أنساب الأشراف (5 جلدی)
انساب الاشراف كه عنوان دقيق آن «جُمل من انساب الاشراف»، تأليف يكى از مورخان و نسب شناسان سده سوم هجرى به نام احمد بن یحیی بلاذرى است كه به نسب‌شناسى و شرح حال افراد زيادى از شخصيت‌هاى جاهليت و صدر اسلام پرداخته است. شيوه مؤلف چنين است كه ابتدا بزرگ قبيله يا خاندان را اشاره كرده و سپس زيرمجموعه‌ها و نسل وى را شرح مى‌دهد.
| أنساب الأشراف (5 جلدی) | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | بلاذری، احمد بن یحیی (نويسنده)
محمودی، محمدباقر (محقق) عباس، احسان (محقق) دوری، عبدالعزیز (محقق) حمید الله، محمد (محقق) |
| عنوان‌های دیگر | جُمل من انساب الاشراف |
| ناشر | مؤسسة الأعلمي للمطبوعات |
| مکان نشر | بیروت - لبنان |
| سال نشر | 1397 هـ.ق |
| چاپ | 1 |
| موضوع | آل ابوطالب - نسب نامه
اعراب - نسب نامه سادات - نسب نامه علی بن ابیطالب(ع)، امام اول، 23 قبل از هجرت - 40ق. - احادیث اهل سنت علی بن ابیطالب(ع)، امام اول، 23 قبل از هجرت - 40ق. - سرگذشت نامه |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 3 |
| کد کنگره | CS 1083 /ب8الف8 1352 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
عنوان «اشراف» در دوره‌هاى پس از مؤلف اين کتاب، بر ذريه پيامبر(ص) يا اعضاى قبيله قريش اطلاق مى‌شد اما در اينجا عام‌تر از آن به معنى بزرگان عرب يا تمامى كسانى كه از نژاد خالص عرب بوده‌اند، در نظر گرفته شده است.
با آنكه موضوع کتاب، انساب است ليكن مجموعه‌هاى از اخبار و گزارش‌هاى مهم تاريخى در آن عرضه شده و بيش از آنكه منبع نسب‌شناسى باشد، از منابع مهم تاريخ اسلام به شمار مى‌رود.
محتواى کتاب
جلد نخست از چاپ 13 جلدى اين کتاب، به رسول خدا(ص) اختصاص يافته و در حقيقت سيره نبوى است. حدود يك سوم کتاب به خاندان بنى‌هاشم پرداخته و حجم بسيار كمى درباره خاندان بنى‌عباس و حدود چهل درصد به خاندان بنى اميه اختصاص دارد. يكى از بخشهاى بسيار مهم در انساب الاشراف، اخبار مربوط به خوارج است و ذيل احوال خلفا، از خوارج معاصر آنان و فعاليتهايشان ياد مى‌كند كه گاه در هيچ ماخذ ديگرى بدين تفصيل نيامده است.
منابع کتاب
منابع اين کتاب عبارتند از آثار مهم تاريخى كه برخى از آنها از دست رفته است مانند آثار مدائنى، هشام كلبى، ابومخنف، واقدى، ابن سعد و...
در اين کتاب، ذيل نسب ابوطالب درباره اميرالمؤمنين على(ع) و فرزندان آن حضرت امام حسن و امام حسين(عليهماالسلام) به تفصيل بحث شده و با توجه به قدمت و اعتبار کتاب، شرح حال اين سه امام در آن قابل توجه و مغتنم است. با اين حال کتاب حاضر از توجه لازم مورخان شيعه بلكه عموم تاريخ‌نويسان مغفول مانده است. شرح حال سه امام نخست با تحقيق مرحوم محمودى به طور جداگانه منتشر شده است.