علوم القرآن عند الشاطبي من خلال كتابه الموافقات

علوم القرآن عند الشاطبي من خلال كتابه الموافقات نوشتارى است به زبان عربى كه نويسنده در آن ابتداء آنچه را كه شاطبى در «الموافقات» دربارۀ اصول و قواعد تفسير و علوم قرآنى بيان داشته، مطرح مى‌كند، سپس به شرح و توضيح آن و احيانا مقابلۀ ديدگاه شاطبى با ديدگاه ساير علماى علوم قرآنى و علماى اصولى مى‌پردازد تا بدين‌وسيله جايگاه ديدگاه شاطبى را آشكار سازد.«الموافقات» مشهورترين كتاب از مجموعۀ آثار ابواسحاق شاطبى(متولد قبل از 720 ه‍.ق و متوفاى 790 ه‍.ق) مى‌باشد.

علوم القرآن عند الشاطبی من خلال کتابه الموافقات
پدیدآوران	ابوعاصی، محمد سالم (نويسنده)
عنوان‌های دیگر	الـموافقات فی اصول الاحکام. شرح
ناشر	دار البصائر
مکان نشر	قاهره - مصر
سال نشر	1426 ق
چاپ	1
موضوع	اصول فقه اهل سنت - قرن 8 ق. شاطبی، ابراهیم بن موسی، - 790ق. الموافقات فی اصول الاحکام - نقد و تفسیر قرآن - علوم قرآنی
زبان	عربی
تعداد جلد	1
کد کنگره	‏BP‎‏ ‎‏156‎‏ ‎‏/‎‏ش‎‏2‎‏ ‎‏م‎‏80‎‏82
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

شاطبى در اين كتاب بر عربى بودن تمام قرآن، اهميت شناخت اسباب نزول تأكيد نموده و شناخت معانى باطنى قرآن كريم را هدف اصلى شناخت قرآن و فهم و تفسير آن معرفى مى‌كند.وى همچنين از علوم مضاف به قرآن كريم، مكّى و مدنى و لزوم تفكيك مدنى از مكّى، محكم و متشابه،إحكام و نسخ، جامعيت قرآن نسبت به احكام الهى ولو به نحو اجمالى، تفسير به رأى و غيره سخن مى‌گويد.نويسندۀ كتاب حاضر به بيان ديدگاههاى شاطبى دربارۀ موضوعات فوق پرداخته و در برخى موارد به مخالفت با نظريه ارائه شده از سوى شاطبى پرداخته و ديدگاه خود را ارائه كرده است.

ساختار و گزارش محتوا

كتاب مشتمل بر بيوگرافى‌اى از نويسندۀ كتاب دكتر محمد سالم ابوعاصى، مقدمه‌اى از نويسنده و نيز شرح حالى از ابواسحاق شاطبى، نويسندۀ «الموافقات» و دو اصل ذيل و يك خاتمه و خلاصه و فهرست منابع و فهرست موضوعات مى‌باشد:

الاصل الاول: «فيما يعوّل عليه من اللغة في علوم القرآن» به موضوعاتى چون:

1. عربیة القرآن
2. اتباع معهود العرب في فهم الخطاب
3. أنواع معانى العربية و مراتبها
4. مناسبات النزول
5. معرفة الظاهر و الباطن من معانى القرآن مى‌پردازد.

الاصل الثاني: «فيما يعول عليه من الشرع في علوم القرآن» که شامل موضوعات ذيل مى‌باشد:

1. العلوم المضافة للقرآن
2. المكّى و المدنى
3. المحكم و المتشابه
4. الإحكام و النسخ
5. بيان القرآن لما تحته من الاحكام
6. القرآن فيه بيان كل شيئ و لو بنوعه أو بجنسه
7. وقوع الحكايات في القرآن الكريم
8. التناسب بين بعض القرآن و بعض
9. التفسير بالرأى
10. الشاطبى و التفسير العلمى.

نسخه شناسى

نسخه حاضر در برنامه به قلم آقاى دكتر محمد سالم ابوعاصى به زبان عربى نگارش يافته و در قطع وزيرى با جلد شوميز در 174 صفحه براى نخستين بار در سال 1426 ه‍/ 2005‌م از سوی «دار البصائر» قاهره منتشر شده است.

منبع

مقدمه و متن كتاب