)
ناشرموسسه تنظيم و نشر آثار امام خمينی(س)
مکان نشرتهران - ایران
سال نشر1387 ش
چاپ6
شابک964-335-041-x
موضوعخمینی، روح الله، رهبر انقلاب و بنیان گذار جمهوری اسلامی ایران، 1279 - 1368 - پیام‏ها و سخنرانی‏ها - نظریه درباره دانشگاه‌ها و مدارس عالی
زبانفارسی
تعداد جلد1
کد کنگره
‏‎‏DSR‎‏ ‎‏1574‎‏/‎‏5‎‏ ‎‏/‎‏د‎‏2*

كتاب، مشتمل بر مقدمه و هشت فصل است.

فصل اول: در اين فصل كه «ارزش علم» عنوان آن است، به مباحثى پيرامون هدف از تعليم و تربيت و لزوم همراهى تعهد با تخصص و علم با ايمان پرداخته شده است.

فصل دوم: اين فصل با عنوان «دانشگاه قبل از انقلاب اسلامى»، به مواضع حضرت امام پيرامون توطئه استعمارگران در انحراف ملت به‌وسيله رواج فرهنگ بيگانه و سركوب افراد و جريان‌هاى فكرى سالم در دانشگاه‌ها، اختصاص داده شده است[۱]

فرهنگ استعمارى قبل از انقلاب، باعث شده بود كه دانشگاه‌ها نيز مانند بسيارى از موارد ديگر، از پيشرفت لازم برخوردار نباشد؛ لذا امام خمينى(ره) درباره عدم پيشرفت دانشگاه‌ها چنين گفته است:

«صد سال است به يك معنى دانشگاه داريم، اما هنوز يك لوزتين سلطان را مى‌خواهند عمل كنند بايد از خارج طبيب بيايد. سد كرج را بايد خارجى‌ها درست كنند.! يك خط و جاده را بايد خارجى‌ها بيايند بكشند. اينها را التزامات بين‌المللى اقتضا مى‌كند؟! اگر مهندس و طبيب داريد، فرهنگ داريد، اگر مى‌گوييد فرهنگ داريم، ذخاير داريم، محصل داريم، طبيب و مهندس داريم، پس چرا از خارج استخدام مى‌كنيد؟ چرا ماهى صد هزار تومان به يك خارجى مى‌دهيد؟! جواب بدهيد! اگر نداريد، وااسفا به اين مملكت، صد سال است فرهنگ و دانشگاه دارد، ولى دكتر ندارد، مهندس ندارد»[۲]

فصل سوم: اين فصل با عنوان «دانشگاه و انقلاب فرهنگى» به ضرورت انقلاب فرهنگى، مقاومت گروهك‌هاى ضد انقلاب در مقابل اين حركت و در نهايت فرمان‌ها و سخنانى كه حضرت امام در مورد ايجاد نهادى براى اصلاح و سالم‌سازى مراكز فرهنگى كشور تحت عنوان «ستاد انقلاب فرهنگى» ايراد فرموده‌اند، اختصاص داده شده است[۳]

فصول چهارم و پنجم و ششم: اين فصول به رسالت دانشگاه و استادان و دانشجويان مربوط است و شامل مطالبى پيرامون وظايف دانشگاه‌ها در ساختن انسان‌هاى متعهد، ايجاد استقلال و قطع وابستگى، تداوم انقلاب و سازندگى كشور، مسئوليت اساتيد و دانشجويان نسبت به جامعه و انتظاراتى كه از اين دو قشر مى‌رود و توصيه‌هايى كه امام به اعضاى انجمن‌هاى اسلامى دانشجويان در داخل و خارج كشور فرموده‌اند، مى‌شود[۴]

فصل هفتم: اين فصل با عنوان «تحصيلات خارج از كشور»، مواضع امام را در مورد اعزام دانشجو به كشورهايى كه نبايد به آنها دانشجو اعزام شود و وظايف و مسئوليت‌هاى دانشجويان مسلمان خارج از كشور، بيان مى‌كند[۵]

فصل هشتم: در اين فصل كه «حوزه و دانشگاه» عنوان آن است، سخنان امام پيرامون نقشه‌هايى كه در طول ساليان دراز براى تفرقه و جدايى اين دو قشر توسط ايادى استعمار، خصوصاً رژيم منحوس پهلوى كشيده و اجرا شده و وظيفه روحانیون و دانشگاهيان در جهت اتحاد و پيوستگى روحى و فكرى با يكديگر، گردآورى شده است[۶]

در تنظيم اين مجموعه كوشيده شده:

  1. عبارت‌ها با توجه به پيام صريح و اصلى آنها ذيل نزدیک ‌ترين عنوان انتخابى آورده شود و از تكرار آنها در ساير عناوين خوددارى گردد؛ به همين دليل، در بسيارى از موارد، ممكن است مطلبى كه ذيل يك عنوان خاص آمده است، حاوى پيامى مربوط به عنوان ديگر نيز باشد كه به استثناى موارد معدود، در عنوان بعدى تكرار نشده است؛ لذا محققین محترم براى احصاى نقطه نظرات حضرت امام در خصوص هر عنوان، نمى‌توانند به موارد ذكرشده ذيل همان عنوان اكتفا نمايند، بلكه مراجعه به ساير عناوين اين مجموعه اجتناب‌ناپذير است.
  2. علاوه بر انتخاب عناوين و سرفصل‌هاى مطالب اين كتاب، براى هريك از قطعات منتخب نيز جمله يا عنوانى در نظر گرفته شده است كه عبارت آن لزوماً عين عبارت حضرت امام نيست؛ هرچند كوشش شده است به تعابير امام نزدیک باشد؛ لذا خوانندگان و محققان محترم بايد توجه داشته باشند كه عناوين هريك از قطعات منتخب كه با حروف سياه نگاشته شده است، از تنظيم‌كنندگان اين مجموعه مى‌باشد و نبايد به حضرت امام منتسب گردد.
  3. در تنظيم قطعات منتخب داخلى هريك از فصول و عناوين فرعى، ترتيب و توالى تاريخى صدور آنها از طرف حضرت امام ملاك بوده است، نه توالى منطقى مطالب.
  4. تاريخ صدور پيام‌ها و سخنرانى‌هاى حضرت امام مأخوذ از مجموعه «صحيفه امام» در ذيل هر قطعه ذكر شده و مشخصات كامل مآخذ بر اساس شماره مسلسل ذكرشده در پايان هر قطعه، در انتهاى كتاب آورده شده است[۷]


پانویس

  1. مقدمه كتاب، ص8
  2. متن كتاب، ص53
  3. مقدمه كتاب، ص8 و 9
  4. همان، ص9
  5. همان
  6. همان
  7. مقدمه كتاب، ص9 و 10

منابع مقاله

مقدمه و متن كتاب.