المسالة الجيلانية في المحاكمة بين علمين من المعاصرين
المحاكمة بين العلمين كه نام كامل آن «المسألة الجيلانية في المحاكمة بين علمين من المعاصرين في فرع من فروع عدم إرث الزوجة من الأراضي» مى‌باشد، توسط آيت‌اللّه شيخ عبداللّه مامقانى در سال 1319ق به زبان عربى تأليف گرديده است.
| المساله الجیلانیه فی المحاکمه بین علمین من المعاصرین | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | مامقانی، عبدالله (نويسنده) |
| ناشر | دار القرآن الکريم |
| مکان نشر | قم - ایران |
| سال نشر | 1405 ق |
| چاپ | 1 |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
این کتاب، ضمیمه کتاب «صیانة الإبانة دراسة موسعة حول ارث الزوجة فی مختلف مسائله» تألیف شیخ الشریعه اصفهانی چاپ و منتشر شده است.
اين كتاب رساله‌اى است كوتاه درباره اينكه آيا زن از اراضى ارث مى‌برد يا نه؟ البته در قالب جواب سؤالاتى از سوى مردم گيلان مطرح شده كه به ريز آن اشاره خواهيم كرد.
ساختار
رساله در صدد پاسخ‌گويى به چند سؤال از فروع فقهى درباره ارث زن از اراضى است كه در آخرش نيز سه فايده در همين زمينه مطرح گرديده است.
گزارش محتوا
سؤال اول اين است كه مردى قبل از مرگش زمين‌هايى خريده كه خيار فسخ را در آن شرط نموده است كه بعد از سپرى شدن زمان معيّن انجام شود، حال مشترى قبل از رسيدن آن زمان معين مرده است و بايع به هنگام رسيدن آن زمان پول را به ورثه بازگردانده است، سؤال اين است كه زن ميت نيز از اين ثمن ارث مى‌برد يا خير تمام ثمن در اختيار ساير ورثه قرار مى‌گيرد؟ مؤلف پاسخ مى‌گويد كه زن از مقابل زمين كه ثمن مذكور باشد ارثى نمى‌برد. استدلال‌هاى گوناگونى در ذيل اين فرع فقهى شده كه جوانب گوناگون مسئله را نيز بيان كرده‌اند.
فوايد:
اولين فايده در اين‌جا درباره انتقال خيار به وارث است و مخصوصا به زوجه و محاكمه‌اى كه بين شراح قواعد صورت گرفته.
فايده دوم: در مورد يك معترض فارسى زبان به محتواى مسئله است كه مؤلف آن را همچون رعد و برقى كه به غرش درآمده تلقّى كرده است.
آخرين فايده هم مربوط به عدم ذكر اسم مؤلف مى‌شود كه گفته خودم اسمم را در اول و آخر رساله نياوردم تا نگاه بينندگان به من قال نباشد.