الدر النضيد في الاجتهاد و الاحتياط و التقليد
| الدر النضید في الاجتهاد و الاحتیاط و التقلید | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | مرتضوی لنگرودی، محمدحسن (نويسنده) |
| عنوان‌های دیگر | العروه الوثقی. برگزیده. شرح |
| ناشر | انصاريان |
| مکان نشر | قم - ایران |
| سال نشر | 1412 ق |
| چاپ | 1 |
| موضوع | اجتهاد و تقلید
فقه جعفری - قرن 14 یزدی، محمدکاظم بن عبدالعظیم، 1247؟ - 1338؟ق. العروه الوثقی - نقد و تفسیر |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 2 |
| کد کنگره | BP 183/5 /ی4 ع40284 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
الدر النضيد في الاجتهاد و الاحتياط و التقليد اثر آیت‌الله سيد محمدحسن مرتضوى لنگرودى، شرحى تحقيقى بر مسائل، فروعات و مبانى نظرى اجتهاد و تقليد و موضوعات احتياط كتاب فتوايى العروة الوثقی است.
شروع مباحث نويسنده در تقرير و تدريس مسائل عروه از 1395ق بوده و آنچه در اين‌جا طرح شده بيشتر از مسائل خود عروه بوده است.
انگیزه تألیف این کتاب شناسايى همه مسائل مرتبط با اجتهاد و تقليد و تشخيص مبانى و فروعات آن بوده است.
ساختار
در ذيل متن عروه تحت عنوان تعليقه و اقول، تشريح مبانى و نقل تحليل ادله و مقاصد احكام و مسائل ارائه شده است.
گزارش محتوا
در تعريف وجوب احتياط يا تقليد يا اجتهاد بر هر مكلف، شارح آن را وجوب به حكم عقل ارتكازى تفسير كرده و منظور از احتياط را هم، همه آنچه در فعل يا ترك معتبر است توضيح داده است. سپس به تفصيل از حكم عقلى فطرى و ارتباط و مناسبت احتياط با اجتهاد و تقليد بحث نموده و مفاهيم و اصطلاحات مربوط به حكم عقل، اصطلاح عبادات و معاملات در متن عروه و تعريف لغوى و اصطلاحى اجتهاد و نقد آراى اخباريان و مشروعيت اجتهاد مطرح شده است.
از ديگر مباحث نظرى مؤلف بحث درباره واجب كفايى يا نفسى بودن اجتهاد، وجوب تعلم، نفى وجوب نفسى تعلم، توصيف ملكه اجتهاد، ادله جواز تقليد، شرايط افتا و اجتهاد مى‌باشد.
نويسنده معتقد است رسيدن به درجه اجتهاد مسبوق به دانايى نسبت به قواعد منطقى، علم كلام، معارف كتاب و سنت و انس كامل با مذاق اهل بيت است و فردى كه به اجتهاد مى‌رسد بايد بر مهم‌ترين مسائل اصولى مسلط باشد.
وى به تفصيل آراى اخباريان در رد اصول‌گرايى و اجتهاد را رد كرده و به دفاع از مبانى اجتهادى شيعه پرداخته است. اگر چه در نهايت به اين نتيجه مى‌رسد كه اختلاف اخبارى و اصولى نه حقيقى بلكه لفظى است.
سپس از مبانى اجتهاد مطلق و متجزى، جواز احتياط در معاملات به معنى الاحض و عبادات با عدم تمكن از امتثال تفصيلى بحث نموده و تعدادى از جزييات و احكام احتياط و اختلافات آرا و اقوال فقها در طرح اين فروعات را تحليل كرده است.
مبحث بعدى درباره مفهوم و معناى تقليد، مشروعيت آن، قلمرو و گستره و ادله مختلف از آيات و روايات مى‌باشد.
نويسنده، استدلال به اجماع در اثبات جواز تقليد را رد كرده و آن را ناتمام دانسته است.
اشكالات مختلف راجع به مشروعيت تقليد بررسى و رد شده است.
شواهد و آموزه‌هاى زيادى از ائمه اطهار در آموزش و انجام تقليد ارائه شده است در همين بررسى ميان اجتهاد در صدر اول با اجتهاد معاصر تفاوت قايل شده و منهيات وارده تأويل شده است.
از طرف ديگر ائمه به حفظ و نشر احاديث و تشكيل حوزه‌هاى علميه ترغيب و تشويق كرده‌اند و اجتهاد معاصر به همين معناست و بناى عقلا از نظر فقها را بررسى كرده و اقوال مختلف را توضيح داده است.
مباحث بعدى راجع به كاربردها و مصداق‌هاى تقليد در تقليد از ميت است كه با فروعات بسيار و كنكاش و مناقشه در ادله و استدلال‌ها و توضيح اقوال و نظريه‌هاى متعارض همراه شده است.
اين بررسى به بررسى ادله، بناى عقلا، سيره، استحسان عقلى، عسر و حرج و استصحاب در جواز بقا بر تقليد از ميت استدلال شده اما بر هر استدلال اشكالاتى وارد شده است.
مباحث بعدى راجع به جواز عدول، تقليد از اعلم، راه‌هاى شناخت اعلم، ثبوت اجتهاد و راه‌هاى آن، شرايط مفتى شامل اعلميت مى‌باشد و در هر مبحث دلايل و تقريرهاى مختلفى در توضيح و تبيين مطالب، ارائه شده است.