مفهوم النص دراسة في علوم القرآن
مفهوم النص دراسة في علوم القرآن تألیف نصر حامد ابوزيد
| مفهوم النص دراسه فی علوم القرآن | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | ابوزید، نصر حامد (نويسنده) |
| ناشر | المرکز الثقافي العربي |
| مکان نشر | بیروت - لبنان |
| سال نشر | 2000 م |
| چاپ | 5 |
| موضوع | تاویل
قرآن - علوم قرآنی قرآن - مسایل ادبی |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | BP 69/5 /الف2م7 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
كتاب پيرامون مسائل علوم قرآن نوشته شده كه در آن مؤلف بعضى از موضوعات مهم علوم قرآنى را همچون:مفهوم وحى مكى و مدنى، نسخ، اعجاز، عام و خاص و...را مورد بحث و بررسى قرار مى‌دهند
آنچه كه در اين كتاب به چشم مى‌خورد، ديدگاههاى مؤلف است كه پيرامون موضوعات ارائه شده است وى با ديدگاهى جديد و از زاويه‌اى نو، مسائل را مورد بررسى قرار داده و به عبارت ديگر وى كوشيده است
مباحث علوم قرآنى را از منظرى تازه و با نگرشى امروزى مورد تجزيه و تحليل قرار دهد و لذا اين اثر در بيان موضوعات لوم قرآنى، اثرى نو و جديد به شمار مى‌رود.
نويسندۀ كتاب معتقد است كه متن قرآن با واقعيت پيوندى اساسى دارد.
لذا براى شناخت مفاهم قرآنى، شناخت واقعيت‌هاى(زمان نزول) امرى لازم و ضرورى است.
وى در بخش پايانى كتاب افكار و عقايد غزالى را (در كتاب جواهر القرآن) مورد نقد و بررسى قرار مى‌دهد.
ساختار
كتاب داراى 3 بخش مى‌باشد كه بخش اول و دوم آن داراى 5 فصل است مطالب آن به قرار زير است:
بخش اول:شكل گيرى و شكل دهى متن در فرهنگ
فصل اول:مفهوم وحى شامل:وحى عملى ارتباطى است/ارتباط بشر يا جن /وحى قرآن/قرآن و كتاب/رسالت.
فصل دوم:نخستين گيرنده وحى شامل: محمد(ص) و حنيفيت/آيين ابراهيم/نخستين ارتباط
فصل سوم:مكى و مدنى شامل:معيارهاى تفكيك/معيار اسلوب / روش تلفيق ميان روايات/فرض تكرار نزول/تفكيك ميان متن قرآنى و حكم آن
فصل چهارم:اسباب نزول شامل: علت پاره پاره بودن نزول/كيفيت تبخيم/تعيين سبب نزول / تكرار نزول يك آيه به اسباب مختلف
فصل پنجم:ناسخ و منسوخ شامل: مفهوم نسخ/كاركرد نسخ/گونه‌هاى نسخ/نسخ و ازلى بودن قرآن
بخش دوم:ساز و كارهاى متن شامل:
فصل اول:اعجاز شامل: قرآن و شعر/قرآن و سجع/جنبه‌هاى برون متنى اعجاز/ جنبه‌هاى درون متنى اعجاز/اعجاز در زبان متن قرآن
ويژگى‌ها
- بخش اول-فصل اول-در اين فصل پس از تعريف وحى و اقسام آن پيرامون كيفيت ارتباط خدا با فرشتۀ وحى از يك طرف و ارتباط فرشتۀ وحى با انبياء از طرف ديگر، توضيحاتى را ارائه مى‌نمايد
- بخش اول-فصل چهارم(اسباب نزول)-در اين فصل پس از بيان اسباب نزول، بحث تعدد نزول را مطرح نموده و معتقد است كه قبول روايات تعدد نزول مستلزم فراموشى آيه از طرف پيامبر(ص) مى‌باشد و لذا قابل قبول نيست
- بخش دوم-فصل اول:اعجاز در اين فصل تفاوت‌هاى متن قرآن با شعر شاعران و نيز تشابه آن دو را بررسى مى‌نمايند
- بخش دوم-فصل پنجم: در اين فصل پس از بيان معناى لغوى و اصطلاحى تاويل و تفسير، كاربردهاى مختلف تاويل را همراه با نمونه‌اى از آيات بيان نمود. در ادامه تفاوت بين تاويل و تفسير را ذكر مى‌نمايد
فصل دوم:مناسبت ميان آيات و سوره‌ها
فصل سوم:غموض و وضوح شامل: مفهوم و منطوق/مجمل/اختلاف‌هاى موهم تناقض/حروف مقطعه
فصل چهارم:عام و خاص شامل: ساز و كارهاى عموم/ساز و كارهاى خصوص/مطلق و مقيد
فصل پنجم:تفسير و تاويل شامل: معناى لغوى تفسير و تاويل/معناى اصطلاحى تفسير و تاويل/ساز و كارهاى تاويل
بخش سوم:تغيير مفهوم و كاركرد متن شامل: علوم قشر و صدف/علوم لباب(طبقۀ عليا)/علوم لباب(طبقۀ سفلى)/ جايگاه فقيهان و متكلمان/تاويل از قشر به لب/تاويل از مجاز به حقيقت / عوام و خواص/تفاوت لايه‌هاى متن
نسخه شناسى
كتاب يك جلد، متن آن عربى و داراى 317 صفحه است و داراى فهرست:
الف:منابع و مآخذ
ب:موضوعات
تذكر:اين كتاب با عنوان: «معناى متن پژوهشى در علوم قرآن» توسط مرتضى كريمى نيا ترجمه شده است
نسخه شناسى ترجمه
كتاب يك جلد، متن آن فارسى(ترجمه)، داراى 571 صفحه و داراى فهرست:
- مصادر كتاب
- مراجع ترجمه و تحقيق
- فهرست معادل‌ها (عربى-فارسى)
- آيات
- اشخاص
- نمايه‌هاى كتاب
- نمايه‌هاى مكان‌ها
- اقوام-فرقه‌ها و وقايع
- نمايه موضوعات كتاب
- موضوعات كتاب
- مؤلف:نصر حامد ابوزيد
- مترجم:مرتضى كريمى نيا
- ترجمه:معناى متن پژوهش درعلوم قرآنى
- در پايان كتاب خلاصه‌اى از زندگى مؤلف توسط مترجم،ذكر شده
- گفتگوى مترجم با مؤلف.