أنيس المؤمنين
| نام کتاب | أنیس المؤمنین |
|---|---|
| نام های دیگر کتاب | |
| پدیدآورندگان | محدث، هاشم (مصحح)
حموی، محمد بن اسحاق (نويسنده) |
| زبان | فارسی |
| کد کنگره | BP 36 /ح8الف8 |
| موضوع | چهارده معصوم - سرگذشت نامه |
| ناشر | بنیاد بعثت، واحد تحقیقات اسلامی |
| مکان نشر | تهران - ایران |
| سال نشر | 938 هـ.ق |
| کد اتوماسیون | 910 |
اين اثر در سال 938؛ يعنى اوايل حكومت صفويه توسط محمد بن اسحاق حموى نوشته شده است.
موضوع
كتاب در موضوع زندگانى دوازده امام تدوين شده، ليكن تاريخ دوران هر امام را هم در بر دارد. مؤلف پس از مقدمه‌اى طولانى در زندگى پيامبر و حوادث دوران آن حضرت، طى دوازده باب به زندگى ائمه(ع) پرداخته و در حقيقت جز حضرت زهرا(س)، شرح حال همه معصومين را آورده است. حجم مطالب هر باب تقريباً يكى است؛ مگر باب اول كه درباره حضرت على(ع) با تفصيل بيشترى پرداخته و همچنين باب ششم كه مؤلف به بحث ابومسلم پرداخته است.
كتاب أنيس المؤمنين برخلاف آثار مربوط به زندگانى ائمه كه فقط از آن بزرگواران سخن مى‌گويد، فضاى دوران هر امام را تا حدودى به تصوير كشيده است. قيام‌هايى كه در زمان امام رخ داده است، از قيام مختار و شوذب خارجى و سنباد و مقنّع و بابك خرمدين تا حركت احمد بن نصر، عليه معتزله كه ضمناً نشان‌دهنده احاطه مؤلف به موضوعات تاريخى است، همه را ذكر كرده است.
حموى كه به اقتضاى زمان خود با رواج ابومسلم‌نامه‌ها و گرايش مردم و نويسندگان به اين موضوع مخالف بوده، فصل مشبعى را به شرح حال و مطاعن ابومسلم اختصاص داده، در ردّ ابومسلم‌نامه و مختارنامه‌ها داد سخن داده است.
منابع كتاب
چنان‌كه مصحح كتاب اشاره كرده است، مؤلف از منابعى چون امالى و فقيه و عيون شيخ صدوق، مجالس شيخ مفيد، كشف الغمة اربلى، روضه كافى، حلية الأولياء ابونعيم، ملل و نحل شهرستانى، تاريخ طبرى و مروج الذهب بهره برده است. مصحح تلاش كرده منابع مؤلف را در پاورقى استخراج كند. وى همچنين مى‌گويد: مؤلف پس از نام خلفا كلمات نفرين آورده كه در قسمت خلفاى نخست، اين كلمات حذف شده تا كتاب مورد استفاده همگان باشد.
اين كتاب مورد توجه و استفاده عالمان بعدى مانند مجلسى و ميرلوحى قرار گرفته است.
پیوندها
مطالعه کتاب أنیس المؤمنین در پایگاه کتابخانه دیجیتال نور