المصباح المنير في غريب الشرح الكبير للرافعي
| المصباح المنیر في غریب الشرح الکبیر للرافعي | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | غزالی، محمد بن محمد (نويسنده)
رافعی قزوینی، عبدالکریم بن محمد (نويسنده) فیومی، احمد بن محمد (نويسنده) |
| عنوان‌های دیگر | الوجیز. شرح فتح العزیز فی شرح الوجیز |
| ناشر | موسسة دار الهجرة |
| مکان نشر | قم - ایران |
| سال نشر | 1414 ق |
| چاپ | 2 |
| موضوع | احادیث اهل سنت
رافعی قزوینی، عبدالکریم بن محمد، - 623ق. فتح العزیز فی شرح الوجیز - واژه نامهها زبان عربی - واژهنامهها غزالی، محمد بن محمد، 450 - 505ق. الوجیز - نقد و تفسیر فقه شافعی - قرن 5ق. - واژه نامهها |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 2 |
| کد کنگره | BP 175/5 /غ4 و30247 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
«المصباح المنير في غريب الشرح الكبير للرافعى» اثر احمد بن محمد مقرى فيومى، يك فرهنگ لغت عربى به عربى است كه مؤلف آن به صورت گزينشى در انتخاب واژگان عمل كرده است. وى در اين اثر، كلمات غريب شرح الوجيز رافعى را جمع‌آورى كرده و تعدادى از لغات و الفاظ مشتبهه به آن اضافه كرده است. مؤلف در اين كار از هفتاد كتاب كمك گرفته است و در سال 734ق آن را به اتمام رسانده است.
گزينش لغات خاص و بررسى كامل هر لغت، باعث شده حجم كتاب، كم باشد و كتاب لغات محدودى را دربر گيرد و كسانى بتوانند از اين كتاب استفاده كنند كه بر ادبيات عرب تسلط كامل داشته باشند.
ساختار
كتاب در يك جلد و بر اساس حروف الفبا (با توجه به حروف اصلى كلمه)، و رعايت ترتيب حروف اصلى (فاء الفعل، عين الفعل، لام الفعل) تدوين شده است. وى در اسامى، ابتدا واژگانى را كه مكسور الاول هستند ذكر كرده، سپس مضموم الاول در پايان مفتوح الاول را ترجمه نموده است و افعال را نيز به ترتيب رايج طبق وزنشان مرتب و ترجمه نموده است.
در ترتيب كتاب، كلمات رباعى و خماسى را همراه با كلمات ثلاثى ذكر كرده است؛ البته مؤلف در اين كار سعى كرده كه بين حروف كلمات رباعى و خماسى با ثلاثى اتحادى در حروف اصليشان ايجاد كند؛ مثلاً «برقع» را همراه با «برق» آورده است؛ زيرا برقع از جهات حروف با برق متفق است. وى احاديث بسيارى به عنوان شاهد مثال در كتاب ذكر مى‌كند.
مؤلف در بسيارى از موارد شرح لغوى كلمه را رها كرده و به بررسى معناى فقهى آن پرداخته است، همچنين طرح بعضى مسائل فقه اللغه و مباحث ادبى را نيز در قسمت‌هاى مختلف كتاب ذكر كرده است. لازم به ذكر است كه توجه به تذكير و تأنيث و سعى در ذكر جمع‌هاى اسامى در كتاب قابل توجه است و دلالت بر دقت مؤلف مى‌كند.== گزارش محتوا== مؤلف در مقدمه سبب تألیف كتاب و روش تألیف خود را با مثالهايى بيان كرده است. سپس وارد متن كتاب مى‌شود كه با حرف الف شروع كرده است و هر حرف را با نام كتاب ذكر و به تعداد حروف عربى كه 28 حرف مى‌باشد كتاب ذكر كرده است. لازم به ذكر است كه قبل از ذكر حرف آخر يعنى حرف ياء بابى به نام «باب لا» ذكر كره كه در آن به معانى مختلف آن پرداخته است. سپس به «باب ياء» پرداخته و در پايان خاتمه‌اى نسبتاً طولانى ذكر كرده كه در آن به برخى از قواعد زبان عربى پرداخته است كه دلالت بر دقت مؤلف مى‌كند.
مؤلف در خاتمه كتاب تعدادى از مباحث ادبى را در ضمن فصل‌هايى مورد بحث قرار داده است.
منابع مقاله
1-مقدمه و متن كتاب.
كتاب فقه اللغة، محمد ملكى نهاوندى، ص92.