مجموعه گفتمان‌های مذاهب اسلامی
كتاب "مجموعه گفتمانهاى مذاهب اسلامى" به قلم دكتر محمدتقى فخلعى با رويكرد تقريب بين مذاهب و فرق اسلامى و بيان اصول عقايد شيعى به طور منطقى و برهانى و به دور از هر افراط و تفريطى در رفع سوء برداشتها و در نهايت كم كردن فاصله شيعه با ساير فرق در راه رسيدن به وحدت سازنده تأليف شده است.
| مجموعه گفتمان‌های مذاهب اسلامی | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | فخلعی، محمدتقی (نويسنده) |
| ناشر | مشعر |
| مکان نشر | تهران - ایران |
| سال نشر | 1383 ش |
| چاپ | 1 |
| شابک | 964-7635-57-5 |
| موضوع | تقریب مذاهب شیعه - عقاید |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | BP 211/5 /ف3م3 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
انگيزه تأليف
تقريب بين مذاهب و فرق اسلامى و بيان اصول عقايد شيعى به طور منطقى و برهانى و به دور از افراط و تفريط، جهت رفع سوء برداشتها و در نهايت كم كردن فاصله شيعه با ساير فرق در راه رسيدن به وحدت سازنده، انگيزه تأليف اين كتاب است. و رسيدن به فرهنگ نقد و نظر و رقابت علمى صحيح نيز از آرزوهاى مؤلف می‌باشد.
روش مؤلف
سعى شده به دور از هرگونه تعصب و افراط گرى از يك طرف، و دورى از مسامحه و تفريط و زير پاگذاشتن اصول مذهبى از طرف ديگر، به بيان موارد اختلاف بين شيعه با فرق ديگر به روش علمى و برهانى بپردازد.
در مقدمه در يك تحليل و جمع بندى از سه گرايش متفاوت در برخورد بين فرق در شرايط كنونى جهان اسلام نام برده شده، كه گروه اول در افراط و گروه دوم در تفريط افتاده و تنها گروه سوم راه متعارف و صحيح را كه مورد نظر مؤلف نيز مى باشد، طى مى نمايند. اين سه گروه را چنين معرفى شده‌اند:
1- گروه‌ها و جريانهاي سنتي محافظهكار كه اصرار در حفظ شرايط گذشته داشته و بر اين باورند كه حفظ اصول و مباني مذهبی آنان در گرو آن است كه بيمهابا به مذاهب مخالف خود بتازند و با سلاح تكفير و تفسيق بر مخالفان خود يورش برده و همه كس جز خود را مشرك و فاسق و بدعت آور بنامند. طبیعی است با اينان كمترين سخني از وحدت، مصلحت و همگرايي نتوان به ميان آورد...
2- نورسيدگان و جريانهاي تجديد نظرطلب كه رسالت خود را در ترديد آفريني و تضعيف باورهاي مذهبی جامعه مسلمين يافته و با شبهه افكنيهاي خود شتابزده در پي نفي اصول و مباني مذهبی ميباشند. به پندار آنان تنها راه دستيابي به تفاهم و پايان بخشيدن به منازعات مذهبی، نفي اصول گرايي و صرفنظر كردن يا دست كم بيتفاوت شدن در برابر اصول عقيده می‌باشد... به نظر ميرسد اين گروه در چنان اشتباهي باشند كه آثار تخريبي جبران ناپذير آن كمتر از خشونت ورزيها و تحجرگرايي دسته اول نباشد چه آنكه دستاورد اين گرايش چيزي جز رواج ولنگاري عقيدتي و اباحيگري و بي تفاوتي نمی‌باشد.
به نظر نگارنده اين دو دسته ياد شده در دولبه ي افراط و تفريط سير كرده و هيچيك ره به صواب نميبرند. بلكه راه صواب در اين است كه با حفظ پايبنديهاي قطعي مذهبی همزمان عرصه براي گسترش گفتگوهاي انتقادي ميان مذاهب در جو تفاهم آميز به انگيزه جستجوي حقايق افزونتر فراهم آيد و صد البته اين رسالت اختصاص به عالمان، مذهب پژوهان و اصحاب نقد و نظر دارد و گرنه توده‌هاي پيرو مذاهب را بايد از اين امر معاف داشته و تنها نسخهي محبت و مدارا و همزيستي با احساس اخوّت ديني را برايشان تجويز كرد.
ساختار و محتوا
نوشتار حاضر دفتر اول از مجموعه گفتمانهاي مذاهب اسلامی است كه در دو فصل گفتمان تقريب و گفتمان عقيده، تدوين شده است. ساختار و چكيده محتواى اين كتاب را به اين ترتيب می‌توان ارائه نمود:
مقدمه: به معرفى كتاب، انگيزه، روش و آرزوى رسيدن به فرهنگ نقد و نظر و رقابت علمى صحيح با انگيزه تفاهمجويانه در جامعه اسلامى اشاره شده است.
فصل اول: گفتمان تقريب
از اصول و راه‌هاي تحقق آرمان تقريب سخن به ميان آمده و قرار گرفتن اين مباحث در فصل آغازين اين مجموعه به درستي بيانگر آن است كه روح غالب بر سراسر تحقيق، تفاهمجويي و همگرايي است. مباحثى چون مبانى وحدت، معنا و مفهوم تقريب، موانع تقريب، گامهاى عملى در راه تقريب و وفاقگرايى در سيره امام على عليهالسلام و ائمه اطهار، مورد بحث قرار گرفته است.
فصل دوم: گفتمان عقيده
از پايگاه يك شيعي پايبند مهمترين موضوعات و گفتمانهاي اختلافي در زمينهي عقيده طرح شده و كوشش شده، مباني و اصول مذهب اماميه با استدلال به طور محكم تبيين شود و همزمان در عرض و نقد آراي اهلسنت سعي شده اصل ارزيابي بيطرفانه در حد توان رعايت شود.
موضوعاتى مانند: گفتمان امامت و خلافت، ویژگی‌هاى امام، اهلبيت محل تلاقى امت، گفتمان اثناعشريّت، بحث مهدويت، عدالت صحابه، و تحريف ناپذيرى قرآن كريم.
نسخه شناسى
نسخه حاضر، چاپ اول بوده كه در 1383ش، توسط نشر مشعر در 360 صفحه به چاپ رسيده است. شماره شابك آن: 5- 57- 7635- 964 است.
فهرست منابع آن در پايان كتاب آورده شده كه به 217 منبع ميرسد.
منابع مقاله
1. مقدمه و متن كتاب
2. مجله دانشكده الهيات مشهد
3. سايت دانشگاه فردوسى مشهد