مسند الإمام الكاظم أبي‌الحسن موسی بن جعفر عليهماالسلام
| نام کتاب | مسند الإمام الکاظم أبي الحسن موسی بن جعفر عليهما السلام |
|---|---|
| نام های دیگر کتاب | |
| پدیدآورندگان | عطاردی قوچانی، عزیزالله (گردآورنده) |
| زبان | عربی |
| کد کنگره | BP 136/9 /ع6م5 1367 |
| موضوع | احادیث احکام - قرن 14
احادیث شیعه - قرن 14 موسی بن جعفر (ع)، امام هفتم، 128 - 183ق. - اصحاب موسی بن جعفر (ع)، امام هفتم، 128 - 183ق. - سرگذشت نامه |
| ناشر | المؤتمر العالمي للإمام الرضا (عليه السلام) |
| مکان نشر | مشهد مقدس - ایران |
| سال نشر | 1409 هـ.ق |
| کد اتوماسیون | 1003 |
معرفى اجمالى
«مسند الإمام الكاظم أبي‌الحسن موسى بن جعفر(ع)»، تأليف شيخ عزيزالله عطاردى، هشتمين كتاب از مجموعه بزرگ «مسانيد الأئمة(ع)» است كه به زبان عربى در 3 جلد منتشر شده است. در اين كتاب، از زندگى امام كاظم(ع) و ويژگى‌هاى شخصيتى ايشان و نيز اخبار و احاديث آن حضرت در موضوعات مختلف سخن رفته است.
ساختار
ساختار مسند حاضر بدين ترتيب است:
1. احاديثى كه مربوط به زندگى و شخصيت و روابط آن معصوم است؛
2. احاديثى كه آن معصوم در موضوعات مختلف بيان كرده‌اند كه همچون ساير مجموعه‌هاى حديثى در ضمن كتاب‌هايى مشتمل بر ابواب متعدد ذكر شده است؛
3. راويانى كه از آن معصوم نقل حديث كرده‌اند، به‌همراه يادكرد آنها در كتب رجال.
نويسنده، مباحث كتاب را از منابع معتبر شيعه گردآورى نموده است.
گزارش محتوا
نويسنده در مقدمه كتاب توضيحات مختصرى در باره كتاب و مباحث مطرح‌شده در آن، نوشته است.
مطالب مجلدات كتاب بدين شرح است:
1. در جلد نخست اين مسند، ابتدا در ضمن هجده باب مطالبى در باره ولادت، سيره و فضايل امام كاظم(ع) و نيز شيوه رفتارى آن جناب با منصور، مهدى و هارون‌الرشيد ذكر شده است. در آخر نيز مطالبى در باره خانواده و اولاد و مدايح و مراثى سروده‌شده در باره ايشان آمده است (متن كتاب، جلد اول، ص 1 - 217).
در ادامه جلد اول، روايات امام كاظم(ع) همانند كتاب كافى كلينى با عناوينى چون كتاب عقل و فضايل آن، علم و معرفت، توحيد، امامت و ولايت، اصحاب و فضايل شيعه و ايمان و كفر آمده است.
2. در جلد دوم با عنوان كتاب قرآن، ابتدا احاديثى در باره حامل قرآن، ختم قرآن در ماه رمضان و فضيلت سوره‌هاى قرآن ذكر شده است. پس از آن روايات امام كاظم(ع) در تفسير آيات قرآن كريم به ترتيب سوره‌هاى قرآن ارائه شده است. ادامه اين جلد به دعاهاى امام كاظم(ع) در اوقات و موضوعات مختلف تعلق دارد (همان، جلد2، ص 5 - 140).
نويسنده سپس متن هشت مورد از احتجاجات امام كاظم(ع) با افرادى چون مهدى و هارون‌الرشيد و يا علماى يهود و نصارى را آورده است (همان، 141 - 179).
از امام كاظم(ع) روايات فقهى فراوانى در موضوعات مختلف روايت شده است كه در ادامه جلد دوم كتاب به احاديثى در باره نماز، روزه، نكاح و طلاق اشاره شده است (همان، ص 181 - 597).
3. بخشى از جلد سوم كتاب نيز به احاديث فقهى با موضوعاتى چون خوردنى‌ها و آشاميدنى‌ها، قضاوت و شهادت، ارث و وصيت اختصاص يافته است (همان، جلد سوم، ص 7 - 233).
در بخش ديگرى از اين جلد تحت عنوان «باب حشر و معاد»، رواياتى اعتقادى در موضوع بهشت و جهنم و عفو از مجرمين ذكر شده است. پس از آن نيز در باب «حكم و نوادر و سنن» 110 خبر و حكمت با موضوعات مختلف جمع شده است (همان، ص 241 - 275).
آخرين بخش كتاب به راويان احاديث امام كاظم(ع) اختصاص دارد كه 638 راوى به ترتيب حروف الفبا معرفى شده‌اند. نويسنده اگر در كتب رجال در باره راوى مطلبى يافته، ذكر كرده است و اگر به نام او اشاره نشده، تذكر داده است كه از آن جمله‌اند: عبدالله بن خالد (361)، عبدالله بن قدامه ترمذى (370) و عبدالله بن محمد زبيرى (373). در باره هر شخصيت به ابوابى كه روايات راوى آمده اشاره شده است (همان، ص 277 - 569).
وضعيت كتاب
فهرست مطالب هر جلد در انتهاى آن آمده است. در اين مجموعه برخلاف برخى مسانيد ائمه(ع) كه آدرس احاديث هر باب به‌صورت يكجا در انتهاى باب آمده بود، آدرس احاديث در پاورقى ذكر شده است.
در انتهاى هريك از مجلدات كتاب، فهرست مطالب و مصادر تحقيق ذكر شده است.
منابع مقاله
مقدمه و متن كتاب.
پیوندها